مراقبت‌های بارداری، زایمان و پس از زایمان در پاندمی کووید

شادی گلی- استادیار، دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد در مقاله ای به مطالعه مروری بررسی نحوه مدیریت مادران باردار در دوران بارداری، حین زایمان و پس از زایمان در دوران اپیدمی کووید ۱۹ پرداخت.

گلی در این مقاله معتقد است که در راهنماهای بالینی چاپ شده جهت مدیریت بارداری زایمان و پس از زایمان در مادران باردار در دوران اپیدمی کووید ۱۹ توصیه هایی شامل غربالگری مناسب، آزمایش و آماده سازی زنان باردار برای کووید ۱۹ قبل از مراجعه و یا پذیرش در زایشگاه، غربالگری بیماران در هنگام ورود به تریاژ L&D، تغییرات کلی در روند اقدامات معمول L&D، مراقبت های حین زایمان و مراقبت های بعد از زایمان داده شده است.

وی با بیان اینکه نتایج حاکی از این است که برای مدیریت زنان باردار مبتلا به کووید۱۹، به حداقل رساندن تماس های غیرضروری بیمار با بیمارستان یا مرکز تولد برای بهینه سازی فاصله اجتماعی ضروری است، می گوید: در بیشتر موارد، لازم است تماس های بیمار و ارائه دهنده از طریق تماس تلفنی باشد، مگر اینکه بیمار یک مشکل فوری را توصیف کند.

این محقق در ادامه این مقاله در مورد مادران باردار با علائم کووید۱۹ یا آنفلوانزا می نویسد مادرانی که مشکل فوریتی ندارند، باید تست تشخیص کووید ۱۹ را در آزمایشگاهی در خارج از بیمارستان طبق پروتکل ها انجام دهند و تا آماده شدن نتیجه تست در خانه بمانند. مادرانی که دارای مشکلات فوری زنان و زایمان هستند (زایمان، پارگی غشاها، خونریزی واژینال و ...)، باید در L&D در مکان اختصاص داده شده به بیماران مبتلا به کووید۱۹ ارزیابی شوند. ارائه دهندگان خدمت باید نتیجه تست مادر را پیگیری کنند. برای کاهش خطر در معرض قرارگیری ویروس کرونا، به مادران شاغل باید آموزش داده شود که حداقل از ۲ هفته قبل از تاریخ تقریبی زایمان خود در خانه بمانند و فاصله اجتماعی را رعایت کنند. علاوه بر این، واحدهای L&D باید جهت استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) تجهیز شوند. ماما باید در روز قبل از پذیرش مادر جهت زایمان با یک تماس تلفنی با مادر یا همسر او هماهنگی لازم را انجام دهد.

این پژوهشگر با بیان اینکه هنگام ورود مادر به L&D، یک ارائه دهنده خدمت باید وی را به صورت شفاهی برای علائم عفونت دستگاه تنفسی فوقانی غربال کند، ادامه می دهد: به هر مادری که علائم تب، سرفه یا علائم تنفسی را گزارش می کند، ماسک جراحی داده و توسط یک ماما ارزیابی شود. تغییراتی در روند معمول کار L&D مانند اقدامات احتیاطی تنفسی و PPE باید صورت گیرد. با توجه به خطر انتقال توسط ناقل های بدون علامت، بهتر است به هر مادر باردار یک عدد ماسک جراحی و هر ارائه دهنده خدمت نیز برای برخورد با هر بیمار یک ماسک جراحی داشته باشد.

وی می افزاید: در برخورد با بیمار با علائم تنفسی، اقدامات احتیاطی از جمله استفاده از دستکش، گان و ماسک جراحی و شیلد باید رعایت شود. ماسک N۹۵ برای هر بیمار مشکوک یا مبتلا به کووید۱۹ باید استفاده شود. علاوه بر این، رعایت بهداشت دست با دستمال حاوی الکل پس از هر تماس بیمار و دفع کردن مناسب آن ضروری است. سطوح اتاق ها نیز نیاز به ضدعفونی جهت از بین بردن ویروس های تنفسی پخش شده بر روی سطوح دارند. این اقدامات تهاجمی می تواند به محدود کردن انتقال در ارائه دهندگان در محیط مراقبت های بهداشتی کمک کند.

این پژوهشگر می گوید: جهت انجام مراقبت های پس از زایمان، مادران دارای زایمان طبیعی باید همان روز یا یک روز بعد و مادران سزارینی روز دوم پس از عمل در صورت عدم وجود مشکل خاص مرخص شوند. جهت ترخیص مادر و نوزاد باید با متخصص اطفال نیز مشورت شود. در مادران مبتلا به فشار خون بارداری باید مراقبت در منزل ادامه یابد. تمام ویزیت های پس از زایمان، از جمله بررسی زخم، باید از راه دور ترتیب داده شود. جهت بررسی ترمیم زخم سزارین یا ماستیت باید از راه دور از طریق بارگذاری عکس در سایت های پزشکی الکترونیکی، ویزیت صورت گیرد. توصیه به مادر جهت استفاده از روش های ضد بارداری برگشت پذیر با اثر طولانی مدت مانند تزریق Depo-Provera قبل ترخیص باید انجام شود.

گلی در خصوص مادران مبتلا به کووید ۱۹ می نویسد: این مادران همچنان به شیردهی تشویق می شوند (هیچ مدرکی مبنی بر انتقال کووید۱۹ از طریق شیر مادر وجو د ندارد)، با توجه به خطر انتقال از مادربه نوزاد، CDC توصیه به جدایی مادر و نوزاد می کند. توصیه می شود که شیر مادر به عنوان یک منبع بالقوه مهم از آنتی بادی، دوشیده شده و به نوزاد داده شود.CDC توصیه می کند که در طول جدایی موقت، مادرانی که قصد شیردهی دارند باید تشویق شوند که با رعایت بهداشت دست، شیر خود را دوشیده و در ظروف بهداشتی نگهداری کنند. در مواردی که نیازی به جدایی مادر و نوزاد نیست، مادر جهت شیردهی باید ماسک زده و دست خود را بشوید.

وی همچنین در مورد افسردگی پس از زایمان و مشکلات عاطفی معتقد است که این مشکلات یکی از عوارضی است که ممکن است در مادران مبتلا به کووید۱۹ در دوران اپیدمی کووید۱۹ دیده شود. استرس دوران بارداری و ترس از ابتلای نوزاد از یک طرف و قرنطینه های طولانی مدت مادر در دوران بارداری از طرف دیگر، ممکن است مادر را با طیف وسیعی از احساسات از جمله ترس، عصبانیت، غم، تحریک پذیری، احساس گناه یا گیجی روبرو سازد، بنابراین مداخلات پزشکی و بهداشت روان جهت کاهش بروز اختلالات روحی روانی پس از زایمان ضروری به نظر می رسد.

گلی در نهایت نتیجه گیری می کند که شیوه زایمان در مادران مبتلا به کووید۱۹ تفاوتی با مادران غیر مبتلا ندارد و بر اساس اندیکاسیون های پزشکی تعیین می شود. خطر انتقال عمودی کووید۱۹حین زایمان به جنین هنوز اثبات نشده است. بر اساس توصیه CDC مادرانی که قصد شیردهی دارند با رعایت بهداشت دست، شیر خود را دوشیده و در ظروف بهداشتی نگهداری کنند و نوزاد را با قاشق یا شیشه تغذیه کنند. در مواردی که نیازی به جدایی مادر و نوزاد نیست، مادر جهت شیردهی باید ماسک زده و دست خود را بشوید. مداخلات پزشکی و بهداشت روان جهت کاهش بروز افسردگی پس از زایمان در دوران اپیدمی کووید ۱۹ ضروری به نظر می رسد.