سرابی به نام سقط جنین
دریکی از سالن‌های زیبایی نشسته‌ام که خانم آرایشگر، جویای حال یکی از مشتریانش شد، نامش فرزانه است، اگر اشتباه نکنم کمتر از ۲۵ سال سن دارد، از صحبت‌های خانم آرایشگر معلوم است که به‌تازگی سقط‌جنین کرده است.
سعی کردم بی‌آنکه متوجه شود خبرنگار هستم؛ سر صحبت را با او باز کنم، اولش خیلی تمایل به صحبت نداشت اما کم‌کم که یخش باز شد، گفت که با کمک یکی از ماماهای قزوینی اقدام به سقط‌جنین کرده است و آنجا بود که فهمیدم قصه سقط‌جنین‌های غیرقانونی در قزوین هم سردرازی دارد که این‌قدر راحت ماماها به این موضوع تن می‌دهند.
بر اساس مطالعات انجام‌شده در کشور، به‌طور میانگین سالانه بین ۳۵۰ تا ۵۳۰ هزار سقط انجام می‌شود و تقریباً یک‌سوم تولدها در کشور از دست می‌رود. از این تعداد تنها حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار سقط با مجوز قانونی و از سوی پزشکی قانونی انجام می‌شود.
کمبود داروی سقط‌جنین در بیمارستان‌ها و جولان دلالان در بازار سیاه
در همین راستا به سراغ دکتر لیلا رحمانی متخصص زنان، زایمان و نازایی در شهر قزوین رفتیم. وی دراین‌باره به خبرنگار ایسنا می‌گوید: یکی از مشکلاتی که در سقط‌های قانونی با آن مواجه هستیم، کمبود دارو در بیمارستان است. متأسفانه قرص‌ها و داروهای سقط‌جنین به‌وفور در بازار سیاه دارو با هزینه چندمیلیونی پیدا می‌شود و این اقلام با دوزهای بالا در هر ۱۵ دقیقه یک‌بار به فرد باردار تجویز می‌شود؛ درحالی‌که این داروها برای سقط قانونی جنین بسیار کم است و برای مریضی که بنا به دلایلی بارداری موفقی ندارد و مجبور به سقط‌جنین آن هستیم، نمی‌توانیم آن را به‌صورت قانونی تهیه کنیم و برای این کار باید مریض ابتدا در بیمارستان بستری شود، دو الی ۳ سونوگرافی داشته باشد و سپس به دنبال دارو برای بیمار باشیم.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته چنانچه دکتر و متخصص زنان تجویز سقط جنین را صادر می‌کرد، بیمار با مراجعه به داروخانه هلال‌احمر آن دارو را تهیه می‌کرد و مراحل سقط قانونی او صورت می‌گرفت؛ اما امروز به دلیل عدم نظارت بر بازار دارو چنانچه سقط برای یک مریض تجویز شود، به‌ناچار باید مریض حتماً چند روزی در بیمارستان بستری شود.
رحمانی بابیان اینکه، عوارض سقط غیرقانونی برای بیمار بسیار زیاد است و گاهاً می‌تواند منجر به مرگ شود، افزود: از مسئولین تقاضا داریم که نسبت به خریدوفروش این قبیل از داروها در بازار سیاه جلوگیری کنند.
وی با اشاره به فرهنگ‌سازی در خصوص عمل سقط‌جنین اظهار کرد: لازم و ضروری است که دستگاه‌های متولی فرهنگ در این زمینه بیش‌ازپیش تلاش کنند چراکه سقط‌جنین عملی غیرشرعی است.
این پزشک متخصص عنوان کرد: سقط‌جنین عوارض بسیار بالایی دارد که شایع‌ترین آن عفونت شدید رحم است. آسیب به دهنه رحم، چسبندگی رحم و گاهاً سوراخ شدن رحم، خونریزی شدید، آسیب به اندام‌های داخلی، افسردگی و همان‌طور که در ابتدا گفتم خطر مرگ در کمین افرادی که به‌صورت غیرقانونی اقدام به سقط‌جنین می‌کنند بسیار زیاد است.
وی در پایان گفت: از دستگاه‌های متولی فرهنگ تقاضا داریم در این زمینه آگاه بخشی سقط‌جنین بیشتر ورود کنند چراکه آمار سقط غیرقانونی جنین بسیار زیاد است و در صورت عدم توجه دستگاه‌های اجرایی، با پدیده جدید و غیرقابل جبرانی روبه‌رو خواهیم بود.
حمایتی که از مادران باردار دریغ می‌شود
در ادامه به سراغ ناهید یزدی، معاون فنی مرکز بهداشت استان قزوین رفتیم و وی با اشاره به اینکه، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، نسبت به پزشکان و ماماهایی که اقدام به سقط غیرقانونی جنین می‌کنند، با جدیت برخورد می‌کند، می‌گوید: مسئله افزایش جمعیت برای دانشگاه علوم پزشکی بسیار مهم است و در راستای آموزش، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی موضوع در راستای رسالت اجتماعی خود، اقدام به برگزاری جلسات آموزشی تبیین قبح سقط غیرقانونی جنین ویژه عموم مردم، مدیران و کارکنان دستگاه‌های اجرایی، دانشجویان، اساتید، هنرمندان، نویسندگان و بلاگرها کرده است و از فرصت‌های ایام مذهبی (اعتکاف، شب‌های قدر، ماه محرم و ...) و ایام ملی (نوروز، سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و ...) جهت تبیین موضوع توسط مربیان دوره‌دیده دانشگاه علوم پزشکی استفاده در راستای آگاهی بخشی استفاده‌شده است.
معاون فنی مرکز بهداشت استان قزوین ادامه می‌دهد: پوسترهای سقط غیرقانونی جنین در کلیه بیمارستان‌ها و مراکز خدمات جامع سلامت و پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت نصب شده‌است و ۹۲۵ پوستر ماده ۵۶ هشدارهای سقط غیرقانونی جنین با همکاری نظام پزشکی در کلیه مطب‌ها، داروخانه‌ها، درمانگاه‌ها و کلینیک‌های توزیع‌شده است.
وی می‌گوید: علاوه بر نظارت‌های مستقل دانشگاه علوم پزشکی، ۵۵ بازدید در قالب گشت ترکیبی به همراه نماینده دادگستری، تعزیرات حکومتی و نیروی انتظامی صورت گرفته است. همچنین طبق ماده ۲۴ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ۴۵۰ مادر باردار و شیرده و ۷۵۰ کودک توسط دانشگاه علوم پزشکی شناسایی و به اداره کار، رفاه و امور اجتماعی و کمیته امداد معرفی‌شده‌اند ولی تاکنون حمایتی از آن‌ها صورت نگرفته است.
یزدی اظهار می‌کند: یکی از اقدامات مهم و ارزشمند دانشگاه، ارائه مشاوره‌های انصراف از سقط‌جنین به مادرانی که تصمیم به سقط عمدی جنین دارند، است که در سال ۱۴۰۲ با همکاری مرکز مردمی نفس ۹۲.۶% از مشاوره‌های ارائه‌شده منجر به تولد نوزاد زنده شد. همچنین در راستای حمایت از مادرانی که بنا به دلایل اقتصادی تمایل به سقط داشتند و با آگاهی بخشی جهادگران علوم پزشکی منصرف به سقط شده‌اند، ۱۹ پک سیسمونی تهیه و توزیع‌شده است.
وی در خصوص قانون عدم اجباری بودن غربالگری ناهنجاری جنین، می‌گوید: غربالگری حذف نشده است و صرفاً با دستور متخصص زنان و زایمان و در مادران بارداری که دارای عامل خطر باشند توصیه می‌شود و غربالگری ناهنجاری جنین فقط تریزومی ۲۱ (سندروم داون) و تریزومی ۱۳ و ۱۸ (که جنین بعد از تولد قابلیت حیات ندارد) را پیش‌بینی می‌کند. و باید گفت که غربالگری ناهنجاری جنین پیش‌بینی و تشخیص تمام معلولیت‌ها نیست.
معاون فنی مرکز بهداشت استان قزوین در پایان تصریح می‌کند: داروهای سقط‌جنین توسط معاونت غذا و دارو و معاونت درمان به‌صورت مستمر و منظم توسط سامانه نظارت و رهگیری می‌شود. مواردی که در بازار و در سایت‌ها به فروش می‌رسد توسط پلیس فتا قابل‌پیگیری است.
به گزارش ایسنا، بر اساس قانون جوانی جمعیت، سقط‌جنین کاملاً غیرقانونی است و حتی سال‌ها است که ابزار پیشگیری از بارداری نیز به‌صورت رایگان در خانه‌های بهداشت توزیع نمی‌شود. از طرف دیگر حتی سقط‌های قانونی هم با بسیاری موانع مواجه است و تا زمانی که پزشکی قانونی اتمام بارداری را تأیید نکند، این اقدام صورت نمی‌گیرد و آنچه که مهم و قابل توجه است، این است که تمام این قوانین سفت و سخت تنها یک پیامد را به دنبال دارد و آن افزایش سقط‌های غیرقانونی در کشور است. سقط‌هایی که حالا از ماما گرفته تا جراح عمومی با دریافت چند ده میلیون انجام می‌دهند. هر چند اگر این افراد از سوی وزارت بهداشت یا نظام پزشکی شناسایی شوند پروانه فعالیتشان برای همیشه باطل می‌شود. اما مسئله اینجاست درآمد سقط‌جنین به‌اندازه‌ای بالا است که متخطی ریسک ابطال پروانه کار را بپذیرد و از طرفی پس از ابطال پروانه مجدداً به فعالیت‌های غیرقانونی خود ادامه دهد.
در گزارش بعدی، از انگیزه ماماها و پزشکان متخطی برای سقط غیرقانونی جنین برایتان خواهیم نوشت!
