خال‌های بزرگ را جدی بگیرید

خال‌ها، گاهی زیبا هستند و توجه دیگران را جلب می‌کنند و شاعران برای‌شان شعر می‌گویند، گاهی زشت هستند و صاحبانشان را ناچار می‌کنند برای از بین بردنشان به هر کاری دست بزنند، گاهی هم قاتل می‌شوند و درست وقتی صاحبشان حدسش را هم نمی‌زند سرطانی می‌شوند.

چه طور می‌خواهید خال‌های خطرناک را از خال‌های بی‌آزار تشخیص دهید؟

اولین گام این است که تشخیص دهید یک خال مادرزادی است یا به تازگی روی بدنتان ظاهر شده است. برای خال‌های تازه ظاهر شده حتما به پزشک مراجعه کنید.

اما خال‌های مادرزادی را چطور باید تشخیص داد؟ برای این کار، یک روش ساده وجود دارد. عکس‌های نوزادی‌تان را پیدا و با دقت بررسی کنید. خال‌های مادرزادی یا ملانوسینیک‌ها، همان‌طور که از اسمشان پیداست همان خال‌هایی هستند که از بدو تولد با شما همراه می‌شوند و البته به ندرت ممکن است پس از تولد نیز در یکی دو سال اول زندگی به‌وجود آیند که در این صورت به آن‌ها ملانوسینیک‌های تاخیری گفته می‌شود.

خال ملانوسینیک در واقع حاصل تکثیر خوش‌خیم سلول‌های رنگدانه‌ای اپیدرم (لایه خارجی پوست) است که امکان دارد در نواحی سطحی اپیدرم، درم (لایه میانی پوست) یا هر دو و در ناحیه تنه، سر، گردن یا هر جای دیگر بدن اتفاق بیفتد.

احتمال بروز خال‌های مادرزادی کمتر از ۳ درصد کل جمعیت است.

خال بزرگ یعنی چقدری؟

پزشکان خال‌های مادرزادی را بر اساس اندازه آن‌ها تقسیم‌بندی می‌کنند. اگر اندازه این خال‌ها، زیر ۵/۱ سانتی‌مترمربع باشد، خال کوچک و اگر بین ۵/۱ تا ۲۰ سانتی‌مترمربع باشد، خال متوسط و اگر بزرگ‌تر از ۲۰ سانتی‌مترمربع باشد، خال‌های مادرزادی بزرگ نامیده می‌شوند.

زمینه به وجود آمدن این خال‌ها معمولا تا ۶ ماهگی جنین وجود دارد. علاوه بر نقش پررنگ وراثت در بروز خال‌های مادرزادی، استفاده از برخی دارو‌ها و بروز عفونت در بدن منجر به یک جهش ژنتیکی و در نتیجه پیدایش این خال‌ها می‌شود. در بسیاری از موارد مشاهده شده است که این افراد، سابقه فامیلی داشته و می‌توان کسی را در خانواده یا بستگان وی یافت که خال مادرزادی داشته باشد.

خال‌های کوچک و متوسط اغلب گرد یا بیضی شکل و قرینه هستند و در زمان تولد کمی برجسته‌اند.

خال‌های بزرگ معمولا سطح بیشتری از بدن را می‌پوشانند و به طور شایع در ناحیه کمر و باسن قابل مشاهده اند. حتی می‌توان ظهور این خال‌ها را در ناحیه‌ی مودار سر نیز دید. البته در بسیاری از موارد، تعدادی خال کوچک نیز در اطراف ضایعه بزرگ وجود دارند.

خال‌های بزرگ، پرخطر و غافلگیرکننده

اگر خال‌های بزرگ در ناحیه سر و گردن و خط وسط کمر به ویژه روی ستون فقرات واقع شده باشند، خطر درگیری بافت‌های اطراف مغز و نخاع بیشتر شده و انجام ام. آر. آی ضروری می‌شود.

خال‌های بزرگ، توانایی تبدیل به نوع بدخیم از نوع ملانوم را دارند. حتی در سنین بالاتر بحث درگیری بافت مغز و نخاع مطرح نیست، بلکه ممکن است بالا رفتن فشار مایعات مغز و نخاعی نیز در این افراد دیده شود.

احتمال بروز ملانوم بدخیم ناشی از خال‌های مادرزادی با اندازه خال ارتباط نزدیکی دارد و احتمال ابتلا در کسانی که خال‌های کوچک و حتی متوسط مادرزادی دارند، بسیار ضعیف است.

علت اصلی عمل جراحی در خال‌های مادرزادی، رفع خطر تبدیل خال‌های بزرگ به ملانوم و حفظ زیبایی است. سن فرد عامل مهمی برای انجام عمل جراحی است.

در خال‌های کوچک به این علت که بیشتر جنبه زیبایی مطرح است، اقدام فوری لازم نیست و معمولا فرد را پس از رسیدن به سن بلوغ عمل می‌کنند. اما در مورد خال‌های بزرگ، چون خطر ملانوم وجود دارد، اقدام درمانی هرچه سریع‌تر باید انجام شود، البته جراحی را بلافاصله پس از تولد انجام نمی‌دهند، زیرا بدن نوزاد تحمل بیهوشی را ندارد.

خال‌های معمولی که پس از ۵ سالگی ظاهر می‌شوند، در بین اکثر افراد عمومیت دارند. این که در برخی موارد پس از برداشتن این خال‌ها، گوشت اضافی یا کلوئید حاصل می‌شود یا خال‌ها مجدد برمی‌گردند، بیشتر بستگی به سن فرد و محل برداشتن خال دارد. به عنوان مثال اگر خال در گردن، پشت و ناحیه تحتانی چانه واقع باشد، احتمال کلوئید یا گوشت اضافی پس از عمل به ویژه در جوان‌تر‌ها بیشتر است.

استفاده از روش‌های غیرجراحی برای برداشتن خال‌های اکتسابی، دلیل دیگر برگشت خال‌ها است و تا زمانی که سلول‌های رنگدانه‌ای خال در ناحیه چربی پوست به طور کامل از بین نرود، خطر عود عارضه وجود دارد.

استفاده از لیزر و روش‌های سطحی، چون RF نتیجه زیبایی بهتری دارد، اما معمولا با خطر بازگشت خال‌ها همراه است.

خال‌های پوستی در برابر آفتاب محافظت شوند

مریم انصار، متخصص پوست و مو گفت:

«افرادی که خال‌های پوستی، کک و مک و رنگدانه پوستی دارند، باید علاوه بر کرم‌های ضد آفتاب، از پوشش مناسب مانند کلاه و لباس در مقابل آفتاب استفاده کنند. نور آفتاب موجب تغییر شکل، تیره‌تر و بزرگ‌تر شدن خال‌ها می‌شود و ممکن است تغییرات بدخیم ایجاد کند.

خال‌های پوستی مهم خال‌های رنگی هستند که از نظر شکل بالینی یا مسطح هستند یا برجسته که اگر برجسته باشند به رنگ قهوه‌ای، مشکی و همرنگ پوست هستند.

خال‌های رنگی از نظر زیبایی برای خانم‌ها و از نظر پزشکی مهم هستند، چرا که امکان تغییر شکل آن‌ها و تبدیل شدن به تومور‌های بدخیم وجود دارد و انواعی از آن‌ها که ترشح آبی و خونی دارند و اخیرا زخمی و بزرگ شده‌اند، باید به سرعت توسط پزشک متخصص جراحی برداشته شوند.»