علت تعطیلی زودهنگام نانوایی‌ها در همدان چه بود؟
نام بردن از نان کافی است تا زمزمه‌ها در شهر بلند شود و حرف و حدیث‌هایی در فضای مجازی دست به دست بچرخد و همگی به دنبال دلیل باشند. در میان این شایعات کاهش سهمیه آرد استان بیش از موارد دیگر مورد توجه است و در عمل کاهش سهمیه آرد برخی از نانوایی‌ها و یا قطع آن به کاهش سهمیه کل استان تعمیم داده شد چراکه برخی از نانوایی‌هایی که تعطیل شدند دلیل این اتفاق را کاهش سهمیه آرد عنوان و از ارائه جزییات بیشتر خودداری کردند.
در این میان برخی از افراد پای کاهش میزان بارندگی و خشکسالی را به میان کشیدند اما غفلت کردند که هنوز گندم سال زراعی جاری از راه نرسیده و گندم‌های موجود در سیلوها، کاشته‌های سال گذشته است. هر چند این موارد را می‌توان با استدلال‌های ساده کنار زد و بی‌اساس دانست، اما شایعات برخی از حساسیت‌ها را برانگیخت که کمی جدی‌تر به مسأله نگاه و به این موضوع توجه کنیم که چرا برخی از نانوایی‌ها با کاهش سهمیه آرد مواجه شدند.
به نظر می‌رسد نه خشکسالی و نه کاهش سهمیه آرد استان چرایی کاهش میزان پخت و یا تعطیلی این نانوایی‌ها نیست و عرضه آرد دولتی در بازار آزاد دلیل این امر است. بدون تردید فروش کیسه آرد ۳۵ هزار تومانی به قیمت ۱۸۰ هزار تومان می‌تواند وسوسه‌کننده باشد. تحقیقات میدانی ما نشان می‌دهد که اکثر خریداران آردهای دولتی استان همدان غیر بومی بوده و از استان‌های دیگر به این کار اقدام می‌کنند. برای یافتن پاسخ سؤالاتی از این قبیل که چگونه می‌توان بر این مشکلات فائق آمد و از چند و چون سهمیه آرد نانوایی‌ها در استان اطلاع یابیم با متولیان امر در استان به گفتوگو نشستیم.
سهمیه آرد استان کاهش نیافته است
در ابتدا خواستیم از سهمیه آرد استان همدان اطمینان حاصل کنیم بنابراین مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان همدان در گفتوگو با فارس اطمینان داد که سهمیه آرد استان همدان به هیچ وجه تغییر و یا کاهش نیافته است.
مسعود بکایی گفت: ما تأمین کننده آرد نانوایی‌هایی هستیم و هیچ نوع کمبودی هم درباره گندم و آرد وجود ندارد.
وی تصریح کرد: هر نوع تخلفی مانند تعطیلی نانوایی‌ها و یا کاهش ساعت پخت نانوایی باید توسط بازرسان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و اتحادیه‌ها رصد و کنترل شود.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان همدان تأکید کرد: تفاوت در قیمت آرد دولتی که یارانه دریافت می‌کند با بازار آزاد می‌تواند باعث بروز برخی از اختلالات شود.
عرضه آرد دولتی خارج از شبکه توسط برخی از نانوایی‌ها
رئیس اتحادیه نانوایان شهرستان همدان هم کاهش سهمیه آرد تمام نانوایی‌ها را رد کرد و گفت: با هر نانوایی که ادعا می‌کند سهمیه آرد استان کاهش یافته، برخورد می‌کنیم و هیچ نانوایی نیست که بتواند ادعا کند سهمیه آرد آن نسبت به گذشته خود به خود کاهش یافته است.
ابوذر گل‌محمدی با بیان اینکه برخی از واحدهای صنفی هستند که سهمیه آرد خود را خارج از شبکه عرضه کردند تصریح کرد: با حدود ۷ واحد صنفی که عرضه خارج از شبکه داشتند برخورد شده و آرد آن به نفع دولت ضبط شده است.
وی تأکید کرد: برخی از سودجویان و دلالان در استان هستند که به شایعاتی چون کاهش سهمیه آرد نانوایی‌ها آن هم بدون هیچ تخلفی، دامن می‌زنند که بدون تردید این مسئله کذب محض است.
البته رئیس اتحادیه نانوایان شهرستان همدان در پاسخ به این سؤال که سودجویان و دلالان چه کسانی هستند گفت: من نمی‌توانم بگویم و در حدی نیستم که به این مسائل بپردازم.
سهمیه برخی از نانوایی‌ها افزایش هم یافته است
رئیس اتاق اصناف همدان نیز به فارس گفت: در تأمین و توزیع آرد هیچ مشکلی وجود ندارد و اگر قطع و یا کاهش سهمیه آرد مطرح شود، بهانه است.
حسین محرابی افزود: بر اساس مصوبه «شورای آرد و نان» اگر سهمیه آرد یک نانوایی قطع و یا کاهش یافته، این سهمیه به نزدیک‌ترین نانوایی اختصاص می‌یابد تا مشکلی برای مردم آن محله پیش نیاید.
وی با بیان اینکه سعی بر ما بر این است مردم بدون مشکل نسبت به تأمین نان مورد نیاز خود اقدام کنند تأکید کرد: همچنین به نانوایی‌هایی که خدمات خوبی ارائه می‌دهند سهمیه بیشتری تعلق می‌گیرد.
نان فانتزی فروشان آرد را آزاد می‌فروشند
رئیس اتحادیه قنادان و آجیل‌فروشان همدان نیز بیان کرد: در حال حاضر آرد یارانه‌ای به قنادان تعلق نمی‌گیرد و آنها به صورت آزاد مواد اولیه مورد نیاز خود را تهیه می‌کنند.
محمد ارغوان ادامه داد: در حال حاضر نان فانتزی فروشان سهمیه آرد یارانه‌ای دریافت می‌کنند و برخی از آنها آرد را خارج از شبکه به فروش رسانده و یا به تولید شیرینی می‌پردازند که به دلیل کاهش قیمت تمام شده با قیمت کمتری عرضه می‌کنند و همین دو مسأله تعادل بازار را به سهم خود بر هم می‌زد.
تعیین سهمیه آرد بر اساس مصرف انرژی نانوایی‌ها
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان در گفتوگو با فارس اظهار کرد: در استان همدان یک‌هزار و ۸۳۶ واحد نانوایی وجود دارد که از این تعداد ۵۵۰ واحد در شهرستان همدان مستقر هستند و هیچ گونه کمبود آردی در استان وجود ندارد.
حمیدرضا متین با بیان اینکه در جلسات کارشناسی سازوکاری برای نظارت بر پخت نانوایی‌ها اندیشیده شد افزود: بر این اساس میزان مصرف برق و گاز هر واحد صنفی بررسی شد و هر واحدی که پخت آن منطقی بود، سهمیه آن افزایش و هر چه میزان مصرف انرژی آن واحد از سطح منطقی کمتر باشد، سهمیه آرد آن نانوایی کاهش می‌یابد.
وی با بیان اینکه میزان سهمیه آرد واحدهایی که زمان بیشتری پخت می‌کنند نیز افزایش یافته است گفت: مشکل امروز نانوایی‌ها افزایش هزینه‌ها و عدم تغییر قیمت نان است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان ادامه داد: در حال حاضر دستمزد کارکنان و هزینه‌های اولیه پخت نان افزایش یافته اما قیمت نان هنوز تغییر نکرده است و این مسأله از دغدغه‌های اساسی واحدهای صنفی نانوایی است.
افزایش قیمت نان دغدغه اصلی نانوایی‌هاست
معاون امور اقتصادی استانداری همدان نیز به فارس گفت: صاحبان واحدهای صنفی نانوایی به دنبال افزایش قیمت نان هستند و از نظر اقتصادی و کارشناسی نیز منطقی است چراکه قیمت تمام شده نان افزایش یافته است.
ظاهر پورمجاهد با بیان اینکه بنا به دلایل موجود امکان افزایش قیمت نان وجود ندارد اظهار کرد: البته نظر ما نیز افزایش قیمت نان است اما این تصمیم در اختیار استان نیست و باید بر اساس تصمیم کشوری و به صورت هماهنگ صورت گیرد چراکه در غیر این صورت نیازها از استان‌های دیگر به استانی که قیمت آن متفاوت است سرازیر می‌شود.
وی با اشاره به اینکه پیگیری و نامه نگاری با مرکز از سمت استان برای ساماندهی قیمت نان انجام شده است افزود: در حال حاضر با هر واحد صنفی که قوانین و مقررات را رعایت نکند برخورد می‌شود و شهروندان نیز می‌توانند تخلفات را به وسیله شماره ۱۲۴ اطلاع دهند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان نیز درباره عرضه آرد خارج از شبکه اظهار کرد: در حال حاضر تفاوت قیمت آرد یارانه‌ای با آرد آزاد ۱۰ برابر است و این مسأله باعث بروز برخی از تخلفات از سوی تعدادی از نانوایی‌ها می‌شود.
وی افزود: روز گذشته شورای آرد و نان شهرستان همدان بر اساس درخواست ما تشکیل شد و قرار شد که با نانوایی‌هایی که بدون دلیل تعطیل شدند و یا زمان پخت خود را کاهش دادند در درجه اول صحبت شود و اگر تکرار شد، برخورد لازم صورت گیرد.
آن طور که از سخنان مسؤولان برمی‌آید، تفاوت قیمت آرد دولتی با آرد آزاد یکی از دلایل اصلی عرضه آرد توسط برخی از واحدهای صنفی در بازار آزاد است و دلیل اصلی کاهش سهمیه برخی از این واحدها توسط مسؤولان نیز تخلفی بوده که صورت گرفته است، در این میان نکته قابل توجه نبود جریمه‌های بازدارنده است به طوری که جریمه‌ها نمی‌تواند متخلفان را از ادامه کار خود بازدارد و در این حوزه نیاز به بازنگری و اصلاح قانون وجود دارد.
از سوی دیگر پیشنهاد می‌شود که مسؤولان واحدهای منضبط و یا آدرس نانوایی‌هایی را که به دلیل دریافت سهمیه آرد نانوایی‌های متخلف؛ ساعات کاری بیشتری پخت می‌کنند را اعلام کنند تا مردم بدانند از چه واحدهای صنفی می‌توانند نان مورد نیاز خود را تأمین کنند.
