واشنگتن از چند ماه پیش مدعی شده بود که بر اساس برخی اطلاعات، ایران برنامه دارد به روسیه صدها پهپاد برای استفاده در جنگ اوکراین بفروشد و مقامات روس قرار است آموزشهای لازم را برای روش استفاده از این پهپادها در ایران دریافت کنند. در همین حال، اوکراین و دیگر کشورهای اروپایی نیز مدعی شدهاند که روسیه از پهپادهای ساخت ایران در جنگ اوکراین استفاده کرده است.
با این حال، مقامات روسیه این ادعا را بیاساس، تلقی کرده و گفتهاند، روسیه از پهپادهای ساخت خودش در جنگ اوکراین استفاده میکند. در همین زمینه، وزیر خارجه روسیه در اظهاراتی عنوان کرد که تهران و مسکو توضیحات کاملی را درخصوص ادعاهای استفاده از پهپادهای ایرانی توسط روسیه در جنگ علیه اوکراین به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کردهاند. به گزارش اردوپوینت، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز دوشنبه در به خبرنگاران گفت: «در رابطه با مسئله پهپادهای ایرانی باید بگویم که پاسخ جامعی به طور توسط نمایندگان ایران و روسیه حتی به شورای امنیت سازمان ملل ارائه شده است.»
با این وجود، در حالی که مقام های ایرانی تاکید دارند که هیچ سلاحی برای استفاده در جنگ اوکراین به روسیه صادر نکردهاند، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اخیرا با تکرار ادعای مقامات این کشور مبنی بر فروش پهپاد توسط ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، گفت که این اقدام جهان را ناامن میکند. به گزارش خبرگزاری رویترز، نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا مدعی شد، ایران با فروش پهپادها به روسیه که علیه اهدافی در اوکراین به کار رفتهاند، از امنیت جهان میکاهد. پلوسی پس از دیدار با آندری پلنکوویچ، نخستوزیر کرواسی در زاگرب، در این باره گفت: «من فکر میکنم ایران در حال مرتکب شدن اشتباه بزرگی است.» او در ادامه این ادعا اظهار کرد: «در وهله اول، ما باید بتوانیم با این پهپادها مقابله کنیم. این یک فناوری خطرناک است و باید متوقف شود.» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا همچنین ادامه داد: «ما مدتی است در تلاش بودهایم که به توافقی هستهای با ایران دست پیدا کنیم تا بتوانیم جهان را به جای امنتری تبدیل کنیم و حالا آنها رفتهاند به روسیه کمک میکنند و از امنیت جهان میکاهند.»
در همین حال، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در یک نشست خبری ضمن تکرار ادعاها درباره روابط ایران و روسیه، درباره گزارشهایی که در آنها ادعا شده افراد ایرانی، طریقه استفاده از پهپادها را در بلاروس به نیروهای روسی آموزش می دهند گفت: «ما از این گزارشها مطلعیم، اما در موقعیتی نیستیم که بگوییم این افراد راهنماهای ایرانی در بلاروس هستند. ما به طور گستردهتر نگرانیمان درباره حضور ایران در اوکراین اشغالشده توسط روسیه، به ویژه در کریمه و اقدامات آن به همراه روسیه در این زمینه را ابراز کردهایم و این گزارشها را به دقت دنبال میکنیم.» پرایس در ادامه در پاسخ به این سوال که با توجه به تحریمهای آمریکا علیه روسیه، ارزیابی او از این که ایران اعلام کرده قرار است با دادن ۴۰ توربین به تولیدات گازی روسیه کمک کند، چیست، بیان کرد: «تحریمهای ما کاملا اجرایی میشوند. اگر شاهد عمل قابل تحریمی باشیم، چه از سوی ایران باشد، چه از سوی روسیه، اقدام مناسب را انجام خواهیم داد.» از سوی دیگر روز گذشته، رئیسجمهور اوکراین نیز در اظهاراتی مدعی شد که روسیه ۲۰۰۰ پهپاد به ایران سفارش داده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین در سخنرانی در کنفرانسی که توسط روزنامه صهیونیستی هاآرتص ترتیب داده شده بود، ادعا کرد که صدای پهپادهای ایرانی هر شب در آسمانهایمان شنیده میشود. مطابق با اطلاعاتمان، روسیه ۲۰۰۰ پهباد شاهد از ایران سفارش داده است. در همین حال، نخستوزیر رژیم صهیونیستی نیز در گفتوگویی نسبت نزدیکی خطرناک ایران و روسیه ابراز نگرانی کرد. به گزارش ایسنا، یائیر لاپید، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در گفتوگویی با اورشلیم پست در خصوص روابط ایران و روسیه بیان کرد: «بخشی از کاری که ما انجام میدهیم به نزدیکی خطرناک ایران و روسیه مرتبط است.»
او در ادامه گفت: «این مسئلهای نیست که ما آن را نادیده بگیریم یا کاری در رابطه با آن انجام ندهیم. ما باید به طور روزانه مجددا ارزیابیهایمان را انجام داده و مطابق با آن واکنش نشان بدهیم.» در واکنش به این اظهارات ضدایرانی، وزیر امور خارجه ایران، عصر دوشنبه دوم آبان ماه، در مجمع عمومی سازمان خبرگزاریهای آسیا و اقیانوسیه (اوآنا)، جنگ اوکراین و اتهامات وارده به ایران از سوی طرفهای غربی را یکی از موضوعات روز سیاست خارجی عنوان، و تاکید کرد: «همانگونه که ایران مخالف جنگ و آوارگی مردم در افغانستان، سوریه، یمن و عراق بود، موضع جمهوری اسلامی ایران مبنی بر مخافت با جنگ و آوارگی در اوکراین نیز از روز نخست به صورت شفاف اعلام شده است.» امیرعبداللهیان با برشمردن تلاشهای ایران برای میانجیگری و خاتمه جنگ در اوکراین و تداوم این تلاشها تصریح کرد: «ما با روسیه همکاریهای متنوعی از جمله در حوزه دفاعی داریم و خواهیم داشت و در این راستا در گذشته امکانات و تسلیحاتی را در قالب دفاعی از روسیه دریافت کرده و یا به این کشور تحویل دادهایم. با این وجود در راستای سیاست ثابت و اصولی خود، قویا مخالف جنگ اوکراین و تسلیح هر یک از طرفین بودهایم؛ لذا هیچ سلاحی را به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین ندادهایم.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران اضافه کرد: «از طریق مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام آمادگی کردهایم تا در نشستی میان تیمی فنی از ایران و اوکراین، چنانچه سندی در مورد استفاده از پهبادهای ایرانی علیه اوکراین وجود دارد ارائه شود و چنانچه این موضوع در آن نشست مسجل شود، ما نسبت به این موضوع بیتفاوت نخواهیم بود. اگرچه مقامات روسی تصریح کردهاند که تجهیزات استفاده شده در جنگ علیه اوکراین روسی است.» از سوی دیگر، نماینده ایران در سازمان ملل در واکنش به این موضوع، در نیویورک گفت: «تحقیقات سازمان ملل درباره ادعاهای بیاساس مربوط به پهپادهای ایران، غیرقانونی است.»
به گزارش ایسنا، امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک در نامهای به دبیر کل سازمان ملل هشدار داد، تحقیقات سازمان ملل درباره ادعاهای بی اساس مربوط به استفاده پهپادها در جنگ اوکراین در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ غیرقانونی است و این سازمان نباید بر اساس ادعاهای کشورهای غربی عمل کند. ایروانی تاکید کرد: «کشورهای غربی تلاش میکنند براساس تفاسیر نادرست و گمراه کننده بین قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و استفاده از پهپهادها در جنگ اوکراین ارتباط ساختگی برقرار کنند. در حالی که قطعنامه ۲۲۳۱ نه صادرات را منع کرده و نه به دبیرخانه سازمان ملل دستورالعمل و ظرفیت لازم را برای انجام این تحقیقات داده است.» بر اساس گزارش صدا و سیما، در این نامه مواضع صریح ایران درمورد اتهامات و ادعاهای بی اساس وارد شده ازسوی تروئیکای اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) و آمریکا درباره استفاده از پهپادهای متعلق به ایران در جنگ اوکراین تشریح شده است. در این نامه آمده است: «طعنهآمیز است که آمریکا و سه کشور اروپایی در نامههای خود ایران را به نقض بند خاصی از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متهم میکنند، در حالی که آنها خود به نقض تعهد، خروج غیرقانونی ایالت متحده از توافق هستهای و تداوم این نقض تعهد ادامه میدهند.»
در واکنشی دیگر، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز به تازگی، در نشستی خبری در پاسخ به سوالی در ارتباط با ادعای رسانههای غربی در مورد استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین و همچنین همکاریهای نظامی تهران و مسکو تصریح کرد: «روابط ایران و روسیه در زمینههای مختلف رو به رشد است و یک رابطه همه جانبه است. این روابط مبتنی بر منافع و مصالح دو کشور و همچنین مبتنی بر چارچوبهای قانونی است و متعارض با هیچ روند بینالمللی نیست. در این مسیر کشورها آزاد هستند که روابط خود را مبتنی بر منافع و مصالح دو طرف به پیش ببرند.» سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: «روابط ایران و روسیه علیه هیچ طرفی نیست. ناقض هیچ رویکرد و چارچوب بینالمللی نیز نیست و ما در این زمینه مرعوب برخی از جوسازیها نمیشویم.» کنعانی در همین چارچوب گفت: «کارزار رسانهای غرب و آمریکا در ارتباط با مناسبات و روابط ایران روسیه کارزاری است ناظر بر دستیابی به اهداف خاص سیاسی. این کارزار رسانهای در راستای فرافکنی در مورد نقش مخربی است که این کشورها خود در جنگ اوکراین ایفا میکنند.» او ادامه داد: «رفتار ایران سازنده و مسئولانه است و به عنوان کشوری مستقل روابط خود را با کشورهای مختلف از جمله روسیه به پیش میبرد و ما مرعوب جوسازی و کارزارهای رسانهای غربی نمیشویم.» سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین تاکید کرد: «ما صادر کننده تسلیحات به هیچکدام از طرفها در این جنگ برای جنگ نیستیم. روابط ما با دو کشور اوکراین و روسیه دوستانه بود. متاسفانه در نتیجه فضاسازیها و جوسازیهای غلط دیگران اوکراین اقدام به کاهش سطح روابط با ایران کرد، ولی علی رغم این موضوع این روابط برقرار است و ما آمادگی داریم که به پایان یافتن این جنگ کمک کنیم. طرفهایی که ایران را متهم به حمایت از یک طرف جنگ در این بحران میکنند در واقع با یک کارزار رسانهای رفتار فرافکنانهای نسبت به اتهامات و رفتارهای خود دارند؛ چرا که خود آنها اقدام به ارسال میلیاردها دلار تسلیحات به یک طرف جنگ کردهاند، ادعاهایی که آنها علیه ایران مطرح میکنند یک اتهامزنی بیحاصل است. ما این اتهامات بیحاصل را مردود میشماریم و نمیپذیریم و بارها مواضع و دیدگاههای خود را در مورد بحران اوکراین اعلام کردیم.»