روسیه در ۳۰ سال گذشته به کدام کشورها حمله کرده؟
اتحاد جماهیر شوروی پیشین در سده بیستم از جمله با اشغال مجارستان پس از جنگ جهانی دوم، لشکرکشی به چک و پایان دادن به دوران موسوم به «بهار پراگ» در سال ۱۹۶۸ و نیز اشغال افغانستان در دسامبر ۱۹۷۹، چندین بار دست به مداخله نظامی در کشورهای دیگر زد.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، روسیه تحت ریاست جمهوری پوتین به این رویه ادامه داده و از چچن گرفته تا سوریه و اوکراین، در چندین جنگ شرکت مستقیم داشته است.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه پس از ماه‌ها تنش «جمهوری‌های» جدایی‌طلب خودخوانده در شرق اوکراین را به رسمیت شناخت و در سحرگاه پنجشنبه حمله نظامی علیه کشور همسایه‌اش را به بهانه دفاع از جدایی‌خواهان آغاز کرد. او پیش از آغاز حمله ده‌ها هزار سرباز را در مرزهای اوکراین مستقر کرده بود.
دو جنگ خونین در چچن
در پایان سال ۱۹۹۴، مسکو پس از سه سال تحمل استقلال عملی چچن، ارتش خود را وارد این جمهوری قفقاز کرد تا آن را در برابر قدرت خود به زانو درآورد. اما نیروهای ارتش روسیه با مقاومت شدید محلی روبرو شده و در سال ۱۹۹۶ عقب نشینی کردند.
در اکتبر ۱۹۹۹، اندک زمانی پیش از ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین و در حالی که او هنوز نخست وزیر فدراسیون روسیه بود، جدایی‌طلبان چچنی به جمهوری داغستان در قفقاز روسیه حمله کردند و چند حمله مرگبار نیز در خاک روسیه صورت گرفت که مسکو آنها را به چچنی‌ها منسوب کرد. پس از آن ارتش روسیه به بهانه «عملیات ضد تروریستی» دوباره وارد چچن شد.
در فوریه ۲۰۰۰، ارتش روسیه گروزنی، پایتخت جمهوری چچن را که خود با آتش توپخانه و نیروی هوایی ویران کرده بود، پس گرفت. اما جنگ چریکی در این جمهوری ادامه پیدا کرد. در سال ۲۰۰۹، با دستور کرملین مبنی بر پایان عملیات، جنگ در چچن تمام شد.
جنگ روسیه و گرجستان
در تابستان سال ۲۰۰۸، گرجستان عملیات نظامی مرگباری را علیه جمهوری اوستیای جنوبی که یک منطقه جدایی‌طلب طرفدار روسیه است، آغاز کرد. این جمهوری از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و وقوع جنگی در اوایل دهه ۱۹۹۰، از کنترل تفلیس خارج شده بود.
روسیه با فرستادن نیروهای نظامی خود به خاک گرجستان به حمله گرجی‌ها پاسخ شدیدی داد و در عرض پنج روز شکست سختی را به این جمهوری شوروی پیشین تحمیل کرد. این جنگ چند صد کشته بر جای گذاشت.
در این میانه، کرملین استقلال اوستیای جنوبی و آبخاز، یکی دیگر از استان‌های جدایی‌طلب را به رسمیت شناخت و از آن زمان تاکنون حضور نظامی قدرتمند خود را در آنجا حفظ کرده است. غربی‌ها این حرکت روسیه را اشغال واقعی دانسته و آن را محکوم می‌کنند.
دو جنگ در اوکراین
در سال ۲۰۱۴، پس از خیزش طرفداران اتحادیه اروپا در «میدان» کی‌یف و فرار رئیس جمهوری وقت اوکراین ویکتور یانوکوویچ به روسیه، مسکو شبه جزیره کریمه اوکراین را ضمیمه خاک خود کرد، اما جامعه بین‌المللی این الحاق را به رسمیت نشناخت.
در همان اثنا، جنبش‌های جدایی‌طلب طرفدار روسیه در دونتسک و لوهانسک واقع در منطقه دونباس در شرق اوکراین و در همسایگی مرز روسیه سر برآوردند.
شورش این دو «جمهوری» خودخوانده منجر به نبردهای مسلحانه شدیدی شد. کی‌یف و غرب روسیه را به حمایت از شورشیان با ارسال افراد و تجهیزات متهم کرده و می‌کنند. مسکو همواره این اتهام را رد کرده و تنها حضور برخی نیروهای «داوطلب» روسی در اوکراین را قبول دارد. شدت درگیری‌ها از زمان امضای توافقنامه صلح مینسک در سال ۲۰۱۵ کاهش یافت.
از اواخر سال ۲۰۲۱ مسکو رزمایش‌های گسترده زمینی، هوایی و دریایی را در اطراف خاک اوکراین انجام داده و بیش از ۱۵۰ هزار سرباز را در مرزهای خود مستقر کرد. پس از چند ماه تنش، ولادیمیر پوتین عصر روز دوشنبه استقلال دو جمهوری جدایی‌طلب را به رسمیت شناخت و به نیروهای خود دستور داد تا در آنجا مستقر شوند. او در نهایت بامداد پنجشنبه جنگ علیه اوکراین یا آن گونه که خود می‌گوید «عملیات» نظامی در خاک اوکراین را اعلام کرد.
وزیر امور خارجه اوکراین از یک «تهاجم در مقیاس بزرگ» سخن گفته است. درگیری‌ها در اوکراین از سال ۲۰۱۴ تاکنون بیش از ۱۴ هزار نفر قربانی گرفته است.
مداخله نظامی در سوریه
از سال ۲۰۱۵ نیروهای نظامی روسیه برای حمایت از ارتش بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه در برابر شورشیان و مخالفان او، در این کشور مستقر شدند.
این مداخله نظامی با بمباران‌های مرگبار فراوان و ویرانی‌های گسترده، مسیر جنگ را تغییر داد و به رژیم دمشق اجازه داد تا پیروزی‌های قاطعی را کسب کرده و زمینی را که در برابر شورشیان و داعش از دست داده بود، بار دیگر به دست آورد.
مسکو دو پایگاه نظامی در سوریه دارد، فرودگاه حمیمیم در شمال غربی و بندر طرطوس در جنوب این کشور. بیش از ۶۳ هزار نظامی روسی در عملیات سوریه شرکت کردند.
مداخله در ناآرامی‌های داخلی قزاقستان
در پی ناآرامی‌های اخیر داخلی در قزاقستان نیز روسیه رهبری نیروهای مداخله‌گر نظامی در این کشور را بر عهده گرفت.
دولت نورسلطان ضمن سرکوب شدید و خونبار اعتراض‌ها، از اعضای پیمان جمعی آسیای میانه به رهبری روسیه درخواست کمک کرد و این سازمان نیز برای کمک به سرکوب مخالفان دولت قاسم جومارت طغایف، رئیس جمهوری، بیش از دو هزار نیروی نظامی عمدتا شامل واحدهایی از روسیه را تحت عنوان «نیروی صلح‌بان» به قزاقستان اعزام کرد.
پوتین روز دهم ژانویه گفت که روسیه دیگر «انقلاب‌های رنگی» نظیر آن چه در اوکراین و سایر جمهوری‌های شوروی پیشین روی داد، تحمل نمی‌کند.
نیروهای روسی به طور مستقیم در درگیری‌ها شرکت نداشتند، اما در جریان چند روز سرکوب شدید راهپیمایان به دست پلیس قزاقستان دست کم ۲۲۵ نفر کشته، بیش از هزار نفر زخمی و صدها نفر نیز بازداشت شدند.
با بازگشت آرامش به قزاقستان، در نهایت نیروهای نظامی روسیه و هم‌پیماناش در روز ۱۱ ژانویه خاک این کشور را ترک کردند.
