روزنامه "نیویورک تایمز" در سرمقاله خود ضمن غمانگیز خواندن تحولات اخیر افغانستان مینویسد:"تسخیر سریع کابل پایتخت افغانستان توسط طالبان پس از دو دهه تلاش خونین برای تاسیس یک دولت سکولار با نیروی امنیتی فعال در ان کشور بیش از هر چیز دیگری غمانگیز است. این یک تراژدی است چرا که رویای امریکاییها برای تبدیل شدن به کشوری ضروری در روند شکلگیری جهانی پایبند به ارزشهایی، چون حقوق شهروندی، توانمندسازی زنان و مدارای مذهبی را ناکام ساخت.
تحولات فعلی نشان میدهند که این آرزوها صرفا یک رویا بودند که برآورده نشدند. امریکا طولانیترین جنگ خود را در افغانستان با نام عملیات آزادی انجام داد. اکنون با از دست رفتن ۸۳ میلیارد دلار و دست کم ۲۴۴۸ سرباز امریکایی در افغانستان میبینیم که دستاوردی نداشته است. اکنون وضعیت غمانگیزتری برای دختران و زنان افغان رقم میخورد که در دو دهه اخیر تا حدودی برابریشان تضمین شد. دولت بایدن حق داشت که جنگ را پایان دهد با این وجود، نیازی به پایان دادن آن با آغاز چنین بحرانی در افغانستان نبود. همه کسانی که در راه جنگ افغانستان فداکاری کردند امیدشان افغانستانی بهتر بود. شمار زیادی از افغانها سالها در کنار نیروهای امریکایی بودند؛ از گروههای جامعه مدنی تا روزنامهنگاران و سازمانهای امدادرسان. آنان اکنون ناگهان در معرض خطر مرگ قرار گرفتهاند و طالبان وارد کابل شد. "اشرف غنی" رئیس جمهوری افغانستان نیز فرار کرد.
این روزنامه در ادامه میافزاید: علیرغم غافلگیرکننده بودن سرعت فروپاشی دولت افغانستان نتیجه آن نباید غافلگیرکننده باشد. این فاجعه را به تنهایی نمیتوان به پای بایدن رئیس جمهوری امریکا نوشت اما دولت امریکا این مسئولیت را دارد تا برنامه خروج اشتباه خود را تصحیح کند. ارتش امریکا یک ابر قدرت لجستیک است و نباید این موضوع فراموش شود.
در این میان، یک مقام نیروی دریایی امریکا میگوید افغانها نیروی پلیس خود را منفورترین نهاد در آن کشور میدانند. فساد در دولت افغانستان به قدری گسترده بود که بسیاری از افغان از خود میپرسیدند آیا دولت افغانستان شری بزرگتر است یا طالبان؟
مسئولیت با تمامی طرفین است. جورج دابلیو بوش جنگ افغانستان را تنها برای تغییر دادن توجه و تمرکز از مشکلات آغاز کرد. باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا به دنبال خروج نیروهای امریکایی از افغانستان بود، اما در عوض سطح آن را افزایش داد و ترامپ در سال ۲۰۲۰ میلادی توافق صلح با طالبان را برای خروج کامل نیروهای امریکایی امضا کرد. بایدن زمانی که به قدرت رسید با توجه به تجربه جنگ ویتنام متقاعد شد که حضور چند هزار سرباز امریکایی در افغانستان در سالهای آینده مانع پیروزی نهایی طالبان نمیشود. این تصمیمی بود که نیاز به شجاعت و خردورزی داشت. بایدن تا حدی بی پروا ترامپ را برای معامله با طالبان سرزنش کرد. از دید او ترامپ باعث شد طالبان در قویترین موقعیت نظامی قرار گیرد. مدتها بود که روشن شده بود امریکاییها در نهایت باید از افغانستان خارج شوند و طالبان خود را برای کنترل دوباره افغانستان آماده میساخت. لازم بود جنگ پایان یابد اما دولت بایدن باید متوجه لزوم مراقبت از کسانی میبود که رویای افغانستانی بهتر را در سر داشتند.
امریکااین قدردرافغانستان جنایت کردکه مردم به پیشواز طالبان رفتند
همچون ایرانیان که ازدست موبدان هنگام حمله اعراب به ایران
به هیج وجه به انسان مدرن نمی خوره
و فقط باعث آزار انسان ها و طبیعت میشوند