آفتابنیوز : آفتاب: روزنامه سرمایه در سرمقاله امروز دهم مرداد 88 آورده است:
پایین بودن میزان سرمایه گذاری مولد همچنین رشد پایین ذخایر بینالمللی در کنار هزینه بالای جاری کشور نمایانگر این تصویر ازاینده است که نسلهای بعدی درخصوص سرمایهگذاری مولد با چالش انسانی مواجه خواهند بود ضمن اینکه فشارهای اقتصادی نیز افزایش مییابد.
شکل ایدهآل آن است که درآمدهای نفتی را که طی برنامه چهارم سالانه حدود 70 میلیارد دلار بوده باید به سرمایه گذاری مولد تبدیل و بخشی را نیز به ذخایر ارزی کشور اضافه میکردیم.
اینکه چه نسبتی از این درآمدها تبدیل به ذخیره سرمایهگذاری مولد یا ذخیره ارزی شود، بستگی به راهبردهای کلان دولت دارد اما در کل تجربه کشورهای مختلف از جمله چین نشان میدهد بخش عمده ذخایر و درآمدهای ارزی تبدیل به سرمایهگذاری میشود.
اکنون در حالی که آمارهای رسمی از حدود 100 میلیارد دلار درآمدهای کشور که حدود 70 درصد آن از محل فروش ذخایر زیرزمینی است، حکایت دارند، ذخیره 13 میلیارد دلاری و سرمایه گذاری حدود 10 میلیارد دلاری در قالب واردات کالاهای سرمایهای نشان دهنده مدیریت نامناسب در هزینه کردن درآمدهای ارزی کشور است.
ساده ترین تحلیل اقتصادی در این باره آن است که داراییهای آینده را که باید به سرمایه گذاری مولد میان مدت و بلندمدت تبدیل میشد در کوتاه مدت صرف هزینه جاری کردهایم. این در حالی است که از نگاه استراتژیک، اساساً نظامهای اقتصادی کشورها باید به ثبات، دوام و قوام سرمایه گذاری کمک کنند و اکنون آمارها نشان میدهد ما حرکتی خلاف این رویکرد استراتژیک داشتهایم.
به بیان دیگر دراینجا دو اتفاق رخ داده؛ یکیاینکه باید داراییهای استراتژیک خود را تبدیل به سرمایه گذاری میکردیم کهاینگونه نشده و اتفاق دوم افزایش شدید هزینههای جاری است که بایداین هزینهها کنترل میشد.
این دو اتفاق که به موازات هم افتاده برایاینده و نسلهای آتی خطرناک است و باعث فقیرتر شدن آنان و سخت شدن شرایط اقتصادیاینده خواهد شد.
در واقع نحوه هزینه کرد درآمدهای کشور نشان دهنده آن است که دولت هم در مدیریت هزینههای جاری درست عمل نکرده و هم در مدیریت سرمایه گذاری غیرمنطقی رفتار کرده به خصوص آنکه در قانون برنامه چهارم نیز تاکید شده که درآمدهای نفتی باید تا انتهای برنامه به صفر برسد اما ارقام نشان میدهد مصارف نفتی در قالب هزینههای جاری رشد چشمگیری داشته است.
یکی دیگر از نکتههایی که باید به آن اشاره شود تلاش برای جذب بیشتر سرمایه گذاری از خارج از کشور است که به واسطه وجود داراییهای نفتی باید دولت توانمند تر عمل میکرد اما دراین خصوص نیز آمارهای رسمیکارنامه خوبی از وضعیت موجود نشان نمیدهند.
به نظر میرسد دولت باید در نگاه خود به مدیریت هزینه و سرمایه گذاری بازنگری جدی داشته باشد به طوری که هزینههای جاری کنترل شود و زمینههای رشد سرمایه گذاری و استفاده مطلوب از داراییهای استراتژیک کشور به خصوص درآمدهای حاصل از نفت و گاز را فراهم آورد.