غلامعلی حدادعادل- رییس بنیاد سعدی- در چهارمین روز نخستین اجلاس منطقهای رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه اظهار کرد: وقتی به نام کشورهای منطقه نظر میکنیم این نکته به خاطر خطور میکند که رایزنان فرهنگی کشورهای همسایه، نمایندگان قلمرو ایران فرهنگی هستند.
وی ادامه داد: ما یک ایران رسمی و سیاسی داریم با مرزهای جغرافیایی فعلی معین و یک ایران فرهنگی داریم که فراتر از این مرزها است و قلمرو فرهنگی ایران محسوب میشود که آثار فرهنگی ایران در این قلمرو محسوس است و از قدیم بوده است.
حدادعادل با تاکید بر اینکه واجبترین کاری که رایزنان فرهنگی باید انجام دهند، این است که به عمق رابطه فرهنگی با کشورهای حوزه ایران فرهنگی در طول تاریخ آگاهی داشته باشند، افزود: حتما باید توجه داشته باشید که مولانا در قونیه در یک محیط آشنا با زبان فارسی زندگی میکرده است. کتاب مکتوبات او نزدیک ۱۴۰ نامههایی است که به مقامات مینوشته است. سلاطین سلجوقی هم به زبان فارسی پاسخ ایشان را میدادند. این موضوع، نشان از نفوذ زبان فارسی در آسیای صغیر و منطقه آناتولی است.
رییس بنیاد سعدی در ادامه بیان کرد: حوزه علمیه نجف در گذشته، زبان رسمیاش فارسی بوده است. یعنی اگر یک هندی میخواست در آنجا درس بخواند باید فارسی یاد میگرفته است.
وی یک قرینه و علامت برای ردیابی ایران فرهنگی ارائه کرد و گفت: به اسامی اماکن و شهرهای کشورهای اطراف توجه کنید. پایتخت ترکیه، آنکارا است که برگرفته از کلمه فارسی انگوریه است و این موضوع، در مکاتبات مولانا نیز آمده است. یا در کشورهای دیگر نیز همین گونه است و اسامی بسیاری از شهرها، کاملا فارسی است. فرهنگ ایرانی بر دوش زبان فارسی در مناطق مختلف گسترش پیدا کرده است. در واقع حامل فرهنگ ایرانی، زبان فارسی است.
حدادعادل به رایزنان فرهنگی در کشورهای همسایه توصیه کرد که اهتمام بیشتری نسبت به زبان فارسی داشته باشند و ادامه داد: باید توجه داشته باشید که ما وارث یک میراث کهن هستیم. حالا که ایران پس از سال ها، با وقوع انقلاب اسلامی، قوت گرفته است میتوانیم تاثیر فرهنگی را متناسب با ایران امروز تجدید کنیم. در عراق، اقبالی که به زبان فارسی هست در چهل سال پیش نبوده است و این اقبال، به دلیل تحولی است که در ایران به وجود آمده است.
وی همچنین اظهار کرد: با انقلاب اسلامی انگیزهها و موجبات تازه ای برای گسترش فرهنگی پیدا کرده ایم. ایران حرف تازه ای برای گفتن پیدا کرده است. ما دنبال قدرت طلبی نیستیم بلکه به دنبال اشاعه منطقی هستیم که به انقلاب اسلامی وجاهت انسانی بخشیده است و فرهنگ ایرانی اسلامی می تواند مجددا در عرصه بین الملل حضور پیدا کند.
رییس بنیاد سعدی به شمار پرتعداد تحصیل کرده های جامعه المصطفی در کشور اشاره کرد و گفت: این افراد همراه با خانواده به ایران آمدهاند و زبان فارسی را آموختهاند و با فرهنگ ایران هم آشنا شدهاند. سپس به کشورهای خود برگشتهاند و زبان و فرهنگ ایرانی را در آنجا رواج دادهاند. این رویه خوشبختانه همچنان رو به تزاید است.
حدادعادل با بیان اینکه در آستانه جهش فرهنگی و تجدید حیات فرهنگی براساس اسلام و انقلاب اسلامی هستیم، افزود: در ایران زبان انقلاب اسلامی، زبان فارسی است علاوه بر اینکه زبان دوم عالم اسلام است. ذرهای مبالغه هم در این سخن نیست.
وی اشارهای هم به فعالیتهای بنیاد سعدی کرد و توضیح داد: این بنیاد از دل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پدید آمده است. من قدیمیترین عضو سازمان هستم و خود را جزو این خانواده میدانم. برخلاف برخی سوء تفاهمها اصولا بنیاد سعدی برای این به وجود نیامد که سازمان فرهنگ تضعیف شود بلکه برای تقویت سازمان به وجود آمد. موضوع آموزش زبان فارسی به خارجیها یک موضوع فنی و تخصصی و ظریف و پیچیده بود که انصافا نیاز به یک سازمان داشت برای تولید مواد و اصلاح روش. اکنون دستاورد بنیاد سعدی در اختیار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی قرار میگیرد.
نخستین اجلاس منطقهای رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه، از ۱۵ تا ۲۰ مهرماه ۱۴۰۲، به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان قرارگاه اقتدار فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برگزار میشود.