شهریورماه امسال با توجه به همزمانی با ماه صفر، اربعین حسینی و شهادت امام رضا (ع) آثار موسیقایی به این مناسبتها توسط نهادهای فرهنگی و هنری و خوانندگان پاپ منتشر شد؛ نماهنگ «امانت عشق» با شعری از محمدمهدی سیار، آهنگسازی فرید سعادتمند، خوانندگی محمد اصفهانی و کارگردانی محمدرضا حاجی غلامی به مناسبت اربعین حسینی و پیادهروی اربعین حسینی به همت مجموعه فرهنگی تربیتی مسجد خاتم الانبیاء (ص) اردکان در دو نسخه عربی و انگلیسی تولید و منتشر شد.
نماهنگ «رفیقم تویی» با شعری از قاسم صرافان و خوانندگی حامد علیزاده با هدف پرداختن به شعار «حیاتنا الحسین» و تکآهنگ «احسان مطلق» با ترانهای از مهدی امامی، آهنگسازی و خوانندگی محسن ابراهیم زاده، نوازندگی تار حمیدرضا حیاتی و تنظیم و میکس و مسترینگ فرشاد میرزایی به مناسبت اربعین حسینی منتشر شدند.
همچنین نماهنگ «همسایه سلام» به مناسبت شهادت امام رضا (ع) با شعری از محمدجواد توحیدی، تنظیم و آهنگسازی احسان جوادی و با صدای گروه سرود شمیم یاس تهران توسط مرکز آوای انقلاب اسلامی (مأوا) - سازمان هنری رسانهای اوج تولید و منتشر شده است.
با این وجود، آثار موسیقایی؛ آلبومها و تکآهنگهایی نیز شهریورماه امسال توسط خوانندگان شناخته شده موسیقی سنتی و پاپ منتشر شده است که تعداد آثار برگرفته از موسیقی قدما، موسیقی کلاسیک و دستگاهی ایران، موسیقی فولکلور و اقوام ایرانی قابل توجه است.
در این گزارش به بعضی از آثار موسیقایی منتشر شده در شهریورماه امسال میپردازیم.
«انتظار»
انتشار آلبوم موسیقی محمد معتمدی خواننده موسیقی سنتی با همراهی گروه «رامبراند تریو» با عنوان «انتظار» یکی از رویدادهای قابل توجه در این ماه است، این آلبوم شامل هفت قطعه؛ انتظار، از خون جوانان، بهار دلکش، کوزهگر، دمی با غم، در میان باغ و نصیحتی از حافظ است که توسط شرکت Just listen records منتشر شده است.
«رامبراند تریو» از اصلیترین گروههای جَز در هلند است و رامبرانت فرایش (پیانو)، تونی اورواتر (کنترباس) و وینسنت پلژر (سازهای کوبهای) اعضای این گروه هستند. آلبوم «انتظار» به صورت DSD از طریق Native DSD Music، بر روی لوح فشرده در فروشگاههای سراسر جهان و در تمام پلتفرمهای پخش موسیقی در دسترس است.
«سه گاه هادی فیض آبادی»
آلبوم «سه گاه هادی فیض آبادی» براساس غزلیات فخرالدین عراقی با آهنگسازی، خوانندگی و تنظیم هادی فیض آبادی شامل هفت قطعه؛ پیش درآمد سه گاه، ساز و آواز سه گاه، تصنیف سه گاه، ساز و آواز مخالف سه گاه، تصنیف مخالف، ساز و آواز هُدی و پهلوی و تصنیف سه گاه است.
نوازندگان؛ محمدباقر زینالی (عود و قیچک)، کوروش شاهانی (سنتور)، چکاد فشارکی (کمانچه)، سیاوش قلیچ خانی (تار)، کیارش بکتاشیان (نی)، امیرمحمود صفرپور (تمبک) و چاوش اسکندری خواه (تار) و محمدباقر زینالی ضبط، میکس و مسترینگ، امیر بشیر عکاس و حسام حاجی پور طراح گرافیک از عوامل اجرایی این اثر هستند که توسط هزار نغمه بام منتشر شده است.
فیض آبادی درباره این آلبوم نوشته است: «این مجموعه بی هیچ داعیهای تنها حاصل برداشت و تجربه شخصیم از مقوله دستگاه سه گاه تا به امروزم است. قطعات و آوازها همگی بر مبنای فرم رایج موسیقی ردیف دستگاهی ایرانی و الهام گرفته از سبک و سیاق آوازخوانی و تصنیف سازی اواخر دوره قاجار و پهلوی است.
تصنیفهای «جانا نظری به ما نکردی» و «دل در گره زلف تو بستیم دگر بار» بر مبنای ریتم ۴\۶ سنگین قدیمی ساخته شدهاند؛ شروع کلام از ضرب ششم و هر دو با فرم برگردان و رِنگ، که از ویژگیهای موسیقی محفلی و سنتی آن دوره بوده است خاتمه پیدا میکنند که تاکیدی ضربی بر محتوای کلام تصنیف است.
تصنیف مخالف «بیا کین دل سر هجران ندارد» الهام گرفته از وزن و ریتم ۸\۶ خانقاهی ساخته شده است و کلام از ضرب پنجم آغاز میشود. آوازها، تلفیق شعرها با موسیقی، انتخاب گوشهها، روند حرکت ملودیک گوشهها، نوع تحریرها و استفاده از ادوات تحریرها، بیش از هر چیز همگی در خدمت بیان محتوای مفهوم کلام، انتخاب و اجرا شدهاند.
در انتها همواره خودم را وامدار و شاگرد موسیقی ردیف و دستگاهی ایران میدانم و امیدوارم بتوانم قدمهای ارزشمندی، در راستای ارائه این میراث گرانبهای ملی بردارم.»
«آواز خاموش»
آلبوم «آواز خاموش» با آهنگسازی مسعود میرزایی دمابی، خوانندگی مجتبی شاهزیدی و تنظیم امین میرزایی شامل ۶ قطعه؛ آواز خاموش، بال خیال، غزال آرزو، دیده دریا، سرمست و شاخ نیلوفر در سبک کلاسیک ایرانی است که اشعار آنها از آثار مسعود میرزایی دمابی، امین حسن راد، حافظ و سیمین بهبهانی بهره گرفته شده است.
نوازندگان (گروه ادیب)؛ مسعود میرزایی دمابی (سنتور)، روح الله الله دادی (نی)، امین میرزایی (کمانچه)، سامان صادقیان (تار و رابم) و مصطفی هاشم زاده (تنبک)، توحید وحید صدابردار، میکس و مسترینگ و نیما جمشیدی طراح گرافیک از دیگر عوامل اجرایی این اثر هستند که توسط موسسه شمیم داوودی کهن با شماره مجوز ۳۰۷۵- ۱۴۰۲ دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
«مناقب خوانی در ایران»
آلبوم «مناقب خوانی در ایران» با پژوهش و گردآوری هوشنگ جاوید پژوهشگر فرهنگ عامه و موسیقی نواحی و آیینی ایران شامل ۳۳ قطعه موسیقی مناقب ویژه امام علی (ع) و سایر ائمه از آثار ۲۳ هنرمند پیشکسوت از استانهای لرستان، مازندران، تهران، فارس، کردستان، یزد، خراسان رضوی، گیلان، خوزستان، سیستان و بلوچستان، گلستان و سمنان است.
حسن عسگری و مهدی اردستانی صدابرداران و انوشیروان مانی طراح گرافیک از عوامل اجرایی این اثر هستند که به همت مرکز موسیقی حوزه هنری منتشر شده است.
«سرود نیایش»
آلبوم «سرود نیایش» آواها و نواهای هنرمندان بومی خراسان شمالی شامل هشت قطعه از آثار عیسی قلی پور - ترکی و کرمانجی، آنا مراد رستگاری، جمشید، ولی نژاد، فرامرز رستمی، محسن محمدی، هاشم فرهادی و حمزه گریوانی در سبک فولکلور است که توسط مرکز موسیقی حوزه هنری و واحد موسیقی حوزه هنری خراسان شمالی منتشر شده است.
«همنشین خیال»
آلبوم بیکلام «همنشین خیال» با آهنگسازی پانیذ مجاهدنیا با نوازندگی تار پانیذ مجاهدنیا و نوازندگی تنبک کامران منتظری شامل هشت قطعه؛ همنشین خیال (مقدمه راست پنجگاه)، این لحظه با تو (برگرفته از زنگ شتر)، نغمه ناخوانده (پنجگاه، سپهر و آواز اصفهان)، گیسوپریشان (چهارمضراب اصفهان)، سَروسِر (آواز اصفهان، ماوراءالنهر، آواز افشاری)، افسون تو (ضربی لنگ راست پنجگاه)، فریب خیال (عراق، چهارمضراب عراق و فرود) و تا که این غم به سر آید (رنگ راست پنجگاه) است.
مسعود و سعید برزی مدیر هنری، سیاوش کامکار (استودیو سیا) صدابردار، میکس و مسترینگ و حمید مازیار طراح گرافیک از دیگر عوامل آلبوم «همنشین خیال» هستند که توسط مرکز نشر و پخش جوان منتشر شده است.
مجاهدنیا درباره این آلبوم نوشته است: «همنشین خیال اولین آلبوم موسیقی منتشر شده من است که در قالب موسیقی دستگاهی و با تبعیت از شکل کلاسیک و سیکلیک (CYCLIC) اجرا در این نوع موسیقی، ساخته و پرداخته شده است. این اثر مجموعهای از تکنوازی تار و دونوازی (با همراهی تمبک) در دستگاه راست پنجگاه، با مُدُلاسیونهایی است که در طبیعت این دستگاه وجود دارد.
توجه و تمرکز بر محتوا، موزیکالیته، استفاده از امکانات تکنیکال ساز تار، تنوع در سیر ملودیک و ریتمیک، چیدمان مطلوب و متناسبت قطعات در کنار هم و حفظ وحدانیت وجودی در این اثر، از دغدغههایم در این اجرا بوده است.»
«هستی پنهان»
آلبوم «هستی پنهان» برداشتی از تصانیف قدیمی و بداههنوازی در آواز افشاری و آواز دشتی با نوازندگی سازهای سهتار و رسا علی طریقت و نوازندگی سازهای کمانچه، کمانچه آلتو و بندیر رضا طریقت است.
تصنیفهای نه قدرت، چاره دل، دیدم صنمی و از خون جوانان از ساختههای عارف قزوینی با تنظیمی از رضا طریقت، تصنیفهای سحر یا خروسک دم مزن و به تیغم گر زنی، خواهم که بر زلفت از ساختههای علی اکبر شیدا با تنظیم رضا طریقت از قطعههای این آلبوم است.
همچنین مثنوی افشاری بداههنوازی علی طریقت و فضاسازی الکترونیک رضا طریقت، هستی پنهان برگرفته از موسیقی خراسانی ساخته علی طریقت و تنظیم رضا طریقت و بداهه دشتی؛ بداهه نوازی در فضای دشتی توسط علی طریقت و فضاسازی الکترونیک رضا طریقت از دیگر قطعههای آلبوم «هستی پنهان» است.
«احساس رهایی»
آلبوم بیکلام «احساس رهایی» با آهنگسازی و تنظیم مصباح قمصری و نوازندگی سازهای کوبهای رسول بهداد شامل ۹ قطعه؛ حلقه سودا، ضربی والا، نی نوای من، فرشته، گرفت و گیر، مرز، سوگ، رویای دوردست و رنگین کمان در سبک موسیقی تلفیقی است.
این اثر توسط نغمهسازان دلنشین با شماره مجوز ۲۹۵۳-۱۴۰۱ دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
«عطر خنک تو»
آلبوم بیکلام «عطر خنک تو» با آهنگسازی فرید ابراهیمی شامل هشت قطعه؛ بعد تو، عطر خنک تو، کافه گرامافون، عصیان، خاطره ترک خورده، مقداری عشق، ردپای توام و از تو میمردم در سبک پاپ است که توسط شرکت آوای هیرکان با شماره مجوز ۵۰۲۴-۱۴۰۲ دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
نوازندگان؛ پوریا مهدی و بنیامین فزونیان (گیتار کلاسیک)، بهنام رهنما، بنیامین فزونیان، محمدامین سعیدی (گیتار الکتریک)، بهنام رهنما (گیتار آکوستیک)، طاهر علی رمضانی، سینا زند (گیتار باس)، فرید ابراهیمی و وحید کریمی (پیانو)، سینا زند (ویولن و ویولن آلتو)، دانیال شهرتی (فلوت)، مهیار غضنفری، احسان بسی خواسته (کمانچه)، فرید ابراهیمی (درامز و پرکاشن)، محمد زرنوش (کلارینت و ساکسیفون)، امید اصغری میکس و مسترینگ و محمدحسین باقری طراح گرافیک از هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
تکآهنگها
همچنین شهریورماه امسال برخی از خوانندگان پیشگام موسیقی پاپ ایران در دهه هفتاد تکآهنگهایی را منتشر کردند؛ چنگیز حبیبیان تکآهنگ «سکوت» را با ترانهای از سجاد عزیزی آرام، آهنگسازی دانیال شهرتی و تنظیم محمدرضا زمانیان منتشر کرده است، وی با انتشار این اثر در صفحه شخصی خود نوشته است: «گاهی سکوت، فریادی بلندتر از غریو ابرهای پاییزی است؛ و عاشق؛ گاه در لحظههای پُرتلاطم تنهایی، سکوت را جایگزین فریادهای بیانتهای خود میکند و آرام آرام در خویش فرو میریزد.»
تکآهنگ «نگو دیره» با ترانهای از عماد آرا، آهنگسازی مهرداد حامدی، خوانندگی امیر تاجیک و تنظیم مهرداد حامدی و امید تاجیک منتشر شده است.
خوانندگان موسیقی سنتی؛ علیرضا قربانی و سالار عقیلی نیز آثاری را منتشر کردند؛ «مرا ببخش» با ترانهای از حسین غیاثی، آهنگسازی و تنظیم حسام ناصری، خوانندگی علیرضا قربانی، میکس و مستر آرش پاکزاد و تهیهکنندگی محسن خباز و «خشکسالی» با ترانهای از «آراز»، آهنگسازی علی الوان، خوانندگی سالار عقیلی، نوازندگی ویلن و گیتار الیاس عامر، تنظیم، میکس و مسترینگ مهدی معظم و تهیهکنندگی حمید یارمحمدی منتشر شدند.
«بعد از رفتن» (تیتراژ فیلم سینمایی «بعد از رفتن» به نویسندگی و کارگردانی رضا نجاتی و تهیهکنندگی محمود بابایی) با ترانه و خوانندگی روزبه بمانی، آهنگسازی مهرداد نصرتی و تنظیم سعید زمانی، «بی تفاوت» با ترانهای از حسین غیاثی، آهنگسازی علیرضا افکاری، خوانندگی علی زندوکیلی، نوازندگی کمانچه بهنام بیات، نوازندگی گیتار بهنام رهنما، تنظیم سعید رضایی و میکس و مسترینگ مهیار رحیمی، «تو» با ترانه و آهنگسازی بهنام خدری، خوانندگی عرفان طهماسبی، تنظیم امین آیین، میکس و مستر محمد فلاحی، تهیهکنندگی حامد دهقانی و شرکت آوای هنر و «یاد باد» با شعری از حافظ، آهنگسازی، تنظیم و خوانندگی مجتبی صفارهرندی از دیگر تکاهنگهایی هستند که شهریورماه امسال منتشر شدند.