هشدار مدیرکل آژانس درباره از دست رفتن کامل برجام: شاید وارد یک مرحله پرتلاطم ‌شویم

رافائل گروسی بیان داشت که تفاهم به دست آمده میان آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران را راه حلی موقت و محدود برای تداوم مقداری از بازرسی‌ها از مراکز اتمی ایران است.

وی این تفاهم را «شکننده» توصیف و عنوان کرد که اگر تا اواسط ماه «می» پیشرفت سیاسی ملموسی حاصل نشود کنترل اوضاع دشوار خواهد شد.

گروسی بیان داشت: شما با شرایطی روبرو هستید که رایزنی‌ها و مذاکرات در جریان است و دورنمای رسیدن به توافق [درباره بازگشت به برجام] وجود دارد. اما [این رایزنی‌ها] ممکن است نتیجه ندهد و در آن صورت ما با یک مشکل عمده مواجه خواهیم شد [...]تمام درها و پنجره‌ها در خصوص برنامه هسته‌ای ایران بسته شده و وارد یک مرحله پرتلاطم می‌شویم.

ایران از ماه گذشته بازدیدهای بازرسان آژانس از مراکز اتمی خود را محدود کرده است. البته بر اساس توافق لحظه آخر مدیر آژانس با مقامات ایرانی همچنان مقداری از بازرسی ها ممکن است.

بر اساس توافق ایران با مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران دیگر فیلم های دوربین های نصب شده در تاسیسات خود را در اختیار آژانس نخواهد گذاشت. با این حال بر اساس این تفاهم، ایران قبول کرده است تا سه ماه از پاک کردن فیلم ها خودداری کرده و در صورت رفع تحریم ها در این سه ماه، فیلمها را در اختیار آژانس قرار دهد. در صورت عدم رفع تحریم ها، ایران تهدید کرده است که فیلم ها را پاک خواهد کرد.

گروسی به اعضای برجام تاکید کرد که هرچه سریع‌تر از فرصت پیش‌رو برای حفظ برجام استفاده کنند.

وی با بیان اینکه دو طرف نسبت به آینده این توافق خوش‌بین هستند عنوان کرد که نگاه‌های تردیدآمیزی هم بین اعضا وجود دارد که قابل فهم است.

مدیر کل آژانس بر همین اساس تاکید کرد: ما خود را به عنوان بخشی از راه حل می‌بینیم. چون زمانی که اعضا از فعالیت‌های [هسته‌ای ایران] آگاه باشند و درباره تحولات جاری نوعی ضمانت داشته باشند، نگرانی‌ها و بدبینی‌ها کاهش پیدا می‌کند.

ایران ۲ سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را در راستای کاهش تعهداتش آغاز و اعلام کرد که در صورت لغو تمام تحریم‌ها و اجرای تعهدات برجامی از سوی دیگر طرف های این توافق، به گونه ای که از منافع خود تحت برجام بهره مند شود، به اجرای کامل برجام باز می‌گردد.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پیشتر درباره بسته شدن پنجره فرصت برای حفظ برجام هشدار داده و گفته است: با حضور دولتی جدید در واشنگتن این فرصت وجود دارد که رویکرد تازه‌ای آزموده شود اما پنجره کنونی به سرعت در حال بسته شدن است.

وی با اشاره به اینکه به زودی دولت مجبور خواهد بود تا اقدام جبرانی تازه‌ای اتخاذ کند، گفت: در پاسخ به عدم پایبندی تاسف بار آمریکا و اروپا به تعهداتشان ذیل توافق هسته‌ای، این اقدام جبرانی همان‌گونه از سوی مجلس مقرر شده، در انطباق با حقوق در چارچوب برجام شامل گسترش برنامه هسته‌ای ما و کاهش همکاری مان با بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی است.

وزیر امور خارجه کشور خاطرنشان کرد: این امر تنها در صورتی قابل اجتناب است که آمریکا تصمیم بگیرد که از شکست حداکثری ترامپ درس بگیرد نه اینکه به آن گرایش داشته باشد.

تکرار یک ادعا

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی در بخش دیگری از این مصاحبه ادعای کشف برخی ذرات اورانیوم در ایران را تکرار کرد و گفت که برای مشخص کردن مکان این ذرات به «گفت‌وگوهای مفصل و فنی» نیاز است. وی ادعا کرد که این مسئله به آینده برجام، «کاملاً مرتبط» است.

وی مدعی شد: لازم است ما بدانیم در آنجا چه اتفاقاتی افتاده است.چه نوع فعالیت‌هایی در آنجا جریان داشته و اگر موادی وجود داشته‌اند آن مواد الان کجا هستند؟ چون، این [مسائل] گزارش نشده است، مستلزم گفت‌وگوهایی بسیار مفصل و فنی است. برای عموم مردم، فقط یک چیز وجود دارد و آن هم اتفاقاتی است که در برنامه هسته‌ای ایران رخ می‌دهد.

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره مذاکرات فنی با ایران در هفته‌های پیش رو هم ادعا کرد:‌ ما اطلاعاتی داریم، فرضیه‌هایی داریم و سوالات بسیار روشنی را از همتایان ایرانی‌مان مطرح خواهیم کرد تا ببینیم می‌توانیم درباره این مسئله شفاف‌سازی کنیم.

گروسی از ارائه زمان دقیق برای نتیجه‌گیری درباره پرونده اتمی ایران طفره رفت و بیان داشت که مشخص کردن تاریخ در این زمینه دشوار است. «اما هدف من این خواهد بود که طی ماه‌های آینده و در صورت امکان تا تابستان دست‌کم پاره‌ای شواهد موثق در این خصوص گردآوری کنم. »

وی افزود: وظیفه‌ من این است که اطمینان حاصل کنم همه چیز در نظر گرفته می‌شود در غیراین صورت ممکن است تجربیات گذشته را، که طی آنها آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مسائل مطرح‌شده در دیگر نقاط ممنوعه یا فعالیت‌های اعلام‌نشده را در نظر می‌گرفت، تکرار کنیم.

مدیرکل آژانس ادعا کرد: این مسئله‌ای است که به شفاف‌سازی نیاز دارد چون بدون شفاف‌سازی، سایه آن روی هر همکاری که با ایران داریم گسترده خواهد شد.

مدیرکل آژانس در حالی ادعای کشف ذرات اورانیوم اعلام نشده در ایران را مطرح کرده است که دو سال پیش بنیامین نتانیاهو نخست وزیر صهیونیستی ادعا کرد که ایران در محلی به نام تورقوز آباد فعالیت اعلام نشده اتمی داشته است. در همین حال فضاسازی‌های رسانه‌ای علیه برنامه اتمی ایران، همزمان با مطرح شدن بحث بازگشت آمریکا به برجام شدت گرفته است.

علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشور پیشتر درباره درز اطلاعات محرمانه آژانس در رسانه‌های بین‌المللی انتقاد کرده و گفته بود:‌ موضوعات این چنین به صورت معمول بین آژانس و کشورهای عضو در جریان است و تا زمانی که فرآیند بررسی‌ها نهایی نشده است، نبایستی به رسانه‌ها کشیده شود. وی تصریح کرد: تردیدی نیست که انتشار این گونه مطالب با اهداف و اغراض سیاسی صورت می‌گیرد.