آفتاب: دكتر غلامعلى حداد عادل رئیس مجلس شورای اسلامی بعد از بازدید از نمايشگاه كتاب تهران آمار انتشار ۵۴ هزار عنوان كتاب در سال را بسیار خوب و مناسب دانست و این آمار را نشانه گرايش به مطالعه و تحول در اوضاع سابق دانست.
این در حالی است که آقای اشعری مشاور فرهنگی رئیس جمهور و رئیس سازمان کتابخانه و اسناد ملی ایران سرانه کتابخوانی در کشور برای هر نفر را تنها دو دقیقه در شبانه روز دانست. این سرانه با افزودن کتب درسی برای برخی از افراد در شبانه روز حدود شش دقیقه است. جالبتر از این آمار، ادعای وزیر فرهنگ در مورد آمار مطالعه است. وی معتقد است که ما هیچ آماری در این زمینه نداریم و نمیداند این آمار از كجا میآید. در میان این تناقضها دل به برپایی نمایشگاه و آمار انتشار کتاب سپردن سودی ندارد.
مسئله قابل توجه در میزان مطالعه ایرانیان کیفیت کتابهاست. رئیس مجلس شورای اسلامی درست گفتهاند. در ایران کتاب تولید میشود؛ همچنان که خودرو تولید میشود. مهم نیست آنچه تولید شده چه کیفیتی دارد، مهم تولید است.
آقای حداد به عنوان کسی که دست به قلم دارند، مطلعند که کتاب تالیفی- تحقیقی با تولیدی فرق بسیاری دارد. در ایران به دلایل زیادی افراد راغبند کتاب داشته باشند؛ از جمله بالا رفتن رتبه دانشگاه، پرستیژ اجتماعی، سابقه تحقیق و حتی معاش. بیشتر کتابهای تولیدی! سالهای اخیر از نوع کتابهای کمکآموزشی، طالعبینی، کلمات قصار، گزیده اشعار شاعران بزرگ و کوچک و امثال آن بودهاست. آیا این تولیدات خبر از افزایش سرانه مطالعه میدهد؟
حداد عادل برگزارى نمايشگاه كتاب را سندى عملى در مقابل تبليغات عليه نظام و جزو افتخارات كشور ما در دنيا دانست؛ اما باید از ایشان پرسید که آیا برگزاری نمایشگاه در قالب فروشگاه، میتواند سندی بر حضور فرهنگی ایرانیان باشد، آن هم زمانی که ناشران، کتابهای سالهای دهه شصت خود را در کنار کتابهای جدید گذاشتهاند و فقط سعی دارند غرفههای خود را پر کنند؟
از سوی دیگر نباید فراموش کرد که بررسی میزان مطالعه در یک کشور صرفاً با عدد عناوین کتابها کاری کارشناسی نیست؛ نکتهای که بعید است دانشمندی چون آقای حداد از آن غافل باشند. جمعیت کشور، تعداد تحصیلکردگان، عناوین کتابهای منتشرشده، تیراژ کتابها و... از عواملی هستند که در بررسی کتابخوانی یا کتابنخوانی مردم یک کشور باید لحاظ شود و اظهارنظر در این باره، بدون توجه به این عوامل، مسلماً راهی به واقعیت نخواهدیافت.