یافتههای دو مطالعه که در کنگره اروپایی در مورد چاقی (ECO) در سال جاری برگزار شد، نشان میدهد، اگرچه برخی از مکملهای گیاهی و غذایی از نظر آماری کاهش وزن بیشتری نسبت به دارونما نشان میدهند، اما برای سلامتی مفید نیستند و محققان میگویند: برای ایمنی طولانی مدت آنها تحقیقات بیشتری لازم است.
به نقل از یورکالرت، اریکا بسل، محقق ارشد این تحقیق از دانشگاه سیدنی استرالیا اظهار کرد: «مکملهای گیاهی و غذایی که برای کاهش وزن تبلیغ میشوند، بسیار محبوب هستند اما بر خلاف داروها شواهد بالینی برای ایمنی و اثربخشی آنها قبل از ورود به بازار لازم نیست. ارزیابی دقیق ما از بهترین شواهد موجود نشان میدهد که شواهد کافی برای توصیه این مکملها برای کاهش وزن وجود ندارد. حتی اگر اکثر مکملها برای مصرف کوتاهمدت ایمن به نظر برسند اما از نظر بالینی برای کاهش وزن مناسب نیستند.»
محققان در مورد مکملهای کاملا گیاهی یا ترکیبی از گیاهان به عنوان ماده فعال و مکملهای غذایی حاوی ترکیبات جدا شده طبیعی از گیاهان و محصولات حیوانی مانند الیاف، چربیها، پروتئینها و آنتی اکسیدانها که میتوان به صورت قرص، پودر و مایعات خریداری کرد، گزارشهایی ارائه کردند.
بین سالهای ۱۹۹۶ و ۲۰۰۶، ۱۰۰۰ مکمل غذایی روزانه برای کاهش وزن در فهرست کالاهای درمانی استرالیا بدون ارزیابی اثربخشی آنها ثبت شده است. مکملها توسط حامیان مالی (که کالاهایی را وارد، صادر یا تولید میکنند) بدون تایید ادعاهای تاثیرگذاری آنها به افراد فروخته و به بازار عرضه میشوند. سالانه فقط ۲۰درصد از داروهای فهرست جدید مورد بررسی قرار میگیرند تا مطمئن شوند که اهداف موردنظر را برآورده میکنند. در بعضی از کشورها، تنها نیاز این است که مکملها حاوی مقادیر قابل قبولی از محصولات غیر دارویی باشند.
تخمینها حاکی از آن است که ۱۵درصد از آمریکاییهایی که سعی در کاهش وزن دارند، مکمل کاهش وزن را که ۴۱ میلیارد دلار صنعت جهانی در سال ۲۰۲۰ بود را امتحان کردهاند. باوجود محبوبیت روزافزون ۱۶ سال از آخرین بررسی ادبیات علمی در مورد همه مکمل های گیاهی و غذایی میگذرد.
داروهای گیاهی برای کاهش وزن موثر نیستند
محققان استرالیایی برای ارائه شواهد بیشتر، بازنگری اصولی بر روی تمام آزمایشهای تصادفی با مقایسه اثر مکملهای گیاهی با دارونما بر کاهش وزن تا اگوست ۲۰۱۸ انجام دادند. دادههای ۵۴ مطالعه شامل ۴۳۳۱ بزرگسال دارای اضافه وزن یا چاقی سالم در سن ۱۶ سال یا بیشتر مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. در این تحقیق کاهش وزن حداقل ۲.۵ کیلوگرم (۵.۵ پوند) از نظر بالینی معنیدار در نظر گرفته شد. همچنین طراحی مطالعه، گزارش و ارزش بالینی را بررسی کردند.
مکملهای گیاهی موجود در تجزیهو تحلیل شامل چای سبز، گارسینیا کامبوجیا و جوزالجنان یا منگوستن هندی (میوههای گرمسیری)، لوبیای سفید، افدرا (محرکی که متابولیسم را افزایش میدهد)، انبه آفریقایی، چای گیاهی یربامیت، انگور قرمز (که معمولا در طب سنتی هند استفاده میشود)، ریشه شیرین بیان و گلمندی بود.
تجزیهوتحلیل نشان داد که تنها یک عامل منفرد، لوبیای سفید از نظر آماری اما نه از نظر بالینی، کاهش وزن بیشتری نسبت به دارونما دارد (منفی ۱.۶۱کیلوگرم، ۳.۵Ibs).
علاوه بر این، برخی از ترکیبات انبه آفریقایی، انگور، گلمندی و جوزالجنان نتایج امیدوارکنندهای را نشان دادند اما در کمتر از سه آزمایش و اغلب با روش تحقیق یا گزارش ضعیف مورد بررسی قرار گرفتند و یافتهها باید با احتیاط تفسیر شوند.
مکملهای غذایی برای کاهش وزن موثر نیستند
یک بررسی اصولی جدید تا دسامبر ۲۰۱۹ و ۶۷ آزمایش تصادفی نتایج اثر مکملهای غذایی حاوی ترکیبات جدا شده طبیعی با دارونما برای کاهش وزن در ۵۱۹۴ فرد سالم دارای اضافه وزن یا چاق (۱۶ سال یا بیشتر) را مقایسه کرد.
مکملهای غذایی موجود در تجزیه وتحلیل شامل کیتوزان (قندی پیچیده از لایههای سخت خارجی خرچنگ دریایی، خرچنگ و میگو که ادعا میشود از جذب چربی یا کربوهیدرات جلوگیری میکند)، گلوکومانان (یک فیبر محلول که باعث احساس سیری میشود)، فروکتانها (کربوهیدرات متشکل از زنجیرههای فروکتوز) و اسید لینولئیک مزدوج (که ادعا میشودترکیب بدن را با کاهش چربی تغییر میدهد) بودند.
نتایج تجزیه وتحلیل نشان داد که کیتوزان (منفی ۱.۸۴ کیلوگرم)، گلوکومنان (منفی ۱.۲۷ کیلوگرم) و اسید لینولئیک مزدوج (منفی ۱.۰۸ کیلوگرم) از نظر آماری اما نه از نظر بالینی کاهش معنیداری نسبت به دارونما دارند.
برخی از مکملهای غذایی ازجمله سلولز اصلاح شده (به گفته محققان، فیبر نخی که در معده گسترش مییابد تا احساس سیری ایجاد کند) و عصاره آب پرتقال خونی نتایج امیدوار کنندهای را نشان میدهد اما فقط در یک آزمایش مورد بررسی قرار گرفت و قبل از توصیه آنها برای کاهش وزن به شواهد بیشتری احتیاج است.
بسل میگوید: «مکملهای گیاهی و غذایی ممکن است به عنوان یک راه حل سریع برای مشکلات وزن به نظر برسد، اما مردم باید آگاه باشند که ما واقعا در مورد آنها اطلاعات زیادی نداریم. مطالعات بسیار کمی با کیفیت بالا در مورد برخی مکملها و با دادههای کمی در مورد اثربخشی طولانی مدت انجام شده است. علاوه بر این، بسیاری از آزمایشهای کوچک و طراحی ضعیفی دارند و برخی از ترکیب مکملهای مورد بررسی را گزارش نمیدهند. رشد زیاد در این صنعت و محبوبیت این محصولات فوریت انجام مطالعات دقیقتر را برای اطمینان منطقی از ایمنی و اثربخشی آنها در کاهش وزن بیان میکنند. »