کرونا چه ضربه‌ای به بازار «دفترکار و ملک تجاری» وارد کرد؟ / شیوع نوع دوم املاک خالی
سیاست جدید دو کشور پیشرفته دنیا برای مقابله با ضربه کرونایی به بازار املاک اداری و تجاری در حالی به ایجاد فرصت از این تهدید به نفع عرضه ملک به بازار معاملات واحدهای مسکونی منجر شده که هم‌اکنون چهار رویداد کرونایی بر بازار املاک غیرمسکونی در پایتخت نیز اثر رکودی اعمال کرده است. تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد در شرایطی که بازار معاملات مسکن به‌خصوص در شهر تهران و سایر کلان‌شهرها در وضعیت رکود سنگین قرار گرفته است، رکود در بازار واحدهای اداری و تجاری عمیق‌تر و سنگین‌تر از بازار معاملات آپارتمان‌های مسکونی است و به نظر می‌رسد در رالی رکود بین بازار معاملات واحدهای مسکونی و غیرمسکونی (تجاری واداری)، بازار واحدهای غیرمسکونی از بازار آپارتمان‌های مسکونی سبقت بگیرد.
در شرایطی که هم در ایران و هم در سایر کشورها، رکود اقتصادی عمدتا تحت تاثیر اثر شیوع کرونا بر کسب‌وکارها، منجر به افت محسوس تقاضا برای خرید و اجاره واحدهای اداری و تجاری شده است، تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از یکسو وگزارش جدید «اکونومیست» از نرخ بحرانی دفاتر خالی در آمریکا و اروپا از سوی دیگر، نشان‌دهنده یک فصل مشترک و همچنین یک تفاوت عمده در شرایط رکودی ایجاد شده در بازار معاملات واحدهای اداری و تجاری در مقطع زمانی فعلی است.
دست‌کم طی یک‌سال ونیم گذشته همزمان با شیوع کرونا، رکود اقتصادی از چهار مسیر عمده منجر به کاهش تقاضای خرید و اجاره واحدهای تجاری و اداری شد.
اولین دلیل یا مسیر، به تعطیلی یا تعدیل نیروی انسانی در شرکت‌ها و کسب‌وکارها به دنبال شیوع کرونا مربوط می‌شود. بسیاری از کسب‌وکارها به دلیل رکود اقتصادی ایجاد شده در یک سال و نیم گذشته یا به طور کامل تعطیل شدند یا ناچار به تعدیل نیروهای خود شدند. بنابراین حجم زیادی از دفاتر کار و واحدهای تجاری و اداری یا تعطیل شد یا به دلیل تعدیل نیرو به واحدهای کوچک‌تر جابه‌جا شدند.
علت دوم به تعطیلی‌های ناشی از شیوع کرونا و ادامه پاندمی مربوط می‌شود. با ادامه یافتن شیوع ویروس کرونا، بسیاری از واحدهای صنفی به شکل غیر پیوسته معمولا روزها و هفته‌ها تعطیل شدند.
از سوی دیگر تغییر سبک زندگی مردم و روی آوردن به خریدهای اینترنتی عملا نیاز به اجاره یا خرید واحدهای تجاری و اداری را برای برخی صاحبان مشاغل وکسب‌وکارها از بین برد یا به حداقل رساند. دورکاری در شرکت‌ها و اداره‌ها نیز یکی دیگر از عوامل موثر در رکود بازار معاملات واحدهای اداری و تجاری محسوب می‌شود. همه این چهار عامل باعث شد در یک سال و نیم گذشته تقاضا برای خرید و اجاره واحدهای غیرمسکونی کاهش یابد و سطح قیمت‌ها در این سمت از بازار املاک نیز تحت تاثیر قرار بگیرد.
در شرایطی که بازار معاملات واحدهای تجاری در سال‌های اخیر و حتی قبل از شیوع کرونا به دلیل پدیده مازاد عرضه در برخی از مناطق شهر تهران و تمرکز مال‌ها در مجاورت یکدیگر در این مناطق به حالت اشباع درآمده و حالت رکودی به خود گرفت، تحت تاثیر شیوع کرونا، هم در ایران و هم در سایر کشورها، با وارد شدن ضربه اقتصادی به کسب‌وکارها بازار معاملات خرید و اجاره واحدهای اداری و تجاری دچار آسیب و رکود شدند.
در حالی‌که هم در ایران و هم در سایر کشورها این آسیب در بردارنده یک واکنش مشترک از سمت بازار مبنی بر کاهش محسوس تقاضای خرید و اجاره املاک تجاری و اداری و در نتیجه شکل‌گیری نوع دوم املاک خالی و فاقد بهره‌برداری، بود اما در سمت دیگر یک واکنش متفاوت در بازار واحدهای اداری و تجاری پایتخت نسبت به واکنش دنیا به این موضوع رصد شد.
این تفاوت به نحوه تغییر قیمت و اجاره‌بهای واحدهای تجاری و اداری در تهران و شهرهای دنیا مربوط می‌شود.
