آنچه از لندن باید آموخت

آفتاب‌‌نیوز :

البته جهادگرایی نیرویی غیر قابل اجتناب و فرا مرزی بود . نیرویی که پس از مدتی در همه نقاط جهان با نام القاعده شناخته شد . البته القاعده در ان زمان چیزی بیشتر از یک حرکت ساده نبود و هیچ کس این حرکت را نوعی جنبش جدی تلقی نمی کرد . مردها و پسران کم سن و سالی که طمع چندانی برای زندگی دنیوی نداشتند و بیشتر در طلب اخرت خود بودند به سایت های مربوط به این گروه مراجعه می کردند . هیچ کس نمی تواند تصور کند که برای بسیاری از این مردان و جوانان زمانی که از دیدار با رهبر خود بازمی گشتند چه اتفاقاتی رخ می داد . برخی از انها به منازل خود باز می گشتند . افرادی که خود سابق بر این از مظنونان به همکاری با نیروهای جهادگر بودند . برخی از این افراد نیز به عراق رفته و به نیروهای شبه نظامی می پیوستند . بسیاری از انها نیز بازداشت شده و کشته می شدند . برخی نیز سالها در خفا ماندند تا در زمان مشخص و پیش از حمله دوباره به روی کار آیند .
این گونه بود که القاعده هم حضوری ترسناک داشت و هم آرام آرام به کار خود ادامه می داد .
حتی کسانی که برنامه های القاعده را هم روزانه دنبال می کردند هرگز نمی توانستند پیش بینی کنند که حمله بعدی چگونه و قربانی آن چه کسانی خواهند بود .البته در سالهای پس از یازده سپتامبر تنها دلیل این مسئله این بود که حملات غرب علیه تروریسم باعث منزوی شدن رهبران این گروه و بخصوص اسامه بن لادن شده بود . این رهبران دیگر نمی توانستندد به راحتی با جهان ارتباط برقرار کنند .
امار و ارقام نیرهای جاسوسی ایالات متحده حاکی از این بود که حدود 75 درصد رهبران القاعده و سران این گروه تروریستی کشته شده اند . رونالد جاکورد ـ کارشناس فرانسوی در امور تروریسم ـ در خصوص القاعده می گوید : القاعده تنها گروه شبه نظامی است که به تنهایی و با استفاده از منابع مالی خود به حیاتش ادامه می دهد . این گروه هرگز منتظر نمی شود تا عده ای برای حمله بعدی تصمیم گیری کنند . تمامی اعضای این گروه می توانند در هر فاصله زمانی کاری را که تصور می کنند درست است انجام دهند . گروهی ازاد نه تنها برای یک روز که برای همیشه .
پس از حوادث رخ داده در ریاض ، کازابلانکا، مادرید و لندن به عنوان اخرین مورد ، تواناییهای القاعده اندکی برای دیگران مشخص شد . تواناییها و ظرفیتهای گروهی که هیچ کس ان را جدی نمی گرفت .
البته در تمامی موارد ارائه تصویری واضح از کسانی که مرتکب این جنایات می شوند به حداقل چندین روز زمان نیاز دارد . البته محل و نحوه جاسازی بمب ها می تواند اطلاعات جامعی در خصوص طبیعت این گروه در اختیار قرار دهد . گروهی که هر بار ماهیت حملات خود را تغییر می دهد .
از حملات لندن نکات فراوانی در خصوص القاعده کشف می شود ،
تنها سه مورد است که باید به ان توجه خاص داشت :
انچه که در هفتمین روز هفتمین ماه سال برای انگلیسی ها اتفاق افتاد به خوبی اثبات کرد که اروپا بیشتر از هر نقطه دیگری در جهان مورد تهدید القاعده قرار می گیرد . شاید مهم ترین دلیل این موضوع این باشد که کشور های اروپایی نظیر انگلیس سنتی قدیمی مبنی بر استقبال از مهاجران افریقای شمالی و پاکستان دارند . کودکان این مهاجران که اکثرا هم بیکار و ساکن حومه شهرهای اروپایی هستند ، به نوعی از میزبان خود متنفر هستند .
پیتر برگن نویسنده کتاب جنگ مقدس ، هفته گذشته در نیویورک تایمز مقاله ای در این باره نوشت . وی در این مقاله ادعا کرد که بر اساس امار و ارقام میزان جوانان مسلمان بیکار در انگلیس 22 درصد است . وی در این مقاله از دولت انگلیس برای چاپ مطلبی در ساندی تایمز سال گذشته مبنی بر اینکه ده تا پانزده هزار نفر از جوانان مسلمان انگلیس از القاعده یا نیروهای مشابه حمایت می کنند انتقاد کرد .
اریک دنک ـ مدیر مرکز تحقیقات اطلاعاتی فرانسه ـ در این خصوص می گوید : این افراد زاده سیاستهای اروپا هستند . امروز اروپا خود را با جهادگرایان اروپایی روبه رو کرده است . این افراد جوانانی هستند که در اروپا متولد شده و بزرگ شده اند . انها کاملا شبیه اروپاییان اصیل هستند . انها حتی اموخته اند که چگونه به شیوه ای کاملا اروپایی اعتراض کنند .
برای ایالات متحده ، این جهادگران اروپایی در حقیقت دومین نسل مسلمانان اروپایی هستند . مسلمانانی که اکثرا به دلیل اصلیت انگلیسی خود به راحتی می توانند حتی به قلب ایالات متحده نیز سفر کنند . و این بدان معنا است که انها می توانند امریکا را نیز تهدید کنند .
دشمن دوباره نظم خود را باز یافته است .
در حالی که پس از حمله ایالات متحده و انگلیس به افغانستان و عراق ، بسیاری از نیروهای القاعده نظم خاص خود را از دست دادند اما نکته جالب اینجاست که انها دوباره توانستند نظم خود را بازیافته و سازمان دهی شده برخورد کنند .پس از دستگیری یکی از جهادگران این گروه توسط پلیس امریکا در سال 2001 در فرودگاه در حالی که بمب کوچکی را در کفشش جاسازی کرده بود ، رهبران القاعده دریافتند که دیگر نباید دل به اهداف چندان بزرگ و غیر قابل دسترس ببندند . حتی اماتورهای این گروه نیز دریافته اند که در شرایط جدید حتی در قلب کشوری کاملا کنترل شده مانند افغانستان نیز که باشیم می توانیم با بمب گذلری در مکانی بسیار دور از ذهن مانند کیوسک تلفن نیز تاثیر بسیاری بر دشمن بگذاریم .
در چنین حملاتی احتیاج نیست که بن لادن مستقیما دستور حمله را صادر کند .
اعضای قدیمی این گروه دیگر رفته اند و از کسانی که در پایگاه ها ی اموزشی تعلیم دیدند دیگر هیچ خبری نیست . امروز القاعده به نسلی رسیده است که دیگر به اهداف کوچک نیز کفایت می کند .
اما درس سوم و اخر : فراتر از عراق را ببینید .
اگر حواداث اخیر رخ داده در لندن توانست تا حدی محدودیت ها و تواناییهای القاعده را به تصویر بکشد ، اما یک نکته مبهم هنوز باقی است : نقش جنگ عراق در تقویت و تحریک جهادگران چیست ؟
تنها چیزی که ما می دانیم این است که برخی از تروریستهای ساکن مادرید از فرسنگها فاصله پیام های ارسال شده از جانب زرقاوی را به خوبی و از طریق نوار ویدئویی دریافت می کنند . اما ایا وی در این نوارها انها را به حملات لندن هم تشویق کرده است ؟ بسیاری از جهادگران عربستان سعودی و سایر کشورهای عرب ادعا می کنند که شرایطی که ایالات متحده برای پرورش اسلام گرایان افراطی در عراق فراهم کرده است بسیار مناسب تر از پیش است .
از سوی دیگر ریشه اسلام گرایان افراطی در اروپا بسیار پیشتر از زمان حمله به عراق است .
اما بهترین درسی که می توان از حوادث لندن اموخت این است که قدم بعدی اسلام گرایان افراطی هرگز قابل پیش بینی نیست . درست زمانی که فکر می کنید قدم بعدی همانی است که شما تصور می کنید ، انها مسیر خود را تغییر می دهند .