گیاه مارچوبه؛ گیاهی بومی اکثر مناطق اروپا، آفریقا و آسیا است که در سراسر جهان مصرف میشود. این گیاه اغلب برای تهیه سوپها، سالادها و ... استفاده میشود.
علاوه بر اهمیت غذایی، مارچوبه دارای اثرات درمانی بسیاری است. در چندین مطالعه اثرات ضد فشار خون، افت قند خون، کاهش چربی خون مارچوبه مشخص شده. همچنین اثرات ضد توموری، محافظت کبدی و اثرات آنتی اکسیدانی در حیوان آزمایشگاهی نشان داده شده است.
بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه ترکیبات شیمیایی عصاره ریشه گیاه مارچوبه را مورد بررسی قرار دادند و فعالیت آنتیاکسیدانی آنها را در آزمایشگاه ارزیابی کردند. همچنین تاثیرات ضد دردی احتمالی این گیاه نیز در موشهای صحرایی بررسی شد.
نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که عصاره ریشه این گیاه غنی از ترکیبات «فلاونوئیدی» است و همچنین مقادیر کمتری «ساپونین» دارد. همچنین مشخص شد که این عصاره دارای اثرات آنتیاکسیدانی است.
بررسیهای اثرات ضد دردی این عصاره با دو روش مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که این عصاره میتواند اثرات ضد دردی نسبی در موشهای صحرایی داشته باشد. به گفته پژوهشگران این تحقیق؛ عصاره ریشه مارچوبه دارای فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد درد است و ممکن است این تاثیرات به خاطر وجود ترکیبات فلاونوئیدی باشد.
این محققان معتقدند که مطالعات بیشتری برای ارزیابی ترکیبات فیتوشیمیایی مسئول فعالیتهای آنتی اکسیدانی و ضد دردی و همچنین شناسایی مکانیسم دقیق اثرات ضد دردی این گیاه ضروری است. همچنین باید مطالعات بیشتری برای اطمینان از ایمنی عصاره این گیاه انجام شود.
در انجام این تحقیق محمد فتحعلی پور، امید صفا و بهاره رفیعی؛ پژوهشگران دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، به همراه محمدرضا دلنوازی؛ پژوهشگر دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران و ناصر ظریفی نیا از سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی صفیآباد دزفول با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافتههای این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «اثرات آنتی اکسیدانی و ضددردی عصاره هیدروالکلی ریشه مارچوبه» در نشریه Physiology and Pharmacology زیر نظر انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران منتشر شده است.