توسعه فلسطین در گرو شرایط سیاسی

آفتاب‌‌نیوز :
 وی درحاشیه کنفرانس سازمان ملل متحد در گفتگو با دیلی استار در مورد دور نمای صلح اعراب و اسرائیل گفت: رهبریت فلسطین یک برنامه توسعه سه ساله را به اجرا گذاشته است که حاوی مراحل مختلف رشد اقتصادی سریع و کند، در ارتباط با شرایط سیاسی تاثیر گذار بر چشم انداز اقتصادی است.
وی گفت: فوری ترین مسئله ای که فلسطینی ها با آن درگیر هستند آن است که ترفند باز دارنده اسرائیل مانع انتقال آزادانه کالا و انسان در داخل قلمرو فلسطین و نیز بین فلسطین و دیگر کشورهاست.
• شما در سرزمینی مانند فلسطین که قسمتی از آن اشغال شده و حاکمیت کامل وجود ندارد، چگونه برنامه ریزی می کنید؟
ـ برنامه ریزی برای چنین کشوری از مشکل ترین کارهاست، زیرا شرایط نامطمئنی که اقدامات اسرائیل بوجود می آورد، به گونه ای غیر مستقیم در تحرکات اجتماعی و اقتصادی ما تاثیر می گذارد.
ما در طرح توسعه میان مدت برای سالهای 2005 تا 2007 ، چهار اولویت مشخص کرده ایم. در درجه اول کاهش بیکاری و فقر قرار دارد، زیرا ما احساس می کنیم اسرائیل با به اجرا درآوردن سیاست هایی که برای مردم و زندگی روزمره آنها اشکال ایجاد می کند، در پی مجازات فلسطینی هاست.
* آیا هدف، اخراج فلسطینی ها از فلسطین و راندن آنها به دیگر کشورهاست؟
ـ فکر می کنیم هدف آنها تسلیم فلسطینی ها در عوض کاهش فشار بر کار و زندگی روزمره آنهاست.
دومین اولویت، ایجاد محیط مناسب برای رشد بخش خصوصی، به ویژه به منظور ایجاد مشاغل جدید و پایدار است.
هدف، رشد سالانه 4 تا 6 درصد است که در صورتی که شرایط سیاسی جدید اجازه دهد، واقع گرایانه و قابل قبول است.
اگر شرایط کنونی به همین شکل باقی بماند، این سوال در مورد همه برنامه ریزی ها به طور عام مطرح می شود. طرح شامل چندین مرحله است و شرایط غیر عادی را که ما در آن قرار داریم، در نظر گرفته است.
اولویت سوم عبارت است از حاکمیت و اصلاحات در سه حوزه اولین و مهمترین آنها امنیت و به دنبال آن سیستم قضایی و سپس خدمات مدنی است. اولویت چهارم ادامه استقرار و تقویت نهادهای دولتی است، زیرا به تصور ما شرایطی که ما در آن زندگی می کنیم یک مرحله گذار برای ایجاد یک دولت است و ما احتیاج داریم که در همه زمینه ها در تدارک یک دولت مستقل باشیم.
طرح رشد اقتصادی بر کدام بخش ها تاکید دارد؟
* سه حوزه. اولین آنها جذب هر چه بیشتر پروژه بنیانی و نوسازی است که لازمه تجدید حیات اقتصادی هستند و نیز به سرعت ایجاد شغل می کنند. دوم ایجاد شبکه بهداشت اجتماعی است، که شامل رشد سود بانک جهانی برای حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی و بیکاران است. سومین حوزه عبارت است از کمک به بخش خصوصی برای ایجاد محیط مناسب از جمله قوانین و مقررات است تا برنامه برای حرکت سریعتر به سوی ایجاد مشاغل جدید، توانا سازد. ما در ایجاد شغل پیشرفت هایی داشته ایم اما عامل تعدیل کننده ای وجود دارد و آن نرخ بالای تولد است. در این زمینه به طور کلی ما پیشرفت داشتیم اما به طور نسبی به زحمت می توان گفت پیشرفتی حاصل شده است.
ما با 5/3 میلیون نفر جمعیت، هر ساله 50000 دانش آموز جدید داریم. غزه بالاترین نرخ افزایش جمعیت در دنیا را داراست.
* آیا شما در مورد این که اسرائیل با تخلیه غزه چه چیز برای شما باقی می گذارد، صحبت کرده اید؟
ـ ما با آنها صحبت کرده ایم، اما آنها هنوز در مورد نفس امتیازی که به ما می دهند، پاسخ روشنی نداده اند.
این یکی از اصلی ترین مسائل است و ما چندی پیش از ایالات متحده خواستیم تا دخالت کند، زیرا ملاقات های ما برای همکاری با اسرائیل پاسخگوی جزئیاتی که ما در ارتباط با اهداف طرح به آن احتیاج داریم، نیست.
ما امیدواریم که ملاقات کاندولیزارایس ( وزیر امورخارجه) پیشرفتی در این مورد باشد، زیرا در ملاقات میان رئیس جمهور( محمود) عباس و رئیس جمهور ( جورج دبلیو) بوش، امریکائی ها قول دادند که اسرائیل را وادار به وفای به عهد کنند.
آیا شما را این به عنوان محکی برای موقعیت امریکا به کار می برید؟
• این به خیلی چیزها بر می گردد. موضوع اصلی و محک ما، اسکان هاست، که از عناوین مهم بحث های کاخ سفید بود. وقتی اسرائیل اسکان در کرانه باختری را تحکیم می کند و آنرا افزایش می دهد، دیگر برای ما تخلیه غزه چه فرقی دارد؟ این چیزی نیست که « نقشه راه » می گوید.
بانک جهانی گفته است چنانچه اسرائیل در رابطه با گزارش بانک جهانی« ترفندهای باز دارنده» را منتفی نکند، میزان کمک های مالی از سوی مجامع بین المللی منجر به هیچگونه ارزش افزوده ای نخواهد شد.
اگر ترفند های باز دارنده پا برجا باشند، مشکل بتوان در طرح های بهبود اقتصادی، انتظار موفقیت داشت، زیرا این باز دارندگی، اقتصاد فلسطینی و نیز اقتصاد داخل ساحل باختری را متلاشی می کند این محدودیت ها یک بهای اضافی را به تولیدات فلسطینی تحمیل می کند که در نتیجه رقابت محصولات فلسطینی با محصولات اسرائیل یا هر جای دیگر را مشکل می سازد.
از همه مهمتر آنکه، این بازدارندگی مانع سرمایه گذاران می شوند تا بیایند و در قلمرو فلسطینیان سرمایه گذاری کنند. آینده توسعه فلسطینیان در همه جوانب، بستگی زیادی به ادامه ترفندهای باز دارنده از سوی اسرائیل دارد.
* گستردگی مسئله ای که ما در مورد آن صحبت می کنیم، تا چه اندازه است؟
ـ درحال حاضر اسرائیل در کشوری به این کوچکی، 250 پست بازرسی و انواع مختلف موانع جاده ای ایجاد کرده است که نقل و انتقال مردم و کالاها را به تاخیر می اندازد.
در این زمینه از زمان آتش بس اخیر، هیچ تغییری بوجود نیامده است. بنابراین طرح ما دو مرحله توسعه یکی سریع و دیگری کند و به همراه یک سری پروژه های اقتصادی در هر دو مرحله را شامل می شود. اینها بستگی به توسعه سیاسی دارند. در آخرین کنفرانس حامیان مالی در اسلو که در ماه دسامبر برگزار شد، برای طرح و نیز هزینه ها در طول سال گذشته، نزدیک به 5 میلیارد کمک در نظر گرفته شد که به برنامه ریزی سالانه که در حدود 4/1 میلیارد در سال است، بسیار نزدیک است. بدون هیچگونه حمایت، کشور متلاشی خواهد شد. مطابق با آمار سازمان ملل، 60 درصد فلسطینی ها زیر خط فقر زندگی می کنند، و این وضعیت به ویژه در غزه بدتر است.
* در صورتی که عقب نشینی در چند ماه آینده اتفاق بیافتد، شما باید این وضعیت را روشن کنید.
ـ از نظر تئوری بله، اما در واقع نمی دانیم. در این که این امر به سرعت اتفاق بیافتد، شک دارم، زیرا اگر شما گفتگوهای داخل اسرائیل را دنبال کنید، می بینید که همه چیز نامطمئن است. زمان دقیق عقب نشینی مشخص نیست، و به همان اندازه چگونگی عقب نشینی. ما در مورد چگونگی عقب نشینی، پاسخ های بسیار منفی از اسرائیل دریافت کرده ایم. خواسته اصلی ما حفظ نقل و انتقال مردم و کالاها میان کرانه باختری و غزه و میان غزه و جهان است که در مورد این دو موضوع تقریبا پاسخ منفی دریافت کرده ایم. آنها نمی خواهند به ما اجازه دهند فرودگاه را فعال کنیم یا ساخت بندرگاه را آغاز کنیم. آنها می خواهند همان ترتیب گذشته در مرزها حفظ شود به این معنی که اسرائیل کنترل ها را همچنان اعمال نماید و این به نوبه خود به معنی وخامت بیشتر شرایط اجتماعی و اقتصادی در آینده است. اسرائیل برای تداوم ترفندهای باز دارنده، قصد دارد به عنوان جزئی از طرح عقب نشینی، شمار فلسطینی هایی را که در اسرائیل مشغول به کار هستند به صفر برساند. این موضوع در پارلمان اسرائیل به تصویب رسیده است.
* تفسیر سیاسی شما از این عمل اسرائیل چیست؟
ـ آنها این عمل را به عنوان مجازات فلسطینی ها و نه به عنوان بخشی از روند صلح به کار می برند. آنها از این طرح برای رهایی از بار جمعیتی در غزه استفاده می کنند و همانگونه که معاون شارون دریک مصاحبه معروف گفت از آن برای سرگرم کردن جهان و لزوم عدم توجه به نقشه راه استفاده می کنند و همچنین از آن به عنوان پوششی بهره گیری می کنند تا در پشت آن اسکان در کرانه باختری را که در واقع در تناقض با نقشه راه است، وسعت ببخشند. آنها بجای مذاکره درباره برقراری صلح، به دنبال یک نظم یک جانبه هستند، آنها به نظرات فلسطینی ها توجهی ندارند و متاسفانه توجه جهانیان نیز به طرح عقب نشینی از غزه معطوف شده و دنیا چشم خود را بر روی دیگر اقدامات یکجانبه اسرائیل در دیگر مناطق فلسطین، بسته است.
* برای تاثیر بر روی اسرائیل چه کاری می توان انجام داد؟
ـ فکر می کنم آتش بسی که فلسطینی ها ترتیب دادند، عملیات اسرائیل را در معرض قضاوت جهانی قرار داده و انتقادهای بین المللی را بیشتر کرده است. چنانچه دیدگاه کنونی جوامع بین المللی را با سال گذشته مقایسه کنیم، به نظر من پیشرفت زیادی به نفع ما صورت پذیرفته است. یکسال پیش جهان تنها به خشونت فلسطینی ها، به ویژه در مورد شهروندان اسرائیل نگاه می کرد، اما اکنون بدون حضور خشونت، جامعه بین الملل قادر است دو چیز آشکار را نظاره کند که عبارت است از گسترش اسکان و ساخت دیوار حائل که هر دو در تضاد با قوانین بین المللی است. با ادامه این استراتژی و نیز دیپلماسی فعال تر فلسطینی ها، به علاوه همکاری بهتر میان اعراب و فلسطینی ها، می توانیم اسرائیل را تحت فشار قرار دهیم.
مورد دوم آن است که عدم حضور خشونت، جرقه ای بود برای آغاز برخی گفتگوها در داخل اسرائیل مبنی بر این که آیا سیاست شارون به نفع مردم اسرائیل هست یا خیر. احساس فزاینده ای در اسرائیل بوجود آمده که این سیاست را دیگر توجیه پذیری نمی داند و دلیل آن وجود همتای فلسطینی برای مذاکره و نیز عدم حضور خشونت است.
بنابراین فرصتی بدست آمده که دولت اسرائیل باید آن را غنیمت شمرد. امیدوارم با گذشت زمان این موضوع سبب تغییراتی در دولت اسرائیل و امکان از سر گیری مذاکرات شود.
* مفهوم سیاسی و امنیتی ادامه سیاست های کنونی چیست؟
ـ درجنگ فلسطین و اسرائیل، امکان هیچ خلائی وجود ندارد. یا صلح و روند سیاسی و یا خشونت. فلسطینی ها هرگز نمی توانند اجازه وضعیت « نه صلح ـ نه جنگ» را بدهند و یا شرایط آن را فراهم سازند، زیرا زمان به ضرر ماست. اسرائیل از این زمان برای گسترش اسکان استفاده خواهد کرد که به کشور ما بسیار لطمه خواهد زد. اگر شرایط کنونی به سوی از سرگیری مذاکرات برای صلح پایدار پیش نرود، کاملا مشخص است که ما به چرخه خطرناک خشونت و احتمالا شدیدتر از گذشته، برخواهیم گشت.