ترور «جوونل موئیز»، رئیس جمهور «هائیتی» با شلیک ۱۶ گلوله در خانه اش، پرونده مداخله آمریکا در سیاست داخلی دیگر کشورها به ویژه در حوزه «کارائیب» را باز کرد.
ترور «موئیز»، علاوه بر این که هائیتی را در شوک و آشوب فرو برد، موضوع سابقه مداخلههای دیرپای بازیگران خارجی به ویژه آمریکا را در مرکز بحثهای مربوط قرار داد؛ چرا که شواهد دال بر مداخله واشنگتن در این پرونده، ریشه در تجربههای تاریخی دارند که میتوان از آنها به عنوان دلایل چنین مداخله مرگباری یاد کرد. البته پیش از بررسی این تجربه تاریخی، نگاهی به عملکرد و اقدامهای «جوونل موئیز» ضروری به نظر میرسد.
وی پس از حضور در قدرت در سال ۲۰۱۷، ارتش این کشور را احیا کرد؛ اقدامی که انتقاد مخالفان را از وی به دلیل هزینه مورد نیاز بازسازی کشور پس از زلزله ۲۰۱۰ در مصارف نظامی، برانگیخت.
مخالفتها با رئیس جمهور هائیتی در فوریه ۲۰۲۱ به ادعای مخالفان مبنی بر پایان دوره ریاست جمهوری وی منجر شد، اما «موئیز» از کناره گیری از قدرت امتناع کرد.
داستان «موئیز» با ترور توسط گروهی از مزدوران کلمبیایی و هائیتی – آمریکایی، پایان یافت که گمانه زنیها در مورد نقش آمریکا در این جریان را تقویت کرد.
نخستین مداخله آمریکا در هائیتی به سال ۱۷۹۰ بازمی گردد که این کشور در حمایت از فرانسه علیه معترضان برده داری فرانسه در این کشور، وارد عمل شد.
اگرچه هائیتی در سال ۱۸۰۴ به صورت رسمی استقلال یافت، اما آمریکا تا سال ۱۸۶۲ استقلال این کشور را به رسمیت نشناخت. این نگرش در سال ۱۹۱۵ و در پی حادثه ترور رئیس جمهور هائیتی تغییر یافت.
اقدام «وودرو ویلسون»، رئیس جمهور وقت آمریکا مبنی بر اعزام تفنگداران این کشور به هائیتی، اشغال نظامی ۲۰ سالهای را به دنبال داشت که منجربه سلطه واشنگتن بر بخشهایی از دولت هائیتی و حتی تغییر قانون اساسی این کشور شد.
آمریکا در سال ۱۹۹۴ نیز با هدف به قدرت برگرداندن رئیس جمهور سرنگون شده هائیتی در این کشور مداخله نظامی کرد.
کارشناسان در بررسی رشته مداخلات آمریکا در هائیتی از آنها به عنوان موفقیتهای کوتاه مدتی یاد میکنند که تاثیری در بهبود اوضاع این کشور کارائیبی نداشتند.
در مورد شواهد مداخله آمریکا در ترور رئیس جمهور هائیتی نیز میتوان به مستندات زیر اشاره کرد:
مقامهای هائیتی تحقیق در مورد تلاش یک پزشک مستقر در «فلوریدا» برای ریاست جمهوری هائیتی را در دستور کار خود قرار داده اند.
براساس گزارشها، پزشک ۶۳ ساله مذکور، در جلسههای مربوط به وضعیت هائیتی ادعا میکرد که به زودی جایگزین «موئیز» میشود.ددر تحقیق پلیس از خانه این فرد، مقداری مهمات و تسلیحات پیدا شد.
اعتراف پنتاگون به آموزش مزدوران کلمبیایی ترور کننده «موئیز» توسط ارتش آمریکا؛ پیشتر نیز شماری از کلمبیاییهای آموزش دیده توسط ارتش آمریکا در بحرانهای مرگبار نقش داشتند.
نقش شرکت هواپیمایی مستقر در فلوریدا در انتقال مزدوران کلمبیایی از کلمبیا به هائیتی
فروش تسلیحات به عاملان ترور «موئیز» توسط سه شرکت تجهیزات امنیتی آمریکایی
بازداشت ۳ شهروند آمریکایی توسط پلیس هائیتی در ارتباط با ترور «موئیز»