همه چیز درباره بیمه زنان خانه‌دار
طرح گسترده بیمه همگانی سازمان تامین‌اجتماعی با عنوان «بیمه خانواده ایرانی» خبری بود که چندی پیش از سوی میرهاشم موسوی، سرپرست سازمان تامین‌اجتماعی اعلام شد و براساس گفته موسوی قرار است این طرح به‌زودی اجرایی شود. این طرح تنها خبر بیمه‌ای تأمین اجتماعی در ماه اخیر نبود؛ چراکه چندی پیش نیز شرایط بیمه شدن «زنان خانه‌دار» و «دختران» مورد توجه قرار گرفت و همزمانی این دو طرح موجب شد تا سؤالات بسیاری در رابطه با همپوشانی و تفاوت‌های آنها ایجاد شود.
بررسی جزئیات طرح بیمه خانواده ایرانی نشان از این واقعیت دارد که طرح مذکور در راستای همان مسیر بیمه زنان خانه‌دار، بیمه دانشجویی و بیمه‌های صاحبان حرف و مشاغل آزاد است و برخلاف تصور ایجاد شده، قرار نیست این طرح اتفاق جدیدی را رقم بزند و تنها با قرار دادن بیمه‌های مختلف در کنار هم، اندکی شرایط برای انتخاب بیمه و تحت پوشش قرار گرفتن افراد به‌عنوان خانواده ایرانی تسهیل می‌شود؛ نکته‌ای که مهدی شکوری، مدیرکل امور فنی بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی نیز در گفت‌وگو با همشهری بر این موضوع صحه گذاشت.
طرح بیمه خانواده ایرانی چه ایده‌ای را پیگیری می‌کند؟
در این طرح بیشتر موضوع بیمه افراد خانواده مورد پیگیری قرار می‌گیرد. زمانی که از بیمه خانواده صحبت می‌کنیم بحث این است که به بنیان خانواده ارج گذاشته شود. بسیاری از خانم‌های خانه‌دار احساس می‌کنند چون در خانه به‌سرمی‌برند از برخی امکانات حوزه بیمه و رفاه اجتماعی محروم هستند، اما با تکیه بر چنین طرح‌ها و بیمه‌هایی می‌توان تمام افراد خانواده را تحت پوشش بیمه قرار داد.
بیمه زنان خانه‌دار که پیش از این مطرح شده بود، سؤال این است که بیمه خانواده ایرانی چه تفاوتی با بیمه زنان خانه‌دار و دختران دارد؟
بهتر است بیمه را در قالب تمامی افراد خانواده ببینیم. درواقع بیمه زنان خانه‌دار در ذیل بیمه خانواده ایرانی قرار می‌گیرد و تنها به زنان محدود نمی‌شود؛ به این شکل پدر، مادر، فرزندان (دختر و پسر) خانواده اگر تحت پوشش بیمه‌ای قرار ندارند، می‌توانند بیمه شوند. دختر خانواده قبل از آنکه تشکیل خانواده بدهد یا اشتغال یابد، می‌تواند از این بستر بیمه شدن استفاده کند تا در آینده زودتر بازنشسته شود و همینطور پسران مانند دخترها می‌توانند تحت پوشش بیمه دانشجویان قرار بگیرند یا اگر مشغول به کاری هستند، خود را در قالب خوداظهاری شغلی بیمه کنند.
درواقع بیمه خانواده ایرانی، یک بسته بیمه‌ای است که انواع بیمه‌های افراد خانواده ازجمله پدران، فرزندان، زنان خانه‌دار و دانشجویی که پیش از این موجود بودند را در خود جای داده است؟
بله! اینطور است. این طرح مقداری گسترده است؛ هر چند به‌طور مشخص اخیراً بیمه زنان خانه‌دار و دختران برجسته شده، اما بحث خوداظهاری در این طرح برای مردها نیز مورد توجه قرار گرفته است. پدرها نیز درصورت نداشتن بیمه می‌توانند از این امکانات استفاده کنند. دانشجویان و زنان‌خانه‌دار در دسته افراد شاغل قرار نمی‌گیرند؛ چرا که منظور از شغل برای بیمه، کسب درآمد است؛ به همین منظور برای آنکه ارج و منزلتی برای زنان و فرزندان خانواده نیز فراهم شود، این پوشش بیمه تأمین اجتماعی را رقم زدیم.
این بیمه مانند بیمه افراد شاغل است؟
بله! ذیل بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد قرار می‌گیرد. خانه‌داری و دانشجویی را در قالب خوداظهاری مدنظر قرار دادیم؛ نه به‌عنوان شغلی که منبع درآمد داشته باشد، اما باقی افراد که شاغل هستند، می‌توانند در دسته شغلی خود تحت پوشش بیمه قرار بگیرند؛ به‌عنوان مثال نویسندگان، تراشکاران و... با تکیه بر اظهارات فرد زمینه بیمه شدنشان فراهم می‌شود. اگر فردی کسب‌وکار و درآمدزایی دارد و برای خود کار می‌کند، می‌تواند بیمه خویش‌فرما در قالب خوداظهاری داشته باشد.
وضعیت بیمه زنان خانه‌دار و دختران در این طرح چگونه است؟
زن خانه‌دار که در خانواده ایفای نقش می‌کند، اما در جامعه بازتاب اجتماعی و اقتصادی کم‌رنگی دارد، می‌تواند از این بیمه استفاده کند. زنان خانه‌دار وقتی در آینده به سن بازنشستگی رسیدند، می‌توانند علاوه بر حقوق بازنشستگی همسرشان از حقوق بازنشستگی خودشان نیز استفاده کنند. درواقع این نوع بیمه می‌تواند در تنگناهای اقتصادی به کمک زنان خانه‌دار بیاید. دخترها هم در قالب طرح بیمه خانواده مدنظر قرار می‌گیرند و به این ترتیب دخترهایی که در حال تحصیل هستند یا فارغ‌التحصیل شده‌اند، اما بیکارند، پیش از تشکیل خانواده یا پیدا کردن شغل، می‌توانند از این بستر بیمه استفاده کنند. این افراد می‌توانند با پرداخت حق بیمه خود را در قالب بیمه زنان خانه‌دار، بیمه کنند. در این میان نباید فراموش کرد که فرزندان دانشجوی خانواده نیز می‌توانند از طریق خوداظهاری از بیمه دانشجویی استفاده کنند. فرزندان ذکور تا ۱۹ سال تمام، تحت تکفل پدر هستند. بعد از ۱۹سالگی یا در دانشگاه تحصیل می‌کنند که می‌توانند از بیمه دانشجویی استفاده کنند یا مشغول کار می‌شوند که کارفرما باید برای آنها بیمه پرداخت می‌کند. اگر فرزند ذکور دارای شغل آزاد است، می‌تواند به‌صورت بیمه خوداظهاری در ذیل بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد خود را بیمه کند. افراد در هر فعالیت رسمی که اشتغال دارند، می‌توانند خود را بیمه کنند.
به این ترتیب افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی نیز می‌توانند تحت پوشش بیمه خانواده ایرانی قرار بگیرند؟
بله، متقاضیانی که از طریق فضای مجازی نسبت به ارائه خدمات اقدام می‌کنند نیز مشمول این طرح می‌شوند.
اگر متقاضی تحت تکفل همسر یا پدر خود بوده و از خدمات درمانی برخوردار باشد، آیا مختار است بیمه درمانی را در بیمه خانواده ایرانی انتخاب نکند؟
حسن بیمه زنان خانه‌دار و دانشجویی این است که اگر شوهر یک زن خانه‌دار بیمه بوده و تحت پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی باشد، می‌تواند از طریق همسر خود تحت پوشش درمان قرار بگیرد. به‌عبارت دیگر این فرد نیاز ندارد که برای بیمه درمانی مبلغی را پرداخت کند؛ چراکه تحت پوشش بیمه همسر خود قرار دارد، اما برای بازنشستگی می‌تواند حق بیمه پرداخت کند و در آینده از مزایای بازنشستگی استفاده کند.
در این بیمه شرایطی فراهم شده است که خانم‌های خانه‌دار بتوانند فرزندان خود را تحت تکفل بگیرند و بیمه کنند؟
خانم‌های خانه‌داری که همسرشان فاقد حمایت بیمه‌ای است، از طریق بیمه زنان خانه‌دار می‌توانند فرزندان تحت تکفل خود را بیمه کنند و در مورد همسرشان نیز اگر وی بالای ۶۰ سال داشته یا از کار افتاده باشد، می‌تواند تحت پوشش بیمه همسر خود قرار گیرد. درواقع زن اگر سرپرست خانواده شناخته شود، می‌تواند همسرش را بیمه کند که از خدمات درمانی بهره‌مند شود.
هم‌اکنون چه تعداد زن در کشور تحت پوشش بیمه زنان خانه‌دار هستند؟
۳۴۰ هزار زن و دختر در کشور از این بیمه استفاده می‌کنند. تمام بانوان ۱۸ سال تمام تا ۵۰ سال تمام می‌توانند از این بیمه استفاده کنند. درصورتی که بیش از ۵۰ سال داشته باشند، درصورت دارا بودن سوابق قبلی، معادل سال‌های بیمه‌پردازی به شرط سنی افزوده می‌شود.
در رابطه با حق بیمه توضیح می‌دهید؟
برای سال‌جاری اگر نرخ ۱۲ درصد (حمایت بازنشستگی) انتخاب شود، حدود ۳۱۸ هزار تومان باید پرداخت کنند. درصورتی که نرخ ۱۴ درصد (حمایت بازنشستگی و فوت) انتخاب شود، ۳۷۲ هزار تومان و با انتخاب نرخ ۱۸ درصد (شامل حمایت‌های بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی) باید ۴۷۸ هزار تومان پرداخت شود.
نحوه پرداخت حق بیمه چگونه است؟
متقاضیان می‌توانند با ورود به سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تامین‌اجتماعی به نشانی es.tamin.ir پس از ثبت اطلاعات موردنیاز با انتخاب منوی بیمه‌شدگان – بیمه‌شدگان خاص – انعقاد قرارداد بیمه مشاغل آزاد نسبت به انعقاد قرارداد براساس عنوان شغلی (زنان خانه‌دار، دانشجویان یا شغلی که اشتغال دارند) اقدام کنند.
