جعفر مهراد استاد پیشکسوت دانشگاه شیراز و بنیانگذار موسسه ISC از انتشار نتایج رتبه بندی نظام کیو اس (QS)، ویرایش ۲۰۲۶ خبر داد و گفت: در این ویرایش نکات مهمی وجود دارد از جمله این که تعداد دانشگاهها و موسسات آموزش عالی معتبر جهانی براساس این نظام رتبهبندی ۱۵۰۱ موسسه است.
وی افزود: در این ویرایش تعداد ۴۷۷ دانشگاه رتبه خود را ارتقا داده و از رتبه ۵۷۳ دانشگاه نیز کاسته و ۱۱۲ دانشگاه جدید نیز بر تعداد دانشگاههای معتبر جهان افزوده شده است
وی گفت: در این ویرایش ۱۰ دانشگاه برتر نخست به ترتیب انستیتو فناوری ماساچوست، امپریال کالج اندن، دانشگاه استنفورد، دانشگاه آکسفورد، دانشگاه هاروارد، دانشگاه کمبریج، دانشگاه ETH زوریخ، سویس، دانشگاه ملی سنگاپور، یونیورسیتی کالج لندن و انستیتو فناوری کالیفرنیا هستند.
بنیانگذار موسسه ISC افزود: براساس رتبه بندیهای جهانی دانشگاههای کیو اس، انستیتو فناوری ماساچوست به عنوان بهترین دانشگاه جهان، همچنان به سرعت بر پیشرفت خود ادامه میدهد. جایگاه ۱۰ دانشگاه برتر هم نسبتا ثابت مانده است، به استثنای دانشگاه استنفورد. این دانشگاه با بهبود در پایداری و تعداد اعضای هیات علمی بین المللی، از رتبه ششم به سوم صعود کرده است.
مهراد خاطر نشان کرد: هر ساله در جدول رده بندی دانشگاههای دنیا، تغییراتی در سطح کشورها مشاهده میشود و ویرایش امسال نیز از این قاعده مستثنی نیست. به عنوان مثال، در حدود ۴۱درصد از موسسات آموزش عالی هند رتبه خود را بهبود بخشیدهاند، در حالیکه تنها رتبه ۲۰درصد از دانشگاههای این کشور کاهش یافته است.
وی افزود: در این رتبهبندی چین و المان درصد بالاتری از ارتقای رتبه دانشگاههای خود را تجربه میکنند و رتبه درصد کمی نیز رو به کاهش گذاشته است. ایالات متحده بیشترین دانشگاهها را در جمع دانشگاههای معتبر جهان دارد. تعداد این دانشگاهها به ۱۹۲ موسسه میرسد. تعداد ۱۱ دانشگاه این کشور در بین ۱۰۰ دانشگاه برتر، رتبه خود را بهبود بخشیدهاند. ارتقای رتبه دانشگاه در مناطق و کشورهایی مانند هنگ کنگ و امارات متحده عربی نیز قابل مشاهده است.
چهره ماندگار علمی کشور در ادامه گفت: رتبه دانشگاه پکن، نخستین دانشگاه چین در قاره آسیا ۱۴ است. جایگاه دانشگاه ملبورن و دانشگاه اوکلند از قاره اقیانوسیه و زلاند نو به ترتیب ۱۹ و ۶۵ گزارش شده است. رتبه دانشگاه کوالالامپور در مالزی نخستین دانشگاه در جمع کشورهای اسلامی ۵۹ است. دانشگاه ظهران در عربستان سعودی نیز موفق به کسب رتبه ۶۷ شده است. در قاره امریکای جنوبی، دانشگاه بئونس ایرس (آرژانتین) رتبه ۸۵ را بدست آورده است.
مهراد بیان کرد: در جمع ۱۵۰۱ دانشگاه برتر جهان در این نظام رتبه بندی، تعداد دانشگاههای برتر ایران ۱۱ دانشگاه است. دو دانشگاه تهران و صنعتی شریف به ترتیب با کسب رتبههای ۳۲۲ و ۳۷۵ در جمع ۴۰۰ دانشگاه ممتاز جهان قرار دارند. کل امتیاز دانشگاه تهران ۴۳/۳ و دانشگاه صنعتی شریف ۳۹/۹ است.
* ده دانشگاه برتر ایران در رتبهبندی کیو اس
وی افزود: رتبه سوم در اختیار دانشگاه صنعتی امیر کبیر است. رتبه جهانی آن ۴۵۶ است.
به گفته مهراد، رتبه هشت دانشگاه برتر دیگر به ترتیب دانشگاه علم و صنعت ایران ۴۹۶، دانشگاه صنعتی اصفهان ۵۷۱، دانشگاه تبریز ۵۷۸، دانشگاه شیراز در دامنهای بین ۷۱۹-۷۰۱، دانشگاه شهید بهشتی ۷۵۰-۷۴۱، دانشگاه فردوسی مشهد ۱۰۰۰-۹۵۱، دانشگاه اصفهان ۱۲۰۰-۱۰۰۱ و دانشگاه آزاد اسلامی ۱۴۰۰-۱۲۰۱ است.
* عملکرد قابل قبول ایران در تعداد انتشارات و شبکه پژوهشی بینالمللی
وی خاطرنشان کرد: به طوری که دیدیم در رتبه بندی جهانی کیواس سال ۲۰۲۶، از میان تعداد بی شماری از دانشگاههای ایران تنها ۱۱ دانشگاه موفق به قرار گرفتن در فهرست دانشگاههای برتر شدهاند. بررسی تحلیلی من در مورد شاخصهای مورد ارزیابی نشان میدهد که دانشگاههای ایران در برخی ابعاد عملکردی، از جمله تعداد انتشارات، شبکه پژوهشی بین المللی و تعداد استنادها به ازای هر عضو هیات علمی، عملکرد مطلوب و قابل قبولی دارند. این موضوع بیانگر سطح علمی مناسب تولیدات پژوهشی و همکاریهای بین المللی در حوزه پژوهش است.
وی افزود: با این حال، در سایر شاخصهای کلیدی، به ویژه در نسبت اعضای هیات علمی بین المللی به کل اعضای هیات علمی، نسبت دانشجویان بین المللی به کل دانشجویان یک دانشگاه و قابلیت اشتغال فارغ التحصیلان، امتیازات دانشگاههای ایران پایینتر ارزیابی شده است.
به گفته چهره ماندگار علمی کشور، این نقاط ضعف به ویژه در زمینه بین المللیسازی و تعامل موثر با بازار کار جهانی، موجب کاهش امتیاز کلی دانشگاهها شده و در نهایت تاثیر منفی بر رتبه نهایی آنها در نظام رتبه بندی کیواس گذاشته است.
وی گفت: به اعتقاد من نبود توازن در سایر مولفههای موثر بر رتبه بندی، مانع از ارتقای رتبه آنها در سطح جهانی شده است. از این رو، تدوین راهبردهای جامع برای تقویت مولفههای مغفول مانده در نظام آموزش عالی ایران امری ضروری است.