عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشست هماندیشی مدیران سکوهای اینترنتی و هنرمندان با اشاره به مصوبه اخیر «شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه صوت و تصویر فراگیر»، گفت: معتقدم در حکمرانی حوزه هنر باید از نظرات هنرمندان برای تصمیم گیریها استفاده کنیم بنابراین سومین جلسه با اصحاب هنر و متولیان امر را برگزار میکنیم و این جلسات تداوم خواهد داشت تا نظرات را در سیاستگذاریها به کار ببریم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: متاسفانه فضای رسانهای دقیقی درباره مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه صوت و تصویر فراگیر شکل نگرفت. مصوبهای که هنوز از سوی ریاست جمهوری ابلاغ نشده و در فضای مجازی نیامده داوریهای متعددی میشود و برخی شروع به جو سازی میکنند در صورتی که اصل ماجرا چیز دیگری است.
خسروپناه بیان کرد: از خیلی سالها پیش سازمان صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیتهای مختص خود را داشتند. مسوولیتهایی مانند مجوز به آثار سینمایی و موسیقی و سایر عرصههای هنری با وزارت ارشاد بود و از طرفی هم صداوسیما مسوولیت مجوز به سریالها و فیلمهای تلویزیونی را بر عهده داشت.
اختلاف نظرها باید حل میشد
وی ادامه داد: از وقتی که اینترنت آمد پرسشها مسالههای جدید شکل گرفت و در تقسیم مسئولیتها بین این دو نهاد فرهنگی هم اختلافهایی به وجود آمد. نظراتی وزارت ارشاد داشت، دیدگاههایی هم صداوسیما و سالها این نزاع بین این دو دستگاه وجود داشت هر چند در دولتهای مختلف مخصوصا در این دولت، مدیران بارها مینشستند و با تصمیم اخوتمحور مساله را حل میکردند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه، اما از همان زمان یک ضابطه قانونی که یک نهاد قانون گذار یا تنظیم گر بیاید و در این حوزه ورود کند، نبود، گفت: در این حوزه مصوبهای وجود دارد که این مصوبه ۶ بند دارد. ۵ بند آن ناظر به حل اختلاف این دو دستگاه است. البته در عمل تا این مدتی که بنده شاهد بودم این دو دستگاه با هم با رفاقت و با صمیمیت مسایل خود را حل میکردند. اما برای اینکه نظارت این دو نهاد بر نمایش خانگی قانونی شود این دو نهاد در واقع با هم جلساتی برگزار کردند و به یک توافقی رسیدند که مسوولیت چه بخشی برعهده وزارت ارشاد و چه مسوولیتهایی بر عهده صدا و سیما باشد.
خسروپناه ادامه داد: این مادهواحده که مصوب شده ۶ بند دارد که ۵ بند آن در واقع به دنبال حل اختلاف این دو دستگاه و تقسیم کار است. تا اینجا که مشکلی وجود ندارد؛ بنابراین بخشی از نظارت صوت و تصویر فراگیر مسئوولیت آن به وزارت ارشاد و بخشی به عهده صدا و سیماست؛ و با توجه به این که نماینده هر دو سازمان وجود دارند. توضیحاتی خواهم داد.
وی ادامه داد: در جلسه اخیر یک بند ششمی به این ۵ بند اضافه شده که خیلی مهم است وآن تدوین اصول و سیاستهای مربوط به صوت و تصویر فراگیر و نمایش خانگی است. این بند از این جهت مهم است که ما چقدر معتقد به حکمرانی فرهنگی بخش خصوصی هستیم؟ چقدر آزادی عمل به پلتفرمها بدهیم؟ محدود بشوند یا نشوند؟ چقدر اختیار داشته باشند؟ بنده البته شخصا معتقد به این هستم که مردم سالاری دینی در عرصه سیاست و اقتصاد مطرح است در بخش فرهنگی هم باید مطرح باشد. اینکه بار فرهنگ به دوش دولت باشد این قطعا تصمیم حکیمانهای نیست و باید بخش خصوصی، تعاونیها، مجموعههای فرهنگی، حلقههای میانی و گروههای جهادی وارد عرصه فرهنگ شوند.
تعیین تکلیف فرهنگ در سینما، موسیقی و تئاتر
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه بخش مهمی از فعالیتهایی که در حوزه سینما، موسیقی، تئاتر و ... انجام میشود دست فعالان فرهنگی بخش خصوصی است، گفت: بنابراین قصد داریم در این جلسه حرف دوستان را بشنویم و من تقاضا کنم که در تدوین این بند ششم مصوبه، که کلیدیترین بحث است مورد توجه قرار گیرد.
خسروپناه در بخش دوم سخنان خود با تاکید بر اینکه، برداشت منتقدین از تقسیم کار بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما در حوزه صوت و تصویر فراگیر، دقیق و درست نیست، ابراز کرد: لازم است تصور صحیحی که مدنظر قانونگذار بوده است، درست منتقل شود تا بسیاری از ابهامات برطرف شود.
وی ادامه داد: بحث صوت و تصویر فراگیر چند ساحت دارد که باید در گفتگوهای بعدی ادامه دهیم. پیشنهاد میکنم صدا و سیما این جلسات را به صورت زنده و گفت وگومحور پخش کند.
خسروپناه با اشاره به اینکه در اینجا بحثهایی معرفتی و تعریفی در حوزه صوت و تصویر فراگیر داریم، گفت: اصلا صوت و تصویر فراگیر به چه معناست؟ نمایش خانگی به چه معناست؟ آیا تلویزیون اینترنتی، تلویزیون هست یا خیر؟ و بخشی از اختلاف نظرها اینجاست که نباید پرونده این مباحث را بست و باید ادامه داد.
دبیر شورای انقلاب فرهنگی، با ارئه این پیشنهاد که رسانهها باب بحث و گفتگو را باز نگاه دارند و کرسیهای آزاداندیشی در این زمینه برقرار شود، بیان کرد: یک سوال مهم در اینجا مطرح است؛ اساسا صوت و تصویر فراگیر را حکومتی بدانیم یا نه؟ این هم بحثی است و دیدگاه مسئولان نظام و قانونگذار این است که این مبحث، چون در حوزه امور عمومی است و خصوصی نیست امری حاکمیتی است، اما معنای این حاکمیتی بودن این نیست که حکمرانی هم در تصدی گری و سیاست گذاری کامل به دست حاکمیت باشد. حاکمیتی بودن امر به معنی این نیست که حکمرانی از دست مردم گرفته شود و مشارکت حداکثری مردم دیده نشود.
وی همچنین گفت: بحث دیگر بحث حقوقی موضوع صوت و تصویر فراگیر و این که مصوبات مجلس چه بوده است. بحث دیگر بحث معیشتی و امنیت شغلی است که کلیدیترین بحث در همین جا است و بسیاری از ذینفعان یعنی بازیگران، هنرمندان، کارگردانان و تهیه کنندگان دغدغه دارند که آیا این مصوبات امنیت شغلی این عزیزان را به خطر میاندازد یا خیر و ما در شورای عالی انقلاب فرهنگی باید مسئله معیشت و امنیت شغلی ذینفعان را مدنظر داشته باشیم. طبیعتا به هیچ وجه این مصوبه دنبال این نیست که فعالیتها کاهش یابد و قطعا باید فعالیتها افزایش یابد. امروز تعداد فعالیتهای صوت و تصویر فراگیر ۴۰۰ سکو است.
خسروپناه با تاکید بر اینکه مسئله تعارض منافع و آگاهی بخشی بحث دیگری است و یکی از بحثهای مهم در کنار امنیت شغلی مسئله فرهنگی است، ادامه داد: کسانی که من را میشناسند، میدانند که من فیلمبینی قهار هستم و سریال بسیار میبینم، اما سریالهایی که جنبه فرهنگی و شناختی و تاریخی دارد حتی اگر غیرایرانی باشد و البته ایرانیها را هم میبینم. مسئله زمانی است که فیلم و سریالی ساخته شود که آسیبی جدی به فرهنگ خانواده بزند. کانون ایرانی چه قبل از اسلام و چه پس از آن خانواده است. اما نمیتوانیم در برابر فیلمی بی تفاوت باشیم که دختر به صورت پدر سیلی بزند و پدر فحش رکیک به فرزندانش بدهد و این رواج یابد و مجموعههای بین المللی هم جایزه بدهند.
اگر مشروب خوردن در فیلمها عادی شود
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه همه تهیه کنندگان، کارگردانان و بازیگران باید واقعا بیش از ما دغدغه خانواده داشته باشند، افزود: این که هر جوان روشنفکری باید سیگار بکشد و مشروب بخورد، درست نیست. البته همه فیلمها و سریالها این گونه نیستند و سریالها و فیلمهای خوبی هم ساخته میشود که با هدف تقویت کانون خانواده و فرهنگ ایرانی-اسلامی است که از همه آنها تشکر میکنم، اما همه ما باید نسبت به مسئله فرهنگی دغدغه داشته باشیم. این که عدهای به دلیل برخی مسائل اقتصادی و نفع اقتصادی به فرهنگ آسیب بزنند صحیح نیست.
وی در ادامه، با طرح این سوال که اگر بین سود اقتصادی یک عده و ساحت فرهنگی به جامعه تزاحم ایجاد شد قانونگذار و ناظر فرهنگی باید چه تصمیمی بگیرند؟ ابراز کرد: عدهای میگویند دغدغه ما، تکنوکراتی است، اما جایی ممکن است این دغدغه تکنوکراتی و دغدغه فرهنگی باهم تعارض پیدا کنند و این جا سوال است که کدام یک از اینها مهمتر است؟ که الحمدالله هم صدا و سیما و ساترا و هم وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی و عمده سکوهای فرهنگی ما همچون خبرگزاری ها، دغدغه اصلی شان فرهنگ است و ما باید چگونگی این دغدغه فرهنگی را روی زمین نشان دهیم.
خسروپناه با بیان اینکه این جلسه نه نخستین جلسه ما بود در حوزه صوت و تصویر فراگیر بود و نه آخرین آن، گفت: پیشنهاد میدهم برنامهای درباره صوت و تصویر فراگیر در صداوسیما شکل بگیرد که در مباحث حقوقی حقوقدانان، در بحث فرهنگی اهالی فرهنگ، در بحث معیشتی صاحبنظران این حوزهها را دعوت کنند و این گفتگو در صداو سیما و هم سکوهای پلتفرمها خبرگزاریها شکل گرفته و استمرار یابد و ما از نتیجه این جلسات استفاده کنیم.