1000 درصد گرانی از باغ تا بازار!؟

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: از میان رفتن مزیت نسبی تولید برخی محصولات در ایران، کاهش چشمگیر سطح زیرکشت محصولاتی چون چغندرقند،‌ پنبه و حبوبات و واردات گسترده حتی در محصولاتی که ادعای دستیابی به خودکفایی در تولید آن از سوی بالاترین مقام متولی بخش کشاورزی کشور مطرح شد از جمله نتایج عملکرد ضعیف دولت در بخش کشاورزی است.

در این میان گرانی محصولاتی چون میوه و مرکبات و ادامه روند صعودی قیمت آنها نیز باعث رنج مردم شده است. این در حالی است که به گفته کارشناسان و بر اساس گزارش‌ها قیمت خرید این محصولات از کشاورزان و باغداران با بهای قابل پرداخت برای مصرف‌کننده، اختلاف عجیب و چمشگیری دارد.

بر همین اساس خبرنگار اقتصادی آفتاب در پی یافتن علت این اختلاف فاحش گفتگویی با نایب رئیس خانه کشاورزی و رئیس هیات مدیره اتحادیه باغداران مرکبات انجام داده است که در پی می‌آید.

دکتر عنایت‌ا... بیابانی در پاسخ به این سوال که آیا علت گرانی میوه آنچنان که مسئولان اعلام می‌کنند خشکسالی و یا سرمازدگی است یا خیر می‌گوید: «خشکسالی امسال و سرمازدگی سال گذشته خسارت‌هایی را به کشاورزان وارد و مشکلات زیادی برای آنان ایجاد کرد اما با ذکر مثالی مطمئن خواهید شد که گرانی میوه نه ارتباطی با خشکسالی دارد و نه رابطه‌ای با سرمازدگی».

وی توضیح داد: «محصول نارنگی با وجود اینکه اکنون فصل آن است بسیار گران و با قیمت 800 تا 1500 تومان در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرد. این در حالی است که این محصول را روی درخت از باغدار کیلویی 100 تا 150 تومان خریداری می‌کنند».

دکتر بیابانی افزود: «حتی در قرارداد ذخیره‌سازی نارنگی وزارت بازرگانی،‌ ذخیره‌سازان متعهد شده‌اند که هر کیلو نارنگی آماده شده را 400 تومان به مراکز و تشکل‌های موردنظر وزارت بازرگانی تحویل دهند. بنابراین با توجه ارزانی این قیمت‌ها نمی‌توان گفت که سرمازدگی و خشکسالی موجب کمبود محصول و در نهایت گرانی آن در بازار شده است».

رئیس هیات مدیره اتحادیه مرکبات با بیان اینکه قیمت خرید 120 تا 150 تومان نارنگی از باغدار غیرقابل مقایسه با سایر کشورهای تولیدکننده است گفت: «در اینجا این سوال اساسی مطرح می‌شود که با وجود عرضه ارزان از سوی کشاورزان چه عاملی باعث گرانی محصولاتی چون نارنگی در بازار می‌شود؟ نبود برنامه‌ریزی، مدیریت درست توزیع و نظارت کافی و وجود انحصار و فعالیت عوامل انحصارگری که از سرمایه بالایی برخوردارند سیاست نادرستی را پس از تولید به بازار تحمیل می‌کند که از یک سو مصرف‌کننده، تحت فشار گرانی قرار می‌گیرد و از سوی دیگر تولیدکننده نیز ناگزیر از فروش محصول خود با قیمت بسیار ارزان می‌شود».

به گفته دکتر بیابانی انحصارگران با دسترسی آسان به منابع مالی و امکانات سردخانه‌ای وسیع نبض بازار را در دست گرفته و با ایجاد نوسانات قیمتی با ابزار عرضه، مصرف‌کننده و تولیدکنندگان را بازی می‌دهند و سود سرشاری کسب می‌کنند.

رئیس هیات مدیره مجمع هماهنگی و توانمندسازی تشکل‌های بخش کشاورزی با تایید نظر وزارت بازرگانی در مورد ذخیره‌سازی نارنگی برای جبران کمبودها و ایجاد تعادل در بازار گفت: «وزارت بازرگانی تنها 10 هزار تن ذخیره‌سازی می‌کند و این میزان برای ایجاد تعادل در بازار کافی نیست».

وی تاکید کرد: «اگر دولت اعتبارات لازم را در اختیار کشاورزان و تشکل‌های کشاورزی قرار دهد و بروکواسی‌های آزاردهنده بر سر راه اعطای تسهیلات را بردارد، میدان رقابت سالم برای فعالیت باز خواهد شد و با شکسته شدن انحصار قیمت‌ها نیز کاهش می‌یابد».

نایب رئیس خانه کشاورزان همچنین به واردات بی‌رویه میوه و مرکبات اشاره کرد و گفت: «متاسفانه این سیاست که از سوی دولت به منظور کاهش قیمت‌ها و تنظیم بازار اتخاذ شد علاوه ‌براینکه به هدف اصلی خود دست نیافت و موجب افزایش قیمت‌ها و گرانی میوه و مرکبات شد، ضربه بزرگی نیز به تولیدات کشاورزی و کشاورزان وارد کرده است».

رئیس هیات مدیره اتحادیه باغداران مرکبات خاطرنشان کرد: «ایران به دلیل تنوع آب‌وهوایی در میان کشورهای تولیدکننده مرکبات جایگاه پنجم و ششم را دارد و می‌تواند یکی از مهمترین صادرکنندگان محصولات باغی و مرکبات باشد. اما دولت با واردات بی‌رویه و با صفر کردن تعرفه واردات برخی محصولات مزیت تولید این محصولات را از بین برده است».

دکتر بیابانی بر اینکه کیفیت مرکبات وارداتی به هیچ وجه قابل رقابت با مرکبات داخلی نیست تاکید کرد و افزود: «واردات مرکبات خارجی گران با ایجاد قیمت‌های کاذب میدان رقابت با محصولات داخلی بر سر گرانی را  باز کرده است».

نایب رئیس خانه کشاورزی تصریح کرد: «واردات مرکبات با تعرفه صفر در حالی که با درنظر گرفتن شرایط بازار خارجی می‌تواند تا 12 درصد تعرفه داشته باشد به معنی نابود کردن تولید داخلی است».

دکتر بیابانی با بیان اینکه وجود ذخایر ارزی توجیه‌کننده واردات گسترده بی‌هدف نیست گفت: «واردات مرکبات با تعرفه صفر نه تنها رقابتی در بازار ایجاد نکرده بلکه آثار زیانباری نیز در برداشته است. از جمله این آثار بازگشت آفات نباتی است که سال‌های سال برای دفع آن تلاش شده بود».

این کارشناس کشاورزی توضیح داد: «واردات محصولات کشاورزی از خارج بدون رعایت مقررات قرنطینه‌، آفات خطرناکی را به همراه خود وارد کرده به طوری که نمونه‌ای از این آفات باغ‌های لیموترش استان هرمزگان به نابودی کشانده است».

نایب رئیس خانه کشاورزی با بیان اینکه دولت به جای واردات بی‌رویه میوه، مرکبات و سایر محصولات کشاورزی از تولیدات داخلی و کشاورزان حمایت کند گفت: «با وجود وعده‌های بسیار در مورد کمک به کشاورزان زیان‌دیده از خشکسالی و سرمازدگی هیچ اقدام مهمی انجام نشده است. از سوی دیگر استمحال وام‌های کشاورزان نیز از طرف بانک‌ها عملی نشده و برخلاف وعده‌های مسئولان برای آن سقف تعیین شده است».

بیابانی خاطرنشان کرد: «وزارت بازرگانی متولی تهیه و توزیع کالا است و ما در مورد واردات محصولات کشاورزی از این وزارت‌خانه گله‌ای نداریم اما این وزارت جهاد کشاورزی است که متاسفانه وظیفه خود در حمایت از کشاورزان و تولیدات کشاورزی داخل را انجام نمی‌دهد».

وی افزود: «وزارت کشاورزی نباید اجازه دهد که انواع مرکبات بدون در نظر گرفتن نیاز و میزان تولید داخلی وارد شده و بر دوش کشاورزان سنگینی کند».