فاضلی: از هر پنج ایرانی یک نفر در فقر مطلق به سر می‌برد
محمد فاضلی جامعه شناس و استاد دانشگاه در برنامه «شیوه» در تلویزیون به بررسی ریشه‌های اعتراضات اخیر پرداخت. خلاصه‌ای از سخنان وی به قرار زیر است:
- جامعه ایران به دلیل آنچه برای خانم مهسا امینی پیش آمد بسیار داغدار و ملتهب است.
-باید بدانیم جامعه ایران در چه وضعیتی است. فقط ۱۴ درصد مال سال‌های قبل از انقلاب هستند، ۸۶ در صد پس انقلاب به دنیا آمده اند.
-این جامعه گسترش یافته و رشید و بالغ شده و تحصیل کرده است.
-این جامعه از برخی عارضه‌ها رنج می‌برد. نرخ بیکاری بسیار بالاست، حتی با نرخ‌های پایین مشارکت این بیکاری بالاست.
-بیکاری به شکل نابرابری بین زن و مرد تقسیم شده؛ مردان پنج برابر زنان شاغل هستند!
-نرخ بیکاری زنان ۱۳ درصد، نرخ بیکاری مردان ۷.۲ درصد.
-در جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال، نرخ بیکاری مردان ۱۳.۸ و نرخ بیکاری زنان ۲۸.۳ درصد. جوان ۱۸ تا ۳۵ سال دو برابر کل بیکار است!
-تعداد دانشجویان زن ۲۰ هزار بیش از مردان است، زنان بیشتر دانشجو شده اند، اما نرخ بیکاری آن‌ها دو برابر است. نرخ مشارکت اقتصادی آن‌ها هم یک پنجم است. طبیعی است من مثل زنان اسم این را بگذارم یک تبعیض ساختاری علیه زنان.
-همین جامعه در ۱۰ سال گذشته میزان برخورداری ثروتمندترین دهک به فقیرترین دهکش از ۱۱ برابر شده ۱۴ برابر؛ یعنی نابرابری هم گسترش یافته است.
-طبق گزارش دو سال پیش مرکز پژوهش‌های مجلس، ما در طول دهه ۹۰ یک افول اقتصادی وحشتناک را تجربه کردیم. این افول در حدی است که اگر تا سال ۱۴۰۵ ما سالی ۸ درصد رشد اقتصادی داشته باشیم، شش سال متوالی رشد ۸ درصد، آن هم برای اقتصادی که از اول دهه نود رشد اقتصادی آن میانگین صفر بوده این گزارش می‌گوید تازه آن سال می‌رسیم به جایی که سال نود بودیم! و می‌دانیم این غیرممکن است!
-این جامعه‌ای است که ۶۰ درصد شاغلانش پوشش بیمه ندارند!
-این جامعه دچار ۱۸.۴ درصد فقر است، یعنی از هر پنج نفری که از کنار شما رد می‌شود یکی در فقر مطلق به سر می‌برد!
-در این جامعه دولتش به شدت کسر بودجه دارد و جایگاه جهانی اش این است. ما باید ببینیم داریم کجا زندگی می‌کنیم!
-در جایی داریم زندگی می‌کنیم که در فاصله سال‌های ۸۰ تا ۹۷، در سال ۸۰ هشتاد درصد تجارت ما با ۲۳ کشور بوده است. رسیدیم به جایی که در سال ۹۷، پنجاه و چهار درصد تجارت کشور با سه کشور بوده است (چین، عراق، امارات). اگر شما به این نمی‌گویید جداافتادگی از جهان، پس چه می‌گویید؟!
-در داخل به شدت تضعیف شده اید از نظر اقتصادی و به مردم فشار آمده است، در حالی که کشور ۱۰ میلیون جمعیت افزایش یافته ۴۰ درصد درآمد سرانه اش را از دست داده است. میانگین تورم در جهان در سال ۲۰۱۸، ۲.۴ درصد بوده است، و تورم بلندمدت ایران ۲۰ درصد بوده و فقط سه کشور ونزوئلا، زیمباوه و آرژانتین تورم بیشتری داشته اند!
-روایت من از جامعه امروز من این است که جامعه‌ای است که به شدت بالغ شده، از ۳۶ میلیون نفر شده ۸۴ میلیون، تحصیلاتش به شدت رفته بالاتر، به لحاظ آگاهی بسیار پیشرفت کرده. این جامعه به شدت جهانی شده، به شدت می‌تواند خودش را مقایسه کند. به شدت مردمش به سفر می‌روند و خودشان را با جهان مقایسه می‌کنند. این جامعه مواجه شده با یک ساختار حکمرانی که دائم دارد توانش را از دست می‌دهد و به شدت بر سر موضوعات مختلف انرژِی خود را هدر داده است.
-میانگین هوشی و توانایی جامعه بالاتر از حکومت بالاتر است؛ این وضعیت جامعه ایرانی را به استیصال رسانده است!
-این روز‌ها دیگر فقط مهاجرت نخبگان نیست، مهاجرت تکنسین‌های نیروی کار شما هم دارد رخ می‌دهد.
-آدم‌هایی که درون ساختار تصمیم گیری هستند می‌شود روی اکثریت آن‌ها دست گذاشت و ادعا کرد که آن‌ها از میانگین آدم‌هایی که در جامعه هستند پایین‌تر هستند.
-رویای توسعه دارد بر باد می‌رود.
-جامعه احساس می‌کند دارد تمام ظرفیت هایش را از دست می‌دهد.
-انسان موجودی است که در سایه آینده زندگی می‌کند.
-احساس جامعه این است که این مدل از حکمرانی و این مسیری که داریم طی می‌کنیم آینده‌ای براش بنا نمی‌کند، بنابراین جامعه ایرانی حق دارد ناآرام باشد، چون آینده اش را برآورده نمی‌کند.
-ما سال ۹۰ هم همین حرف‌ها را می‌زدیم... اگر این مسیر درست بود پس از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ باید اتفاقی رخ می‌داد.
-امروز با جامعه‌ای ناآرام مواجه ایم که حق دارد و ناراضی است و حق دارد و در روشن ندیدن آینده هم حق دارد.
-محافظه کار‌ها زمان شاه هم می‌گفتند این اعداد بیخود است!
-در دولت شاه هم که به غربگرایی متهم بود عده‌ای به جامعه شناس‌ها می‌گفتند حرف‌های غربی می‌زنید!
-در آن حکومت هم که می‌خواست سرتاپا غربی شود یک عده‌ای می‌گفتند این حرف‌ها غربی است! و شد آنکه شد!
-مردم مطالبه گر هستند، بر سر فساد، بر سر اشتغال، بر سر زنان، بر سر مداخله در سبک زندگی شان، بر سر تخریب محیط زیست.
-مجموعه‌ای از تناقضات را نمی‌توانید پوشش دهید. به میلیون‌ها نفر بگویید مقاومت کنید و بعد ببینید خودشان جور دیگری زندگی می‌کنند! وسایل خودشان را از جای دیگری می‌خرند، بچه هایشان در جای دیگری زندگی می‌کنند!
-ما تبدیل شده ایم به جامعه مسائل حل نشده!
-این جامعه انبوهی از مسائل حل نشده در ذهنش دارد، از اسیدپاشی در اصفهان بگیرید تا مرگ‌ها در بازداشتگاه ها...
-من توییت می‌زنم و می‌گویم که ابراهیم رئیسی کار درستی کرد که با خانواده مهسا امینی تماس گرفت. مخاطب به من ناسزا می‌گوید و می‌گوید که کدام یکی به نتیجه رسیده که این یکی برسد!
