شروع توفانی یا توفانی در راه

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: روزنامه اعتماد گزارشی از عملکرد معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در طول چند ماه آغاز به کارش و شیوه برخورد او با مطبوعات را منتشر کرده که در آن به تذکر ها و توقیف های مطبوعات در این دوره و آرزوها و ایده‏های آقای محمد علی رامین پرداخته است. با هم این گزارش را می‏خوانیم؛

حمیدرضا ابراهیم زاده 

این روزها اگر در جست وجوگرهای اینترنتی کلمه«تذکر» را جست وجو کنید به یک نام آشنا برمی خورید؛ زیرا علاوه بر تذکرات متعددی که توسط معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد داده شده، تذکرات هیات نظارت بر مطبوعات نیز با پیگیری های «مجدانه» معاونت مطبوعاتی مواجه شده است از همین رو محمدعلی رامین معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در کمتر از سه ماه حضور در این عرصه، بیش از همه اسلافش در مقام معاونت مطبوعاتی خبرساز شده است.

بر اساس آنچه خود می گوید هدف محمدعلی رامین و یارانش در معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد از تذکر به مطبوعات خاطی «تلطیف» فضای رسانه ها است چرا که به اعتقاد آنان اگر یک روزنامه «با تذکر متوجه نشود توقیف خواهد شد، چون اگر توقیف نشود کل فضای رسانه یی را آلوده می کند.» بر این اساس دهم آبان ماه امسال رامین برای اولین بار وارد اتاق معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد شد. اما از قضای روزگار همزمانی ناگزیر ورود رامین و تعطیلی روزنامه «سرمایه» سبب شد مثل سال نکو و بهار زیبا در ذهن اهالی مطبوعات تکرار شود. دوم آذرماه روزنامه همشهری توقیف شد و روزنامه «خبر» خودخواسته انتشارش را متوقف کرد. معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد با اشاره به اینکه «مکرراً به روزنامه همشهری تذکر داده شده بود» عملکرد این گونه روزنامه های «حرمت شکن و قانون شکن» را «ظلم بزرگی به معاونت مطبوعاتی و وزارت ارشاد» دانست. روزنامه همشهری یک روز بعد رفع توقیف شد اما روزنامه «خبر» به اندازه همشهری خوش اقبال نبود و دیگر منتشر نشد. علت آن را مسوولان روزنامه در یادداشت شماره قبل از توقف انتشار «برخی تنگناها و سوءبرداشت ها» عنوان کردند. آذر، ماه خوبی برای مطبوعات ایران نبود چراکه روزنامه «حیات نو» نیز در جلسه هیات نظارت بر مطبوعات توقیف شد. دلیل این تعطیلی منطبق نبودن مجوز روزنامه با محتویات آن اعلام شده است. آذرماه هنوز تمام نشده بود که یک روزنامه دیگر توقیف شد. انتشار روزنامه «اندیشه نو» که هنوز چند ماهی از آغاز انتشار آن نگذشته بود، متوقف شد. محمدعلی رامین علت توقیف این روزنامه را این گونه توضیح داد؛ «ما آمده ایم که مطبوعات بمانند ولی اگر به هر دلیلی یک روزنامه چنین قصدی نداشته باشد و قصد تعارض و مقابله با قانون را داشته باشد قانون مجبور است به منظور ایجاد نظم و انضباط با آن برخورد قانونی داشته باشد.» وی در ادامه هم به خبرنگارانی که از او درباره علت توقیف این روزنامه پرسیده بودند، اعتراض کرد؛ «باید نظر من را درباره ثبات وضعیت مطبوعات بپرسید نه روند توقیف روزنامه ها زیرا معاونت مطبوعاتی وظیفه حفظ، حراست، حمایت، نگهداری، هدایت و نظارت بر مطبوعات را بر عهده دارد.» معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد تا آخرین روزهای دی ماه به تذکر دادن به مطبوعات بسنده کرد اما روز 28 دی ناگهان روزنامه فرهنگی آشتی و چند نشریه دیگر توسط هیات نظارت بر مطبوعات لغو امتیاز شدند.

رکوردشکنی در ابلاغ تذکر

توقیف مطبوعات منتقد در دوره سه ماهه حضور رامین در معاونت مطبوعاتی تنها بخشی از عملکرد وی در این معاونت است. رکورد واقعی مدیریت وی در حوزه رسانه یی مربوط به تذکراتی است که مطبوعات در این دوره دریافت کرده اند.

روزنامه آفتاب یزد در تاریخ 22 آذر به دلیل انتشار آگهی تبلیغاتی برای رسانه های بیگانه و ضدانقلاب از اداره کل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی معاونت امور مطبوعاتی تذکر گرفت.

علت این تذکر «استمرار تخلفات مکرری که موجب تذکرات کتبی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی و هیات نظارت بر مطبوعات به آن روزنامه شده است و چاپ یک آگهی تبلیغاتی در صفحه اول خود برای رسانه های بیگانه و ضدانقلاب» بود.

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) هم در سی ام آذرماه از معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی انتشار و پوشش اخبار مربوط به جنبش سبز تذکر گرفت. این وزارتخانه یک هفته پیش از آن هم در تذکری به ایلنا از این خبرگزاری خواسته بود در راستای جلوگیری از تفرقه و مواردی از این دست از تولید و پوشش اخباری که مشخصاً مربوط به جنبش سبز است، خودداری کند. در تاریخ دوم دی ماه معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد به هفته نامه «موج اندیشه» و روزنامه «آرمان روابط عمومی» تذکر کتبی داد. علت این تذکرات از طرف معاونت مطبوعاتی این گونه شرح داده شد؛ روزنامه «آرمان روابط عمومی» با درج مطلبی با عنوان «دولت منهای روحانیت اصولگرا نیست» ضمن شبهه افکنی و ایراد اتهام علیه دولت مبنی بر طرفداری از دیدگاه «اسلام منهای روحانیت»، از حدود مطبوعات تخلف کرده و به دلیل پخش شایعات و مطالب خلاف واقع، از اداره کل مطبوعات داخلی معاونت مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تذکر کتبی دریافت کرد. همچنین هفته نامه «موج اندیشه» به علت پخش شایعات و مطالب خلاف واقع در مورد رسانه ملی تذکر کتبی دریافت کرد.

هشتم دی ماه معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد با انتشار اطلاعیه یی، روزنامه اعتماد را به دلیل نحوه پوشش خبری مراسم تاسوعا و عاشورا در شماره روز دوشنبه 7 دی ماه به «تخلف» و «تخریب فضای امن و آزاد مطبوعاتی» متهم کرد.

بر اساس اطلاعیه وزارت ارشاد، «تقطیع سخنان فرماندهان مختلف نیروی انتظامی و گزینش و چینش مطالب»، «استفاده از تعابیری مانند لباس شخصی ها برای عزاداران عاشورا»، «انتشار شایعاتی مبنی بر درگیری در شهرهای مختلف» و «حمایت ضمنی از آشوبگران و سران فتنه» از موارد تخلف روزنامه اعتماد بوده است. معاونت مطبوعاتی در این تذکر همچنین در رویکردی جدید درباره پوشش ندادن برخی اخبار یا چگونگی پرداختن به یک خبر رسمی مانند اخبار روز عاشورا هم به روزنامه اعتماد تذکر داد و نوشت؛ «بالاخره معلوم نیست که پوشش ندادن مراسم هایی که ده ها میلیون ایرانی در آن حضوری حماسی داشته اند، مانند مراسم تاسوعا و عاشورا در سراسر کشور و تحت الشعاع قرار دادن چنین حرکت عظیم ملی به بهانه برهم خوردن یک سخنرانی تشنج آفرین براساس کدام رسالت مطبوعاتی پیگیری می شود؟»

هیات نظارت بر خبرگزاری های غیردولتی در تاریخ 13 دی به ایلنا مجدداً اخطار کتبی داد. علت این اخطار به استناد اطلاعیه روابط عمومی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی «انتشار مکرر مطالب خلاف قوانین و مغایر با ضوابط و رسالت رسانه ها در ایلنا و در پی تذکرات متعدد به آن خبرگزاری» اعلام شد. اولین تذکر همگانی معاونت مطبوعاتی به نشریات در 14 دی رقم خورد. هیات نظارت بر مطبوعات به شش روزنامه «جمهوری اسلامی»، «فرهنگ آشتی»، «آرمان روابط عمومی»، «کارون»، «آفتاب یزد» و «اعتماد» و همچنین هفته نامه «پنجره» تذکر داد. روزنامه های «جمهوری اسلامی» و «فرهنگ آشتی» به علت درج قسمتی از بیانیه میرحسین موسوی در نشریه خود و به استناد تبصره 8 ماده 9 قانون مطبوعات که تصریح می کند «کسانی که علیه نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیت یا تبلیغ می کنند، حق هیچ گونه فعالیت مطبوعاتی را ندارند» تذکر کتبی دریافت کردند. در ادامه تذکرهای معاونت مطبوعاتی روزنامه ابرار در تاریخ 26 دی به دلیل چاپ مطلبی با عنوان «تهمت جایگزین همت» از اداره کل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی تذکر دریافت کرد. روزنامه ابرار در یادداشتی خواهان برخورد وزارت ارشاد با«مطالب اهانت آمیز» این نشریه شده بود که معاونت مطبوعاتی در تذکر خود به روزنامه ابرار هشدار داد که«ادعای مطرح شده از سوی این روزنامه از قبیل عدم نگرانی و حساسیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت مطبوعاتی و عدم ارسال تذکر در برخورد قاطع، فاقد سندیت بوده و واقعیت ندارد.» و در ادامه یادآور شد این نشریه تذکر کتبی دریافت کرده است. نشریه «همت» چند روز بعد توقیف شد. معاونت امور مطبوعاتی وزارت ارشاد همچنین در 28 دی ماه به روزنامه اعتماد به دلیل انتشار مطلبی با عنوان «دولت بی صدا» تذکر کتبی داد. علت تذکر وزارت ارشاد به روزنامه اعتماد «به کارگیری تعابیر اهانت آمیز و منشاء فتنه دانستن دولت» اعلام شد که ظاهراً واکنشی به سخنان محمدحسین صفارهرندی وزیر ارشاد سابق در انتقاد به سکوت رئیس دولت بود. رکوردشکنی معاونت مطبوعاتی همچنان ادامه دارد چراکه این معاونت در آخرین اقدام خود در سی ام دی ماه به 15 نشریه همزمان تذکر کتبی داد. روزنامه های تهران امروز، بهار، توسعه، روزان، جهان اقتصاد، اطلاعات، اعتماد، اسرار، جهان صنعت، مردم سالاری، آرمان روابط عمومی، جمهوری، پول، فرهیختگان و آفرینش نشریه هایی بودند که از اداره کل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی تذکر دریافت کردند. روزنامه های تهران امروز، بهار، توسعه، روزان و جهان اقتصاد به دلیل چاپ پاسخ علی مطهری به رحیم مشایی و به اتهام «پخش شایعات و مطالب خلاف واقع یا تحریف مطالب دیگران»، روزنامه های اطلاعات، اعتماد، اسرار، توسعه، جهان صنعت، روزان، مردم سالاری و بهار به دلیل انتشار مطلبی به نقل از سیدمحمد خاتمی که در آن شرایط کشور بحرانی توصیف و تلویحاً هواداران دولت متهم به وحدت شکنی شده اند و روزنامه های بهار، تهران امروز، آرمان روابط عمومی، فرهیختگان، جمهوری اسلامی، اسرار، اعتماد، جهان صنعت، جهان اقتصاد، پول، آفرینش و روزان به دلیل چاپ مطالبی به نقل از حسن روحانی که به طور تلویحی فضای کشور را امنیتی و فاقد آزادی بیان توصیف کرده است، تذکر کتبی دریافت کردند.

روزنامه میلیونی در غیاب کم تیراژها

البته همه وقت محمدعلی رامین در معاونت مطبوعاتی صرف تذکر به مطبوعات نمی شود؛ وی برنامه های زیادی برای سوءتفاهم زدایی از عرصه مطبوعات دارد. در اولین روزهای کاری اش فهرستی از نشریات تهیه کرد و برای رفع هرگونه شائبه یی براساس حروف الفبا راهی دفتر کار آنها شد. اما حضور او در روزنامه های اصلاح طلب خبرساز شد. رامین در واکنش به انتقاد اعضای تحریریه روزنامه های اصلاح طلب از فضای رسانه یی کشور، دفتر این روزنامه ها را ترک کرد و برخی از خبرنگاران این روزنامه ها را به صفت هایی آراست که تعجب آور بود. محمدعلی رامین طرح های بزرگی هم برای مطبوعات دارد و می خواهد «با حمایت و نظارت قانونی روزنامه یی با 20 تا 30 میلیون تیراژ» منتشر کند که در 50 کشور دنیا به صورت همزمان چاپ و منتشر و در 100 کشور توزیع شود. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در برنامه خبری شبکه دو توضیحات بیشتری در این باره داد که بر اساس آن باید از توان مطبوعاتی که هرکدام 10 تا 15 هزار تیراژ دارد استفاده کنیم و همه این توان را یکجا جمع کنیم تا روزنامه یی با تیراژ میلیونی برای همه دنیا منتشر کنیم. به گفته رامین«جمهوری اسلامی باید روزنامه یی جهانشمول و فراملی با تیراژ میلیونی برای مسلمانان جهان داشته باشد تا همگان از مطالب پرمحتوای آن استفاده کرده و بهره ببرند.» که «قم می تواند در این زمینه پیشقدم بوده و با تیراژ میلیونی خدمات رسانی کند.» معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد قرائت جدیدی از عرصه مطبوعات دارد و ظاهراً سعی دارد فضای رسانه یی کشور را بر این قرائت منطبق کند؛ آنهایی که این قرائت جدید را درک نمی کنند و«با تذکر متوجه تخلفات خود نمی شوند باید توقیف شوند، در غیراین صورت تمام فضای رسانه یی کشور آلوده خواهد شد.»