مذاکرات احیای برجام؛ دستیابی به توافق به چه چیزی بستگی دارد؟
دور تازه مذاکرات هسته‌ای ایران برای احیای برجام قرار است از روز سه‌شنبه ۸ فوریه برابر با ۱۹ بهمن در پایتخت وین پی گرفته شود.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران با اعلام این مطلب همچنین ابراز امیدواری کرد اظهارات مثبتی که از سوی آمریکایی‌ها در خصوص مذاکرات مطرح شده در عمل به تعهدات نیز تبدیل شود و توافقی «خوب و قابل اتکا» در وین به دست آید.
خطیب‌زاده همچنین در خصوص آخرین تحولات در مذاکرات هسته‌ای تاکید کرد که در حوزه تضمین‌های مد نظر ایران پیشرفت‌های قابل توجهی حاصل شده و ایده‌های مطرح به صورت مکتوب در متن مکتوب قرار داده شده است.
مسئله تضمین‌ها و همچنین تعهد دولت آمریکا برای عدم خروج دوباره از توافق هسته‌ای از جمله مسائلی است که در ادوار پیشین مذاکرات همواره میان طرفین، مرکز بحث و اختلاف نظر بوده است. دیپلمات‌های ایرانی خواستار ارائه تضمین در خصوص رفع واقعی تحریم‌ها و همچنین دریافت تعهد در رابطه با عدم تکرار تجربه خروج واشنگتن از این توافق هستند.
دولت آمریکا هرچند موضوع تعهد را غیرممکن توصیف کرده اما گزارش‌های رسانه‌ها و شخصیت‌های نزدیک به مذاکره کنندگان حاکی از آن است که طرفین توانسته‌اند در خصوص دریافت تضمین در حوزه «رفع تحریم واقعی» به نتایج مثبتی دست یابند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در بخش دیگری از نشست خبری هفتگی خود با اهالی رسانه همچنین به زمان‌بندی مذاکرات اشاره کرد و افزود: «اگر طرف‌های مقابل این دور را دور آخر می‌دانند باید با پاسخ‌های روشن به وین بیایند و به تعهدات خود عمل کنند. اگر چنین کنند فردای آن روز توافق حاصل خواهد شد.»
اظهارات خطیب‌زاده در حالی مطرح می‌شود که پیشتر گزارش‌هایی در خصوص اینکه دور جدید مذاکرات هسته‌ای می‌تواند دور پایانی باشد و طرفین بر سر احیای برجام با یکدیگر به توافق دست یابند، منتشر شده بود.
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران هم در حساب توییتری خود به موضوع پیگیری مذاکرات هسته‌ای اشاره و تاکید کرد «توافقی که در آن تحریم‌های شکل‌دهنده فشار حداکثری» رفع نشود، نمی‌تواند مبنای یک توافق خوب برای ایران باشد.
اظهارات شمخانی احتمالا به موضوع رفع تحریم‌های بانکی و نفتی است که اجرای آن در سالهای اخیر مبنای راهبرد «فشار حداکثری» در دولت دونالد ترامپ بوده است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در بخش دیگری از این توییت همچنین تاکید کرد که دستور کار مشخصی برای تیم مذاکره کننده ایرانی تعیین شده که این دستور کار در دور هشتم گفتگوها در دستور کار قرار خواهد گرفت.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران هم روز دوشنبه در دیدار با همتای فنلاندی خود تاکید کرد که تیم مذاکره کننده ایرانی در روزهای آتی در وین بر روی متن مورد توافق میان طرفین متمرکز خواهد بود.
وزیر خارجه ایران همچنین آمریکا را مسئول شرایط فعلی دانست و افزود: «این که طرف آمریکایی و سه کشور اروپایی عضو برجام، آیا به معنای واقعی با حسن نیت و جدیت به دنبال رسیدن به توافق هستند، یا نه موضوعی است که در طرف مقابل باید جستجو کرد.»
رئيس دستگاه دیپلماسی ایران همچنین در خصوص اشاره کرد که در حوزه «رفع تحریم‌ها» هنوز برخی از مطالبات ایران مورد توجه قرار نگرفته و این موضوعات در دور جدید گفتگوها در پایتخت اتریش در دستور کار قرار می‌گیرد.
او همچنین در ادامه افزود: «امیدواریم بتوانیم در این مرحله به توافق نهایی نزدیک شویم، اینکه آیا می‌توانیم در روزهای آینده مذاکرات را به یک توافق خوب منجر کنیم، اکنون بستگی به ابتکار، نیت و رفتار سه کشور اروپایی و طرف آمریکایی دارد.»
در همین راستا، انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین در حساب توییتری خود تایید کرد که گفتگوها از روز سه‌شنبه پی گرفته می‌شود.
آقای مورا همچنین از نیاز به روح مصالحه برای بازگشت به برجام گفت و تاکید کرد «با درنظرگرفتن روندهای نامناسب مختلفی که توافق هسته‌ای را تضعیف می‌کند، نیاز به حصول به نتیجه نهایی و یک توافق در این دور از مذاکرات کاملا احساس می‌شود.»
در هفته‌های اخیر تهران و واشنگتن هر دو یکدیگر را مسئول شرایط کنونی معرفی کرده و معتقدند طرف مقابل باید با اتخاذ تصمیمات سیاسی به این گفتگوها پایان دهد و توافق نهایی حاصل شود.
