آفتابنیوز : آفتاب: "مهندسی انتخابات!" این اصطلاحی است که این روزها به ویژه در محافل و رسانههای اصلاح طلب شنیده میشود.
از این اصطلاح میتوان برداشتهای متفاوتی داشت. چندان که احزاب و گروهها و حتی رسانهها و شخصیتهای گوناگون نیز این اصطلاح را با تعاریف و معانی ویژه و متفاوتی به کار گرفتهاند.
در میان گروههای اصلاحطلب به ویژه گروههای نزدیک به جبهه مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و حزب کارگزاران این اصطلاح عموما با معانی خاصی شبیه دخالت در ترکیب منتخبان به کار میرود؛ به این معنی که برخی از رسانههای این جناح، اعتقاد دارند که «مهندسی انتخابات» با دخالت در ترکیب منتخبان تهران و جایگزینی برخی نامها آغاز شده است.
اعلام نهایی چرا! نگرانی این گروه از زمانی آغاز شد که مصطفی پورمحمدی وزیر کشور اعلام کرد که بر خلاف دورههای گذشته نتیجه انتخابات در حوزه های گوناگون، به صورت تدریجی اعلام نخواهد شد.
این مساله برای بسیاری از ناظران سوالاتی را به وجود آورد و از جمله اینکه چرا وزارت کشور می کوشد امکان ارزیابی افکارعمومی از روند شمارش آراء را از بین ببرد. طبیعی است که اگر ادعای برخی از سیاسیون درست باشد و برخی افراد خودسر،تلاشی برای دست بردن در نتیجه آراءداشته باشند اعلام نهایی نتیجه انتخابات هر حوزه میتواند به این روند کمک کند.
مهندسی یا ...؟ در همین حال پایگاه اینترنتی ائتلاف اصلاحطلبان مینویسد: «برخی شایعات درباره ایجاد تغییر در تركیب نامزدهای اصلاحطلب در تهران كه حائز اكثریت آرا شدهاند، نگرانیهایی را میان نامزدها و هوادارانشان پدید آورده است.
در حالی كه گفته میشود در مرحله اول انتخاب 20 نفر از نامزدها در تهران به مجلس راه یافتهاند كه قریب نیمی از آنان نامزدهای فهرست ائتلاف اصلاحطلبان هستند.
برخی شایعات مبنی بر مهندسی انتخابات و قرار دادن نام برخی افراد به جای نامزدهای ائتلاف اصلاحطلبان نگرانیهای جدی را در میان محافل اصلاحطلب دامن زده است.
این شایعات در حالی قوت میگیرد كه گفته میشود وزارت كشور با توجه به شمارش رایانهای آرا تا صبح امروز از نتایج كلی انتخابات تهران برآورد روشنی داشته اما عدم اطلاعرسانی ستاد انتخابات و همچنین محدود كردن دسترسی اطلاعات به افراد خاص و انگشتشمار در ستاد انتخابات بر دامنه این نگرانیها افزوده است.
یك منبع آگاه در اینباره به خبرنگار بهارستان ایران گفت: در برخی محافل این شایعه مطرح است كه برخیها در تداركند تا برخی نامزدها از فهرستهای دیگر را جایگزین نامزدهای ستاد ائتلاف اصلاحطلبان نمایند.
به گفته این منبع آگاه، ستاد ائتلاف اصلاحطلبان با توجه به نوع بینش وزیر كشور، امیدواراست تا وی مانع تبدیل این شایعات به حقیقت شود.»
زاویهای دیگر این ادعا البته هنوز اثبات نشده است. با این همه اصطلاح مهندسی انتخابات در میان اصلاحطلبان به این معنی کاربرد یافته است.
از سوی دیگر مهندسی انتخابات مجلس هشتم را میتوان با تحلیل های دیگر آمیخت.
مجلس اقلیتها! به نظر میرسد انتخابات مجلس هشتم به گونهای طراحی شده که مجلس آینده اجتماعی از اقلیتهای گوناگون و دارای تعارضات با یکدیگر باشند.
این تحلیل به هیچ وجه به معنی حضور و دخالت در ترکیب آراء نیست. بلکه اعتقاد دارد که ترکیب کاندیداها در لیست ها به ویژه از سوی اصولگرایان و گروههای مرکزی آنان این وضعیت را ایجاد کرده است.
بر اساس این تحلیل مجلس هشتم اجتماعی است از گروه های گوناگون اصولگرا.
توهم اتحاد! در سال های اخیر به ویژه با به قدرت رسیدن اصولگرایان در دولت و مجلس آشکار شد که در میان اصولگرایان گروه ها و افراد و حتی جناحهایی وجود دارند که علیرغم دارابودن مشترکات بسیار تعارضات شدیدی نیز با هم دارند.
در مجلس هفتم که در آن اکثریتی از اصولگرایان احاطه داشتند چندین و چند گروه و فراکسیون تشکیل شد که مشهورترین آنها فراکسیون اصولگرایان مستقل یا منتقد بود. این گروه که افرادی مانند عماد افروغ، سعید ابوطالب، محمد خوشچهره و .. را شامل میشود در جریان فعالیت خود پیش و بعد از تبدیل شدن به فراکسیونی مستقل اثبات کردند که دارای تضادهای اساسی با اصولگرایان حاکم است.
انتقادهای این گروه به دولت و همراهی برخی دیگر از اعضای فراکسیون با برخی نظرات آنها اثبات کرد که اتحاد مطلق اصولگرایان تصوری غیرواقعی است.
در بیرون از مجلس به ویژه در مقطع انتخابات مخالفت گروههای مختلف در زمینه بستن لیستها، نیز مستند دیگری بود بر اثبات این نکته که اصولگرایان تضادهای شدیدی دارند و در دهه اخیر به دلیل سیطره اصلاحطلبان بر دولت و مجلس و به دلیل وجود رقیب مشترک آنها را مکتوم گذاشته بودند.
پردهها کنار میرود! اکنون همین گروهها متفاوت و متعارض در شهرهای مختلف به عنوان نماینده مجلس به پیروزی رسیدهاند. از سوی دیگر مجلس آینده فراکسیونی از تعداد اندکی اصلاحطلب نیز خواهد داشت که حضور این چهرهها نیز بر تکثر موجود در مجلس خواهد افزود.
اگر این تحلیل درست باشد مجلس هشتم را باید مجلسی با «انبوه اقلیتها» دانست. اقلیتهایی که در زمینههای مختلف دارای آراء مختلف و متفاوت با هم هستند و در مقاطع گوناگون این تضادها آشکار خواهد شد.
بر اساس آنچه تا به امروز از چهرهها و برخی گروهها در مجلس شاهد بودهایم بسیاری از گروههای اصولگرا و اصلاحطلبان در زمینه مخالفت با بسیاری از برنامههای اقتصادی دولت اشتراک دارند. بنابراین تنها اشتراک موجود در میان این اقلیت را اشتراک در زمینه مسائل اقتصادی دانست.
مهندسی موازنه قوا مجلس به عنوان نیرویی منتقد سیاستهای اقتصادی با توجه به امکانات در اختیار خود مانع قدرتگیری مطلق دولت خواهد شد و به هر حال در روند اجرای منویات دولتی ها در زمینه اقتصاد موانعی را ایجاد خواهد کرد.
از سوی دیگر حضور اقلیتهای متعارض و متفاوت در پارلمان باعث میشود قدرت یکپارچهای نیز در مجلس ایجاد نشود و اکثریتی قوی و یکدست تشکیل نگردد.
اگرچه قابل انتظار است که در مجلس هشتم فراکسیونی از اصولگرایان تشکیل شود اما اشتراک رای این فراکسیون همانگونه که در مجلس هفتم مشاهده شد تنها در برخی موارد عادی و معمولی و در نهایت در امضای برخی بیانیهها به کار میآید.
به این ترتیب میتوان مجلس هشتم را مجلس اقلیتها نامید. اقلیتهایی با نظرات متفاوت و آراء متعارض که احتمالا تنها و تنها در زمینه اقتصاد دارای اشتراکات زیادی خواهد بود.
ترکیبی که دولت نهم هرگز از شکلگیری آن خرسند نیست.