در پنج سال گذشته میزان سرقت در ایران بیشتر از چهار برابر شده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران شمار سرقتها در سال ۹۵ حدود ۳۴۳ هزار و ۴۲۵ فقره بوده که بنا به اعلام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در سال گذشته شمار سرقتها به حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار فقره رسیده است. به نظر میرسد افزایش سرقت در ایران با رشد نرخ تورم رابطه معنادار دارد. به طوری که در بازه پنجساله ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ نرخ تورم سالانه حدود ۴.۴ برابر شده است.
این موضوع در حالی رخ میدهد که سازمان زندانهای ایران اعلام کرده که حدود ۶۸ درصد زندانیهای ایران به دلیل جرائم مواد مخدر و سرقت در زندان به سر میبرند و پیش از این پلیس آگاهی تهران بزرگ اعلام کرده بود نیمی از سارقان ایران سرقتاولی هستند.
همچنین گزارشهای متعددی از سرقت دریچههای فاضلاب، پایه فلزی پلهای عابر پیاده، علائم راهنمایی و رانندگی، سیمهای برق و کابلهای مخابراتی و... در ماههای گذشته رسانهای شده است.
تورم در وضعیت هشدار
رشد نرخ تورم در ایران مدتهاست به مرز هشدار رسیده است. در حال حاضر ایران یکی از ۱۰ کشور جهان با بیشترین نرخ تورم و یکی از هشت کشور جهان با بیشترین نرخ فلاکت است.
دولت ایران میگوید به دنبال مهار تورم بالاست، اما تاکنون موفقیتی در این زمینه به دست نیاورده و مرکز آمار ایران به تازگی گزارشی هشداردهنده از نرخ تورم خرداد ماه امسال منتشر کرده است. بر اساس این گزارش نرخ تورم ماهانه رشد قابل توجهی به ثبت رسانده است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده است که اگر نرخ رشد ماهانه تورم از ۱.۵ درصد فراتر برود، وضعیت هشداردهنده است و حالا گزارش مرکز آمار نشان میدهد که تورم خرداد ۱۴۰۱ نسبت به اردیبهشت همین سال حدود ۱۲.۲ درصد رشد داشته و رشد تورم ماهانه مواد غذایی ۲۵.۹ درصد بوده است.
میزان رشد ماهانه تورم برخی اقلام خوراکی مانند روغن هم تا حدود ۲۰۰ درصد گزارش شده است.
گزارش مرکز آمار ایران در حالی منتشر میشود که در ۲۵ سال گذشته میانگین رشد ماهانه نرخ تورم بین صفر تا چهار درصد و در بدترین حالت تا حدود هفت درصد بوده است.
سرقت در ایران ۴ برابر شد
حالا به نظر میرسد وضعیت دشوار اقتصادی منجر به افزایش سرقت در ایران شده است. پیش از این در سال ۹۹ علیرضا لطفی، رئیس وقت پلیس آگاهی تهران بزرگ به ایلنا گفته بود ۵۰ درصد سرقتهای ایران سرقتاولی هستند و به عبارتی سارقان برای اولین بار دست به سرقت زدهاند.
او تأکید کرده که شرایط اقتصادی روی رشد سرقتها تأثیر گذاشته و این «حرفی بیهوده» است که گفته شود شرایط اقتصادی بر میزان جرم و جنایت بیتأثیر است.
حالا گزارشهای آماری نشان میدهد که ارتباط معناداری بین افزایش نرخ تورم و شمار سرقتها در ایران وجود دارد. براساس گزارش بانک مرکزی نرخ تورم در سال ۹۵ تکرقمی و ۹ درصد اعلام شد و مرکز آمار ایران نرخ تورم سال ۱۴۰۰ را ۴۰.۲ درصد دانست. در واقع در بازه زمانی پنج سال نرخ تورم حدود ۴.۴ برابر شده و میزان سرقت در این بازه زمانی حدود چهار برابر افزایش داشته است.
گزارش سالنامه آماری مرکز آمار ایران حاکی از آن است که شمار سرقتهای سال ۹۵ حدود ۳۴۳ هزار و ۴۲۵ فقره بوده که در سال گذشته و بنا به اعلام قوه قضائیه شمار سرقتها به حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار فقره رسیده است.
۱۵ سال پیش، سرقتها یکدهم رقم فعلی بود
عبور سرقتهای ایران از یک میلیون فقره در سال در حالی است که حدود ۱۵ سال پیش شمار سرقتها فقط حدود یکدهم میزان فعلی بوده است.
بر اساس گزارش سالنامه آماری مرکز آمار ایران در سال ۸۵ شمار سرقتها حدود ۱۳۰ هزار و ۴۹۵ فقره بوده که ظرف یک دهه یعنی تا سال ۹۵ به ۳۴۳ هزار و ۴۲۵ فقره رسیده است.
به این ترتیب تعداد سرقتها در یک دهه یعنی در بازه زمانی سال ۸۵ تا ۹۵ حدود ۲.۶ برابر شده، اما در سالهای بعد شمار سرقتها با شیب بیشتری رشد کرده است.
رضا مسعودیفر، قائم مقام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه به تسنیم گفته که شمار سرقتها در سال گذشته به یک میلیون و ۴۰۰ هزار فقره رسیده است. این به آن معناست که فقط ظرف پنج سال یعنی از سال ۹۵ تا سال ۱۴۰۰ شمار سرقتها بیشتر از چهار برابر شده است.
سرقتهای کوچک در صدر
سرقتهای خرد در صدر بیشترین سرقتها در ایران هستند. سرقتهایی که حالا به دریچه فاضلاب و سیم برق رسیده است.
فعالان بازار فلزات میگویند که هر کیلوگرم سیم برق تنها حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان از سارقان خریداری میشود، اما بسیاری از سارقان بدون توجه به ریسک برقگرفتگی و مرگ برای همین رقم اندک دست به سرقت میزنند.
اگر در گوگل فارسی جستوجو کنید، با تعداد زیادی از اخباری مواجه میشوید که حاکی از برقگرفتگی و مرگ سارقان سیمهای برق است. با این حال به نظر میرسد انگیزههای اقتصادی موجب افزایش سرقتهای خرد شده است.
گزارش سالنامه آماری ایران نشان میدهد که بیشترین سرقت در ایران مربوط به سرقت لوازم خودرو است و البته مطابق این گزارش شمار سرقتهای خرد با شتاب تندی افزایش داشته، بهطوریکه در فاصله سالهای ۸۵ تا ۹۷ میزان سرقت از اماکن خصوصی حدود ۲۰ برابر شده است.
بر اساس این گزارش از سال ۸۵ تا ۹۷ یعنی در ۱۲ سال شمار سرقت از اماکن خصوصی تقریبا ۲۰ برابر، سرقت احشام و چهارپایان ۷.۶ برابر و سرقت لوازم خودرو ۶.۴ برابر شده است.
این گزارش همچنین نشان میدهد که سرقت اتومبیل در این بازه زمانی ۵.۲ برابر، سرقت از منزل ۴.۴ برابر، سرقت از اماکن دولتی حدود ۳.۶ برابر و سرقت از مغازه سه برابر شده است. همچنین سرقت موتورسیکلت افزایش ۱.۷ برابری داشته است.
نکته قابل توجه اینکه در میان اخبار سرقت خبرهایی از سرقت با هدف تأمین پول برای مهاجرت از ایران هم دیده میشود.
۵۵ میلیارد تومان وسایل شهری تهران سرقت شد
افزایش سرقت از باغهای میوه و افزایش سرقت مبلمان شهری هم جدیدترین اخباری هستند که این روزها منعکس شده است.
اتحادیه بارفروشان میوه اخیرا به تحلیل بازار خبر داده که شمار سرقت از باغهای میوه زیاد شده و سارقان معمولا میوهها را با نرخ ارزانتر و با وانتبارها کنار جاده میفروشند.
همچنین به گزارش ایسنا شهرداری تهران اعلام کرده که سال گذشته حدود ۵۵ میلیارد تومان از تجهیزات ترافیکی پایتخت به سرقت رفته است؛ از گاردریل و پایه تابلوهای خطرنما و مسیرنما تا دوربینها، نرده پلهای عابر پیاده و تجهیزات الکترونیکی ایستگاههای اتوبوس موارد سرقتشده از مبلمان شهری بودهاند. همچنین زمستان پارسال سرقت عجیب پایه پل فلزی چیتگر باعث شد بخشی از بزرگراه شهید همدانی بیشتر از ۲۰ روز بسته شود تا پل آسیبدیده برای شهروندان مخاطره ایجاد نکند.
افزایش سرقتهای خرد مانند کیفقاپی و موبایلقاپی هم حالا بسیاری از ایرانیها را نگران کرده است. جرائمی که معمولا به شیوه خشن انجام میشود و برای شهروندان دلهره ایجاد کرده است.
در این میان شمار زندانیان با جرائم مواد مخدر و سرقت در ایران قابل توجه است و فرضیه تأثیر شرایط اقتصادی بر وقوع جرم و جنایت را قوت میبخشد.
در ۲۴ خرداد ۹۹ ایرنا نوشته است که اصغر جهانگیر، رئیس سابق سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی ایران در مراسم تودیع خود گفته که ۳۸ درصد زندانیان ایران به دلیل جرائم مواد مخدر و ۳۰ درصد به دلیل سرقت در زندان به سر میبرند.
با این حساب باید گفت که ۶۸ درصد زندانیان ایران به دلیل جرائم مواد مخدر و سرقت در زندان هستند.