تحليل اكونوميست از تبعات جنگ و آتش بس در غزه
آيا حماس به آتشبس پايبند خواهد ماند؟
آفتابنیوز : آفتاب- مطهرامیری: جنگ غزه جنگی ویرانگر بود. طبق برآورد خود فلسطینیها یک هفتم ساختمانهای مسکونی ویران شده است. چندین هزار نفر خانههای خود را از دست داده اند و دامنه خسارات در غزه حدود دو میلیارد دلار برآورد میشود.
در طول سه هفته انفجار موشکهای اسرائیلی چیزی در حدود 1300 نفر از جمعیت یک میلیون و پانصد هزار نفری غزه کشته و هزاران نفر زخمیشدند. این تعداد کشته و زخمیتقریبا معادل تعداد بریتانیاییهای است که در جنگ دوم جهانی توسط آلمانها کشتها زخمیشدند. تبعات این جنگ، البته چیزی بیش از خسارتهای مادی بوده است.
اختلاف ریشه دار نه تنها بین اعراب و اسرائیل بلکه حتی بین خود اعراب، بین مجاهدین فلسطینی و جمعیت حامی آنها در دیگر کشورها عمیقتر و حادتر شده است.
دلایل سیاسی بسیاری مانع کمک رسانی به مردم غزه شد و کمکها تنها در جهت تلاش برای حفظ امنیت آتش یس شکننده و بازسازی روابط مسالمت آمیز برای حفظ صلح بین اعراب و اسرائیل پیش رفت.
امیر عبدالله، پادشاه عربستان در نشست اضطراری که در کویت برگزار شد، به فلسطینیها هشدار داد که اختلاف درون گروهی بین اعراب و فلسطینیها به مراتب فاجعه بار تر از حملات اسرائیلیهاست.
میان جنبش فتح و حماس اختلافات قابل توجهی وجود دارد. فتح حزبی سکولار و صلح طلب است که کنترل کرانه باختری را بر عهده دارد و حماس جنبش اسلامی مقاومت است که در انتخابات سال 2006 اجازه قانونگذاری در غزه را به مدت یک سال به دست آورد و قدرت را در اختیار گرفت.
جنگ غزه فرصت اتحاد غزه-کرانه باختری، پیش از آنکه اختلافات دامنه وسیعتری به خود بگیرد را از بین برد.
سخنگوی حماس، محمود عباس را کسی که رهبر جنبش فتح است و در عرصه بینالمللی رئیس جمهور فلسطین محسوب میشود را به همدستی با اسرائیل برای حمله به غزه متهم کرده است.
حماس میگوید زمانی که دوران ریاست جمهوری وی به اتمام رسید، دیگر نباید در انتخابات شرکت کند. بعضی شایعات در میان است که کمکهای فتح اسرائیل را قادر به ترور روسای بلندپایه حماس کرده است.
ابعاد تاثیرگذار و بلند مدت جنگ بین فلسطینیها قابل تخمین نیست. علیرغم اینکه هنوز دولت فلسطین از مردم غزه حمایت مالی میکند، نظر سنجیها قبل از جنگ نشان میدهد که حمایت از گروههای مسلمان، با یک کاهش دائمیهمراه بوده.
موج احساسات ناشی از دوران جنگ که موجب محبوبیت حماس بین مردم شدهاست، هرچند ممکن است به تدریج کمتر شود، اما به نفع محمود عباس نخواهد بود. کسی که بارها در جهت دستیابی به صلح با اسرائیل تلاش کرد و در کرانه باختری طرفداران بیشتری دارد.
زمانی که رهبر فتح، حماس را متهم به تحریک اسرائیلیها کرد و به پلیس کرانه باختری دستور داد تا تظاهرات ضد اسرائیلی را کنترل کند، خود به نارضایتی و اختلاف بین فلسطینیها دامن زد.
حماس معتقد است که پیروزی در جنگ غزه اعتبار لازم برای به دست گرفتن حکومت واحد فلسطینی را به آنها میدهد.
اما نیروهای فتح برخلاف حماس انطباق با ریشهها و اهداف تاریخی جنبش ملی فلسطین را مجوز در دست گرفتن امور میدانند.
همچنان که حماس خواهان آزاد شدن منابع مالی خود در کرانه باختری است جنبش فتح اصرار بر کنترل مناطق فلسطینینشین و اداره امور خارجی و برقراری مذاکرات صلح با اسرائیل دارد.
نفوذ دولتهای خارجی بر پیشرفت جریان صلح کمکی نکرده است. کشورهای غربی در کنار متحدان عرب خود نظیر مصر، عربستان و اردن همچنان از محمود عباس حمایت میکنند و حماس را نادیده میانگارد و بر آن هستند که حماس زمانی مقبولیت پیدا میکند که از ادعای خود مبنی بر از بین بردن اسرائیل دست بکشد. در طرف مقابل ایران و سوریه و با شدت کمتری قطر قرار دارند که موضع مخالفی را اتخاذ کردهاند.
اسرائیل که حماس و محدوده غزه را در محاصره هجده ماهه قرارداده و تنها گذرگاههای محدودی را برای کمک رسانی به مردم باز نگه داشته است، هنوز جلوی کالاهایی نظیر سیمان را میگیرد که مدعی است برای بازسازی پایگاههای عملیاتی حماس به کار میرود.
مصر نیز میگوید تا زمانی که دولت فلسطینی و یا ناظران بین المللی کنترل امور را در دست نگیرند مرز خود را باز نخواهد کرد و متعهد شده است که تونلهای حفر شده به سمت خاک غزه، مسدود بماند.
حامیان اروپایی وعرب فلسطینیها ، ازجمله پادشاه عربستان ک یک میلیارد دلار به غزه کمک مالی کرده است، اعلام کردهاند که برای به مقصد رسیدن این کمکها از هر گروهی به جز حماس حمایت خواهد کرد.
به فاصله کوتاهی، تلاشها برای برقراری آتش بس شروع شد. مصر میزبان نمایندگانی از اسرائیل و حماس شد و علیرغم انتقاداتی که به خاطر بسته نگاه داشتن مرز به این کشور وارد بود، تنها کانال آزاد برای مذاکره شده است.
فریاد پیروزی حماس در غزه و یا دیگر نقاط جهان موجی از حمایت را برای حماس ایجاد کرده است، اما رهبران آن با تصمیمات مشکلی روبهرو خواهند بود.
آنها میتوانند نظارت بینالمللی را پذیرفته و کنترل غزه را در اختیار خود نگه دارند و تبعات جنگ از دامن مردم غزه را کمرنگتر کنند. و یا میتوانند همچنان به ارزشهای مقاومت وفادار بمانند.