خراسانی‌ها پای دیگِ نذری چه می‌خواندند؟
از آن‌جایی‌که پختنِ نذری آداب خاصی دارد و مشخصاً یک‌نفر به‌تنهایی نمی‌تواند حجم بسیاری از غذا را درست کند، نیازمند همکاری در سطح گسترده‌ای‌ست. به‌همین‌خاطر اغلب همسایه‌ها به کمک صاحبِ نذر یا بانیِ مراسم می‌روند و به او کمک می‌کند. بسته به نوع غذا هرکس وظیفه‌ای دارد؛ عده‌ای برنج و حبوبات را پاک می‌کنند، باقی دیگر ظروف را می‌شویند، بخشی به سرخ کردن یا ترکیب مواد مشغول‌اند و الخ... تا به این‌جای کار، این آداب تقریباً در تمام شهرهای ایران مشترک است. در برخی شهرها حاجت‌مندانِ حینِ طبخ یا هم زدن غذای درونِ دیگ، اذکار، ادعیه یا سرودهایی می‌خوانند. برای نمونه در خراسان رسم است که هنگام اجرای مراسم سفرۀ نذری، یکی از ذاکران این دعا را به تمام غذا بخواند:
«بارالها به حقِ قُرب نبی
به رسولت محمد(ص) عربی
آن کسانی‌که از رهِ همّت
به کمر بسته دامنِ خدمت
وآن کسانی‌که سفره برچینند
در دو عالم مراد خود بینند
آن کسانی‌که می‌دهند پلو
در قیامت بپوش جامۀ نو
آن کسانی‌که می‌دهند خورش
تو بده غرفۀ خوشی به بهش
آن کسانی‌که می‌دهند حلوا
حشرشان کن به حضرت زهرا
آن کسانی‌که می‌دهند آبگوش
آب کوثر به او بنوش
هرکسی می‌دهد شیربرنج
در قیامت حساب او تو مَسنج
هرکسی را که می‌دهد بلغور
بی‌حسابش ببر به جانبِ گور
آن کسانی‌که می‌دهند کوفته
تو رسان بر مراد همین هفته
آن کسانی‌که دهند خربزه
حشرشان کن به حضرت حمزه
هرکسی را که می‌دهد انگور
در قیامت مکن تو او را بور
آن کسانی‌که می‌دهند خیار
حشرشان کن به سیدالابرار
هرکسی را که می‌دهد سبزی
رحمتت را به روی او ریزی
آن کسانی‌که می‌دهند پنیر
حشرشان کن به حضرت امیر
آن کسانی‌که آب آوردند
از برای ثواب آوردند
آن کسی که آب و قلیان داد
سرِ خود را به راهِ ایمان داد
الهی که این سفره معمور باد
همیشه پر از نعمت و نور باد
که چشم بداندیش و چشم حسود
از این سفره و صاحبش دور باد
خدا ز بندۀ مومن شود بسی خشنود
علی‌الخصوص کسی که این طعام را داد»
* منبع: کتاب «فرهنگ مردم(فولکلور ایران)» تألیف سیدعلی میرنیا
