نگاه واشنگتن به روابط تهران - پکن
بر اساس این موافقتنامه چین علاوه بر خرید نفت و گاز از ایران به توسعه میدان نفتی یادآوران در نزدیکی مرز عراق کمک خواهد کرد. چین همچنین موافقت کرده است که طی بیست و پنج سال آینده 20 میلیارد دلار گاز طبیعی مایع از ایران خریداری کند.
روابط اقتصادی ایران و چین به هیچ تازگی نداشته و سابقه آن به اوایل دهه هفتاد باز می گردد. اما در واشنگتن برخی نگران وسعت روابط نفتی تهران و پکن هستند. آمریکا نگران اثرات نیاز فزاینده چین به انرژی بر بازار نفت و گاز است. بر اساس گزارشی که اخیرا وزارت دفاع آمریکا به کنگره ارسال نمود چین تا سال 2025 روزانه 8/12 میلیون بشکه نفت مصرف خواهد نمود. این رقم در حال حاضر اندکی بیش از 6 میلیون بشکه در روز می باشد.
اما این موضوع بخصوص زمانی اهمیت پیدا می کند که آمریکا برای بسیج جامعه جهانی علیه برنامه های اتمی ایران در تلاش است. برخی تحلیلگران در واشنگتن نگران ابعاد سیاسی افزایش روابط اقتصادی ایران وچین هستند. از این منظر فشارهای اخیر دولت آمریکا موجب نزدیکی دو کشور به یکدیگر شده است. گال لوفت مدیر انستیتوی تحلیل امنیت جهانی در مصاحبه با واشنگتن پریزم گفت: "ایران و چین به یکدیگر نیازمند هستند. ایران به اهرم های دیپلماتیک چین نیاز دارد و چین به نفت ایران." به نظر لوفت تهران و پکن بهره های زیادی از تعامل با یکدیگر می برند. وی افزود: "آمریکا باید متوجه نوع اثری باشد که این روابط بر مسئله فعالیت های اتمی ایران می گذارد."
بهبود روابط اقتصادی ایران با چین و هند چالشی برای واشنگتن که بدنبال استفاده از اهرم های اقتصادی برای اعمال فشار بر تهران است محسوب می شود. آمریکا از سال 1995 تاکنون ایران را مشمول تحریم های وسیع اقتصادی کرده است. اما افزایش معاملات ایران با سایر کشورها موجب کاهش کارآیی این تحریم ها خواهد شد.
اما برخی از کارشناسان سیاسی در واشنگتن معتقدند که نباید قراردادهای ایران و چین را لزوما بر خلاف منافع آمریکا تفسیر نمود. به زعم این گروه گسترش روابط اقتصادی تهران و پکن به این معناست که چین با استفاده از دیپلماسی نفتی بدنبال دستیابی به منابع بیشتر انرژی است و این لزوما دربردارنده چالشی علیه قدرت آمریکا نیست.
جان گارور استاد موسسه تکنولوژی جرجیا که هفته پیش در موسسه وودرو ویلسون در واشنگتن سخن می گفت تاکید کرد چین به علت آنکه در مقابل فناوری ارزان خود بدنبال اعمال هیچ نفوذ سیاسی نیست به شریک تجاری عمده ایران بدل شده است. وی افزود هر دو کشور از سیاست ها و تحریم های یکجانبه آمریکا ناخشنودند.
اما برخی دیگر نیز نگاه ایران به شرق را ناشی از کوتاهی غرب می دانند. بیژن خواجه پور کارشناس موسسه آتیه بهار در تهران که سخنران دیگر جلسه موسسه وودرو ویلسون بود با تاکید بر این مطلب افزود: "ایران بیش از هر چیز به توسعه اقتصادی و امنیت خود توجه می کند" و بنابراین نباید از توافقنامه های اخیر این کشور با چین تعجب کرد.
