میدری: مداخله نادرست دولت‌ها باعث تضعیف تعاونی‌ها شد
احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیش از ظهر امروز جمعه ۱۶ شهریور در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران ضمن تبریک حلول ماه ربیع‌الاول و یاد و خاطره شهدای انقلاب اسلامی گفت: امروز می‌خواهم بگویم که تعاون چه جایگاهی دارد و ما می‌خواهیم به چه سمتی حرکت بکنیم.
وی افزود: برخلاف تصور عمومی تعاون، واحد‌های کوچک نیستند بلکه تعاون در دنیای امروز و آنچه که در تاریخ ایران هم بوده است، تجمیع قدرت‌های کوچک اقتصادی برای ایجاد تحولات بزرگ بوده است.
وزیر تعاون با بیان اینکه سال آینده در دنیا به‌عنوان سال تعاونی‌ها نام‌گذاری شده است، گفت: دنیا به این نکته رسیده است که مبارزه با فقر، بیکاری، نابرابری و توسعه عادلانه نیازمند گسترش بخش تعاون است.
میدری گفت: شهید آیت الله بهشتی که دنیا و تاریخ ایران را به خوبی می‌شناخت و با میراث فرهنگی و دینی آشنا بود، در مورد تعاونی‌ها در قانون اساسی اصول بسیار روشنی را در مجلس خبرگان تصویب کرد، درکی که شهید بهشتی از تعاونی‌ها داشت همان چیزی است که امروز می‌بینیم و برای نمونه از ۱۰ بانک بزرگ دنیا یکی از آن‌ها تعاونی است.
وی مثال دیگر را دومین فروشگاه‌های زنجیره‌ای دنیا برشمرد که به شکل تعاونی است و خاطرنشان‌کرد: چین با پیوند تعاونی‌ها و شرکت‌های بزرگ سالی ۱۰ میلیون شغل ایجاد کرده است.
وزیر تعاون اظهار کرد: تعاونی‌ها هستند که از طریق همبستگی اجتماعی بر سر مسائل و منافع محدود اقتصادی انسان‌ها را پیوند می‌دهند و از طریق این تعاونی‌ها هم شبکه روابط اجتماعی گسترش پیدا می‌کند و هم اینکه مسئله‌های بزرگ اقتصادی حل می‌شود.
سهم تعاونی‌ها از اقتصاد ۵ درصد است
میدری بیان کرد: ما با توجه به قانون اساسی و فرامین متعددی که مقام معظم رهبری در امر تعاونی بیان کردند، اما متأسفانه با آنچه که باید باشیم فاصله بسیار زیادی داریم. چرا در کشوری که پیشگامان تعاونی در تاریخ بشر بودند، امروز تعاونی‌ها بر خلاف مصوبات به‌جای آنکه ۲۵ درصد از اقتصاد را سهیم باشند کمتر از ۵ درصد سهیم هستند.
وی اظهار کرد: در جامعه روستایی می‌بینید که ما چوپان داریم و این چوپان یک تعاونی است و خانواده‌ها ۲، ۳ تا ۱۰ گوسفند را در اختیار یک نفر قرار می‌دهند و او می‌تواند از طریق تجمیع آن، دامداری را در کشور بنیان‌گذاری کند.
وزیر تعاون عنوان کرد: این دامداری‌ها در اثر تعاونی‌ها به وجود آمده است، اما چرا ما امروز در این وضعیت به سر می‌بریم و تعاونی‌های ما گسترش پیدا نکردند لذا باید چه کنیم که تعاونی که امری است که می‌تواند استثمار را کاهش دهد، روابط عادلانه بین انسان‌ها برقرار کند و مهم‌تر از همه پیوند‌های اجتماعی بین آدم‌ها به وجود آورد، گسترش پیدا کند.
میدری بیان کرد: بخشی از اقدامات باید توسط مسئولانی همچون بنده انجام شود و بخشی دیگر توسط مردم باید صورت بگیرد. آنچه که باعث شد تعاونی‌ها در تاریخ ما تضعیف شود مداخلات نادرست دولت‌ها بوده است.
گسترش تعاونی‌ها به حضور مؤثر مردم وابسته است
وزیر تعاون اضافه کرد: در سال ۱۳۴۷ قانون ملی‌شدن آب‌ها نوشته شد؛ بدون دانش اینکه مردم چگونه شبکه آبرسانی را ساماندهی می‌کردند، دولت در امر توزیع آب وارد شد و تغییرات نادرستی ایجاد شد. یکی از عوامل فرونشست دشت‌ها و بحران آب در اثر مداخلات نادرست بود که از سال ۴۷ شروع شد و ادامه پیدا کرد.
میدری خاطرنشان کرد: دولت در دهه ۶۰ به مردم پول داد تا قنات‌ها را نگهداری کنند، امری که مردم به‌صورت خودجوش با کمک مالی دولت انجام می‌دادند. این اقدام تبدیل به امری دولتی شد و زمانی که دولت کسری بودجه پیدا کرد مردم هم قنات‌ها را رها کردند؛ این سبک مداخلات باعث می‌شود نتوانیم شاهد گسترش تعاونی‌ها باشیم.
وی ادامه داد: تعاونی‌ها زمانی گسترش می‌یابند که مردم از شبکه‌های اجتماعی خود استفاده کنند، برای نمونه تعاونی‌های خوب کشاورزی مانند تعاونی سیب‌زمینی‌کاران ایران که پیشگام در عرصه تحول فناوری و افزایش عملکرد کشاورزی هستند. همچنین در روستا کشاورزان کنار هم جمع می‌شوند و با تبدیل‌کردن تعاونی‌های بزرگ تحول ایجاد می‌کنند.
باید احقاق حقوق مردم را تأمین کنیم
وزیر تعاون با اشاره به اینکه زمانی در تعاونی مسکن فرهنگیان شاهد خدمات ارزنده‌ای بودیم، گفت: امروزه شاهد هستیم تعاونی‌های نیروهای مسلح مسکن افراد تحت پوشش خود را تأمین می‌کنند، اما خیلی وقت‌ها تعاونی‌ها نقشی که باید داشته باشند را ندارند.
میدری گفت: دولت قادر به تنظیم روابط بین تعاونی‌ها نبوده و هر زمان آدم‌ها کنار هم هستند، باید سیستم حقوقی این کارآمدی را داشته باشد که اختلافات بین آن‌ها را به طور شفاف حل کند، به شکایات مردم به‌سرعت رسیدگی کند و اجازه سوءاستفاده از اموال عمومی را ندهد.
وی افزود: در بخش تعاون نتوانستیم این شکل از ارتباطات را ایجاد کنیم و در بسیاری از موارد افرادی که حداقل سرمایه خود را کنار هم گذاشتند، خسارات بزرگی را تحمل کردند.
به گفته وی، در وزارت تعاون باید در جهت احقاق حقوق مردم و انجام وظایفی که قانون برای ما به‌صراحت ذکر کرده، احقاق حقوق مردم را تأمین کنیم، نظارت‌ها را صحیح و بدون مداخله و شفاف انجام دهیم و امکان تجمیع سرمایه‌های محدود مردمی را داشته باشیم.
وزیر تعاون تصریح کرد: آیت‌الله بهشتی یکی از کارکرد‌هایی که برای تعاونی‌ها ذکر می‌کرد، این بود که انباشت دانش را به وجود می‌آورند؛ وقتی افراد دور هم جمع می‌شوند، این تعاونی‌ها چگونگی کارکرد را از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌دهند و با از بین رفتن تعاونی‌ها تمام این کارکرد از بین می‌رود.
احیای تعاونی‌ها موجب زنده‌شدن دوباره محله‌ها می‌شود
میدری افزود: آنچه ما ضربه خوردیم و امروز خلأ بزرگ در نظام حمایت اجتماعی ما وجود دارد، از بین رفتن محله در کلیه شهر‌ها و کلان‌شهر‌ها و شهر‌های بالای ۳۰۰ هزار نفر است که حتی همسایه، همسایه را نمی‌شناسد.
وی گفت: تعاونی‌ها وقتی رشد می‌کنند که حداقلی از ارتباطات اجتماعی وجود داشته باشد و وقتی ارتباطات اجتماعی در محله نداریم نمی‌توانیم تعاونی مصرف و مسکن داشته باشیم.
وزیر تعاون تأکید کرد: تعاونی توزیعی و تعاونی‌هایی که جنبه حمایت دارند نیز باید در یک بستر جغرافیایی شکل بگیرد.
میدری ادامه داد: اگر بتوانیم تعاونی‌ها را احیا کنیم، محله‌ها دوباره زنده می‌شوند و ارتباطات در ادارات و جا‌هایی که انسان‌ها با هم ارتباط دارند، شکوفاتر می‌شود.
وی افزود: در حوزه حمایت اجتماعی بر این اعتقادیم که بعد از خانواده مهم‌ترین نهاد اجتماعی ما محله است و برای این تأکید بر مسجد و نماز جماعت می‌شود لذا این ارتباط اجتماعی زمینه‌ساز تحول است.
میدری تأکید کرد: برنامه‌ای که دنبال خواهیم کرد، این است که بتوانیم در سال آینده کسانی که در محله‌ها و ادارات تعاونی‌ها را شکل می‌دهند، مانند بزرگ‌ترین تعاونی اعتباری دنیا که در فرانسه از مردم محله به وجود آمده را احیا کنیم.
وزیر تعاون اضافه کرد: ما پیشگام تعاونی بودیم و لازمه آن این است که راه ناهموار را در دولت تسهیل کنیم و موانع را برداریم.
وی افزود: همه مردم ایران باید بدانند از طریق پیوند‌های اجتماعی در محله، مسجد، مدرسه و ادارات است که می‌توانیم بر بیکاری، فقر و نابرابری فائق شویم.
یکی از ارکان اقتصاد «تعاونی» است
وزیر تعاون تأکید کرد: رهبر معظم انقلاب ۱۱ امر مشخص را در سیاست‌های کلی تعاون بر ما تکلیف کردند که آن‌ها را محقق کنیم، ایشان امر فرمودند که برای سه دهک پایین درآمدی باید تعاونی‌های فراگیر ایجاد شود و سهم تعاونی‌ها به ۲۵ درصد برسد.
وی تأکید کرد: قانون اساسی در اصل سوم خود، دولت را موظف کرده که باید روح برادری اسلامی و تعاون را بین همه مردم گسترش دهد و زمینه‌ساز آن باشد.
میدری با بیان اینکه یکی از ارکان اقتصاد ما که خلأ دولت و بخش خصوصی را پر می‌کند تعاونی است، گفت: به‌خاطر قصوری که در دولت انجام دادیم، اینجا ایستاده‌ایم و اینکه در تحولات نتوانستیم محله و روابط اجتماعی خود را حفظ کنیم.
وزیر تعاون در پایان تصریح کرد: امیدوارم بتوانیم در جهت تعاون به‌عنوان مهم‌ترین رکن زندگی جمعی که ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد حرکت کنیم و شاهد تحول بزرگی در دولت «وفاق ملی» باشیم.
