معمای سکوت روسیه/ چرا رویارویی ایران و اسرائیل مسکو را ترساند؟

از زمان حمله حماس به اسرائیل، روسیه با تماشای تنش ها در خاورمیانه که ایالات متحده، دشمن اصلی اش را به خود مشغول کرده، لذت می برد. با این حال، 13 آوریل، زمانی که تهران در تلافی حمله به کنسولگری اش در دمشق، مواضع تل آویو را هدف حملات موشکی و پهپادی اش قرار داد، مسکو از آینده تداوم تنش ترسید.

به ادعای ناظران اسرائیل و ایران هر دو نشان دادند که مایلند از حرکت به سمت جنگ اجتناب کنند. با این حال، رویارویی دو دشمن دیرینه قوانین نانوشته حاکم را تغییر داد و ارزیابی اقدامات و مقاصد دو بازیگر را دشوارتر کرد؛ گزاره‌ای که خطر تشدید تنش را به دنبال دارد. به ادعای ناظران مجموعه این تحولات روسیه را نگران کرده ، کشوری که بر خط باریک بین تضعیف قدرت ایالات متحده در منطقه و متعهد نشدن قدم گذاشته و نمی‌خواهد شاهد جنگ گسترده‌تری در خاورمیانه باشد.نشریه فارن افرز در این باره یادداشتی را منتشر کرده؛ اقتصادنیوز این یادداشت را در سه بخش ترجمه و منتشر می کند.

به ادعای ناظران افزایش تنش بین ایران و اسرائیل می تواند برای مسکو مزایایی داشته باشد. تشدید تنش ها در خاورمیانه به طور قطع توجه و تدارکات واشنگتن را از اوکراین، جایی که روسیه درگیر جنگ است، منحرف خواهد کرد. این پویایی بلافاصله پس از 7 اکتبر -زمانی که دولت بایدن باتری‌های پاتریوت بیشتری را به خاورمیانه فرستاد- آشکار بود که این بار آمریکا پاتریوت ها را از انبار محدودی از سیستم‌هایی که کیف به شدت در پی آن بود جدا کرد و برای اسرائیل فرستاد.

ماه آوریل، با پیش بینی حمله تلافی جویانه ایران به اسرائیل، ایالات متحده دارایی های نظامی بیشتری را برای کمک به دفاع اسرائیل به منطقه منتقل کرد. سپس، در ماه ژوئن، در بحبوحه تنش های فزاینده بین اسرائیل و حزب الله، واشنگتن کشتی ها و تفنگداران دریایی آمریکا را به منطقه اعزام کرد. در همین راستا تشدید بیشتر تنش ها مستلزم تعهد به منابع اضافی ایالات متحده است؛ رخدادی که کرملین از آن استقبال می کند. علاوه بر این، جنگ خاورمیانه احتمالاً قیمت نفت را افزایش خواهد داد و تلاش‌های دولت بایدن برای کاهش هزینه‌های سوخت برای مصرف‌کنندگان عادی آمریکایی ماه‌ها قبل از انتخابات ایالات متحده را پیچیده می‌کند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، مطمئناً به واسطه شرایط دشواری که بایدن در آن قرار دارد به خود می بالد.

با این حال، وقوع جنگ گسترده تر در منطقه خطرات بزرگی را برای مسکو به همراه خواهد داشت. اگر اسرائیل رویاروی حزب الله قرار بگیرد، کرملین می بایست سه سناریوی خطرناک را لحاظ کند: درگیر شدن متحدش سوریه، کاهش (ادعایی) ظرفیت ایران برای تداوم همکاری نظامی با ایران و پیچیده شدن روابطش با کشورهای عربی خلیج فارس و تهران.

در یک جنگ گسترده تر، ایالات متحده باید از مسکو انتظار داشته باشد که از دشمنان اسرائیل به شکلی محدود حمایت کرده و با صدای بلند واشنگتن را به دلیل تشدید تنش ها مقصر بداند، در حالی که از دخالت مستقیم نظامی خودداری کند. بنابراین، ایالات متحده باید از ابزارهای دیپلماتیک و نظامی‌اش استفاده کند تا اطمینان حاصل شود که تنش ها در منطقه افزایش پیدا نخواهد کرد.

حتی اگر تل آویو و تهران از رویارویی مستقیم اجتناب کنند، تشدید درگیری فعلی اسرائیل با حزب‌الله برای روسیه خطرناک خواهد بود. اگر اسرائیل تصمیم به حمله به لبنان بگیرد، احتمالاً منجر به ویرانی گسترده و همچنین حمله موشکی حزب الله به اسرائیل خواهد شد. سوریه، جایی که روسیه پایگاه‌های دریایی و هوایی خود را در اختیار دارد، می‌تواند به سرعت به میدان ثانویه تبدیل شود، زیرا این کشور محل استقرار بسیاری از مواضع حزب‌الله و مسیرهای تدارکاتی است که اسرائیل به آنها حمله خواهد کرد.

اسرائیل همزمان با حمله به کنسولگری ایران در دمشق، حملاتی را علیه زیرساخت‌های سوریه، از جمله انبارهای مهمات، پست‌های بازرسی، و مقرهای اصلی این کشور انجام داده است. در اوایل ماه ژوئیه، حمله پهپادهای اسرائیلی در سوریه دو جنگجوی حزب الله را هدف قرار داد و این گروه را بر آن داشت تا به بلندی های جولان موشک پرتاب کند. اخیراً گزارش‌هایی در رسانه‌های اسرائیل منتشر شده مبنی بر اینکه تل‌آویو به بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه هشدار داده که در جنگ کنونی غزه شرکت نکند، حتی تهدید کرده است که در صورت انجام حملات بیشتر از سوی کشورش، این بازیگر را هدف قرار خواهد داد.

حملات اسرائیل به سوریه پس از آغاز جنگ تمام عیار با حزب الله احتمالا افزایش خواهد یافت. اگرچه حمله به اندازه آنچه لبنان انتظار دارد ویرانگر نخواهد بود، اما همچنان می‌تواند روسیه را عصبی کند. اوکراین ممکن است اولویت سیاست خارجی روسیه باشد، اما سوریه نیز برای کرملین همچنان مهم است. سوریه همچنین برای روسیه دارای اهمیت استراتژیک است زیرا به عنوان سکویی برای نمایش قدرت مسکو در شرق مدیترانه و در قاب پایگاه دریایی در طرطوس و حمیمیم عمل می کند که روسیه قبل از حمله به اوکراین آن را ارتقا داده است.

این کشور همچنین مرکزی برای انتقال منابع نظامی به لیبی و ساحل در آفریقا است، جایی که حضور روسیه در حال گسترش است. اسرائیل در سوریه اهداف زیادی برای حمله دارد. فرودگاه های حلب و دمشق هم اکنون در تیررس اسرائیل قرار دارند. اما در صورت جنگ اسرائیل با حزب الله، پایگاه هوایی حمیمیم در غرب سوریه که توسط روسیه اداره می شود و می تواند به عنوان گذرگاه تسلیحات مورد استفاده قرار گیرد نیز می تواند به هدف تبدیل شود. اسرائیل احتمالاً قبل از هر گونه حملاتی به مسکو هشدار می دهد زیرا آسیب رساندن به پرسنل روسیه می تواند درگیری را تشدید کند.