آفتابنیوز : آفتاب- سرویس بینالملل: روابط ایران و آمریکا ماه شلوغی را سپری نموده است. ایران در اقدامی که نیویورک تایمز آن را تهدیدی جدی علیه آمریکا توصیف نمود، ماهوارهای در مدار زمین قرار داد و باراک اوباما با نامه محرمانهای که به دیمیتری مدودف رییس جمهور روسیه نوشت، سعی نمود تا این کشور را وارد تلاشهای بینالمللی برای توقف برنامه هستهای ایران کند. همه اینها در شرایطی است که ایرانیها برای انتخابات ماه ژوئن آماده میشوند.
بسیاری از رقبای انتخاباتی محمود احمدینژاد در مورد موفقیتآمیز بودن سیاستها و ادعاهای او تردیدهایی را مطرح کردهاند. با این حال، هنوز هزاران سانتریفوژ هستهای این کشور به چرخش خود ادامه میدهند.
اوباما اعلام کرده بود که کشورش به دنبال «گفتگوی سازنده» با ایران است، در حالی که احمدینژاد اشاره داشته که ایران تنها در یک فضای «احترام متقابل» حاضر به مذاکره است.
اینها گامهای امید بخشی برای شکل دادن به روابط جدید ایران و آمریکا هستند. با این وجود، اکنون زمان مناسبی برای برقراری ارتباط مستقیم با ایران نیست. اگر در آستانه انتخابات ایران احساس شود که آمریکا در حال دخالت در مسائل این کشور است، تنها تندروها هستند که از موضوع بهره برداری میکنند.
به تعویق انداختن پیشنهاد مذاکره تا پس از انتخابات، به این معنا نیست که آمریکا فعلاً باید سیاست منفعلانهای در پیش گیرد. میتوان با اقداماتی به بهبود روابط پرداخت.
این روزها، حکومت ایران ترجیح میدهد به جای عنوان قدیمی «شیطان بزرگ» برای اشاره به ایالات متحده از «استکبار جهانی» استفاده کند. در ایران، این احساس که آمریکا احترام کافی برای این کشور قائل نیست در بین مغازهداران عادی، اصلاح طلبان پیشرو و روحانیون تندرو مشترک است. تغییر دیدگاه مردم ایران اقدامی کلیدی برای بهبود مناسبات خواهد بود.
ساختار قدرت در ایران به آیتالله سید علی خامنهای منتهی میشود که تقریباً بر همه اهرمهای قدرت کنترل کامل دارد. گفتگو با نمایندگان حکومت ایران از جمله رییس جمهور این کشور تنها به معنای ارسال پیامی برای آیتالله خامنهای است. تفاوت تنها در انتخاب یک قاصد است.
وارد کالیفرنیا شوید. این ایالت محل سکونت بسیاری از ایرانیان متنفذ است. اگرچه در جامعه ایرانیان مقیم آمریکا گستردگی سیاسی و عقیدتی فراوانی به چشم میخورد، این افراد میتوانند نقش موثری در انتقال پیامی مهم برای هموطنان سابقشان ایفا کنند.
تقویم ایرانی فرصت ایدهآلی برای اوباما ایجاد کرده است تا علاقهاش را به آنها نشان داده و سوءتفاهمات را بر طرف سازد. اواخر این ماه عید نوروز است. اوباما باید قدر این فرصت استثنائی را بداند و با سفر به کالیفرنیا، با ایرانیان مقیم این ایالت دیداری عمومی داشته باشد. وی در سخنرانیاش قادر خواهد بود بدون اینکه دچار دردسرهای ناشی از مذاکره مستقیم شود، ملت و دولت ایران را به صورت غیر مستقیم مورد خطاب قرار دهد.
ایرانیان مقیم آمریکا نسبت به کشور مادریشان احساس دلتنگی دارند و هنوز رابطه نزدیک خود را با خانواده و دوستانشان حفظ کردهاند. این رابطه غیر مستقیم و همچنین وبلاگهایی که اکثراً خارج از کنترل حکومت هستند پیام اوباما را به داخل ایران منتقل خواهند کرد.
سخنان اوباما باید توهمات پیرامون ایران را از بین ببرد و بر زیباییهای فرهنگ این کشور تکیه کند. اوباما باید خود را شیفته تاریخ ایران و علاقهمند به مطالعه بیشتر در مورد آن جلوه دهد. وی میتواند به رویدادهای ایران باستان از جمله ماجرای آزادی بردگان یهودی توسط کوروش کبیر و یا تلاشهای جدیدتر ایرانیان برای دستیابی به مشروطیت و لیبرال دموکراسی اشاره کند.
ایران دارای سابقه مبارزات اصلاح طلبانه علیه حکومت سلطنتی مطلقه در آغاز قرن بیستم است. اوباما باید تاکید کند که این وجه از ایران پیش از انقلاب میتواند الگویی برای آینده باشد.
فرهنگی که ستونهای عظیم تخت جمشید را استوار ساخت و باغهای پاسارگاد را بنا نهاد، امروزه در پسرانی که موهای خود را به سبک سربازان هخامنشی بلند میکنند و دخترانی که گردن آویزهایی به نقش خدایان زرتشتی بر گردن میاندازند تجلی مییابد.
سخنرانی اوباما باید از ارائه دستورالعمل مشخص خودداری کرده و در مقابل بر لزوم طراحی یک «رویکرد جدید» تاکید ورزد. همچنین باید نقش موثر ایران در بازسازی افغانستان مورد تصدیق قرار گیرد.
البته ممکن است دولت ایران به این نتیجه برسد که منافع راهبردیاش ایجاب میکند که گفتگو را به تعویق انداخته و شرایط را پیچیدهتر کند تا در مذاکرات دست بالا را داشته باشد. لازم است دولت اوباما نظارت دقیقی روی برنامه هستهای ایران انجام دهد. با این حال، سخنانی که پایان بخشی بر فصل «ایران، محور شرارت» بوده و برای ایرانیان جذابیت داشته باشد، در ترمیم وجهه آمریکا کمک بزرگی خواهد بود.
وقتی آلمانیها فهمیدند که تنها و منزوی ماندهاند با پرزیدنت کندی دست دوستی دادند و روسها که ناچار به برقراری رابطه با غرب بودند با شنیدن این سخنان پرزیدنت ریگان که از گورباچف خواسته بود دیوار را فرو بریزد، قوت قلب گرفتند.