کسب ۳ کرسی در سامانه هشدار سونامی از سوی ایران
علی راست گفتار در نشست مجازی تخصصی "ضرورت افزایش آگاهی و آمادگی در برابر سونامی سواحل مکران" که به مناسبت روز جهانی آگاه‌سازی مخاطره سونامی برگزار شد، با اشاره به آسیب پذیری خط ساحلی اقیانوس هند در برابر مخاطرات اقیانوسی افزود: در این ناحیه حدود ۴۰ کشور قرار گرفته است که بسیاری از آنها کشورهای در حال توسعه هستند.
وی جمعیت این ۴۰ کشور را بیش از ۱.۶ میلیارد نفر و خط ساحلی آن را بیش از ۶۶ هزار کیلومتر ذکر کرد و یادآور شد: این خط ساحلی در معرض مخاطرات اقیانوسی چون سونامی، طوفان های دریایی قرار دارند؛ از این رو این کشورها آسیب پذیر هستند و لازم است هر نوع توسعه ای که در این کشورها ایجاد می شود، با توجه به این مخاطرات باشد.
راست گفتار، مهمترین سونامی اقیانوس هند را در روز ۲۶ دسامبر سال ۲۰۰۴ در اندونزی دانست و اظهار کرد: این کشور زلزله‌ای به بزرگای ۹.۲ را تجربه کرد که به دلیل این زلزله ارتفاع موج آب به ۳۵ متر از سطح دریا رسید و جان تقریبا ۲۸۰ هزار نفر را گرفت و باعث شد یک میلیون و نیم نفر در اطراف اقیانوس هند خانه‌های خود را تخلیه کنند.
وی، حجم خسارت این سونامی را ۱۴ میلیارد دلار عنوان کرد و یادآور شد: ۱۴ کشور متاثر از این سونامی شدند، از این رو تاسیس سامانه هشدار سونامی اقیانوس هند در کنفرانس سازمان ملل متحد که در کشور ژاپن در ژانویه سال ۲۰۰۵ برگزار شد، به عنوان اولین گام برنامه هشدار زودهنگام و کاهش اثرات سونامی اقیانوس هند به تصویب رسید.
رییس مرکز پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، خاطر نشان کرد: پس از ۶ سال همکاری بین المللی، این سامانه در اکتبر سال ۲۰۱۱ میلادی عملیاتی شد و سه مرکز خدمات رسان سونامی در کشورهای استرالیا، هند و اندونزی تاسیس شد.
وی با بیان اینکه این سه مرکز مسؤولیت کامل ارائه خدمات مشاوره‌ای سونامی در اقیانوس هند را در ۳۱ مارس سال ۲۰۱۳ بر عهده گرفتند، اضافه کرد: در سامانه هشدار سونامی اقیانوس هند دو گونه مرکز به عنوان مراکز هشداردهنده سونامی فعالیت دارند که شامل "مراکز منطقه‌ای دیده بانی سونامی" و "مراکز ملی هشدار سونامی" می‌شود.
به گفته وی این سامانه از تشخیص سریع موج سونامی آغاز می شود و با یک جامعه کاملا آماده که قادر به عکس العمل به هشدار است، پایان می‌یابد.
راست گفتار با تاکید بر اینکه یک سامانه کامل هشدار سونامی تنها زمانی می تواند موفق باشد که فعالیت های آن به صورت حلقه‌های متصل به هم صورت پذیرد، یادآور شد: پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی به نمایندگی از ایران یکی از اعضای این سامانه است. این پژوهشگاه با توجه به اجرای طرح‌های پژوهش و تحقیقاتی در خصوص سونامی، اقدام به تهیه سامانه اولیه هشدار سونامی کرده است.
وی ادامه داد: ما آمادگی داریم تا با همکاری دانشگاه های دریایی این سامانه را به صورت عملیاتی اجرایی کنیم و درخدمت کشور قرار دهیم.
وی اضافه کرد: این پژوهشگاه همچنین دارای سه کرسی سامانه هشدار سونامی اقیانوس هند است، به گونه‌ای که رییس پژوهشگاه نائب رییس این سامانه است.
