آفتابنیوز : آفتاب: جمعه چهاردهم مارس با یكصد و بیست و پنجمین سالروز درگذشت كارل هاینریش ماركس همزمان است.
به گزارش ایسنا، كارل ماركس در پنجم ماه می سال 1818 در شهر آلمانی تریر در كرانهی رود راین به دنیا آمد. پدرش كه حقوقدان برجستهای بود، ریاست كانون وكلای شهر را برعهده داشت. هاینریش ماركس - پدر كارل ماركس - تحت تأثیر افكار روشنگری بود. هنگامیكه ماركس 17ساله شد، پدرش او را در دانشكدهی حقوق دانشگاه بن ثبت نام كرد؛ اما ماركس در سال 1830 بن را ترك گفت و به دانشگاه برلین گام نهاد. در این دانشگاه بود كه ماركس با حلقهی «هگلیان جوان» ارتباط پیدا كرد و این گروه جهت فكری آیندهی او را شكل دادند.
كارل ماركس شكلدهندهی یكی از مهمترین جریانهای جامعهشناسی است؛ جریانی كه در قرن بیستم، اروپای شرقی را دربر گرفت. وی با الهام از ایدهی «كاتریالیسم» فویرباخ و تلفیق آن با «دیالكتیك» هگل، نظریهی خویش را با عنوان «ماتریالیسم دیالكتیك» سامان داد. فویرباخ یكی از اعضای حلقهی هگلیان جوان بود كه به ایدئالیسم هگل ایراد وارد كرد. وی معتقد بود، مبنای تحلیل همهی امور، مادی است و بر همین اساس نمیشود در عالم ذهن به بررسی امور پرداخت.
از نظر ماركس نیز مبنای تحلیل امور، مادی است. وی نظام طبقاتی را بر اساس نوع ارتباط فرد با ابزار تولید میداند. هر كس كه صاحب ابزار تولید است، در طبقهی بورژوا و كسی كه فاقد آن است، در طبقهی پرولتاریا جای خواهد گرفت. طبقهی بورژوا به استثمار پرولتاریا میپردازد و از آنجایی كه صاحب ابزار تولید است، نیروی كار، آنان را به قیمتی ارزان میخرد. ماركس میگوید، اگر پرولتاریا به خودآگاهی برسد، میتواند نظام بورژوازی را سرنگون سازد. این تفكر انقلابی ماركس در قرن بیستم باعث شكلگیری انقلابهای وسیعی در سطح جهان شد. هدف اصلی ماركس، انقلاب علیه سرمایهداری و ظهور نظام بیطبقه بود.
ماركس بیش از 30 سال آخر عمر را در لندن و در تبعید گذراند. عقاید او که در زمان خودش نیز طرفداران بسیاری یافتند، پس از مرگ توسط افراد بیشتری تبلیغ میشدند. با پیروزی و قدرتگیری بلشویکها در روسیه در سال 1917، طرفداران کمونیسم و مارکسیسم در همهجای دنیا رشد کردند و چند سال پس از جنگ جهانی دوم، یکسوم از مردم دنیا زیر حکومت کسانی که خود را «مارکسیست» میدانستند، زندگی میکردند. رابطهی این «مارکسیست»های متعدد با اندیشهی مارکس مورد اختلاف نظر است. خود مارکس یک بار دربارهی دیدگاههای حزبی سوسیال دموکراتیک در فرانسه که خود را مارکسیست میدانست، گفت: «خوب است حداقل میدانم که من مارکسیست نیستم!»
ماركس در 14 مارس 1883 در لندن در گذشت و در گورستان هایگیت به خاك سپرده شد.
«سرمایه»، «هجدهم برومر لویی بناپارت» و «دستنوشتههای اقتصادی فلسفی 1844» از جمله آثار او هستند.