در کرمان گرد و غبار را همراه با مس و سرب تنفس کنید

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب - وحید قرایی: شهر کرمان را شهروندانش علاوه بر همه مزایا و معایبش با گرد و غباری می‏شناسند که همیشه به میزان زیاد در هوایش وجود دارد و آنها را ملزم می کند وسایل خود را مرتبا گردگیری نمایند. 

اما گردگیری مداوم تمام دردسر وجود گرد و غبار در هوای کرمان نیست که در این میان امکان ترکیب برخی عناصر سمی مانند سرب و مس با این گرد و غبار و ایجاد ذراتی که به راحتی وارد دستگاه تنفسی می شوند می تواند سلامتی شهروندان را در معرض تهدید قرار دهد. 

بررسی دو فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زمین شناسی محیطی دانشگاه کرمان در قالب یک پایانه نشان می دهد که به دلیل فعالیت های صنعتی و زیاد شدن تردد خودروها در کرمان عناصر سمی در خاک این شهر افزایش یافته است و باید در این زمینه قبل از ایجاد شرایط نامطلوب فعالیت های پیشگیرانه انجام داد. 

این تحقیق و بررسی مبین این است که بسیاری از نمونه های خاک در شهر کرمان درای مقادیر عناصر سمی نظیر سرب و مس بیش از وضعیت طبیعی هستند که نشان دهنده وجود آلودگی های رو به گسترش ناشی از فعالیت انسانی است. 

افزایش تجمع این آلاینده ها بر اثر افزایش حمل و نقل و همچنین فعالیت های صنعتی و اقتصادی در محیط زیست شهر کرمان عنوان شده است. 

در این پایان نامه آمده است: به نظر می رسد عواملی مانند حمل و نقل و گرد و غبار عامل ایجاد غلظت بالای عناصری مانند سرب و مس در خاک شهر کرمان هستند.. همچنین نتایج به دست امده نشان دهنده غلظت بالای سرب(بیش از 1000میلیگرم بر کیلوگرم) و مس(بیش از 700 میلیگرم بر کیلوگرم) در برخی نمونه های خاک و رسوب هستند. و آلوده ترین نقاط شناسایی شده، شامل خاک های نزدیک واحدهای باطری سازی، تعویض روغنی و نقاشی اتومبیل بوده است. 

محمد علی حمزه و رضا حسن زاده، نویسندگان این پایان نامه در نوشتار خود آرده اند: در گذشته تاکید فعالیت های زیست محیطی اغلب بر روی آثار آلودگی بر محیط زیست طبیعی خارج از شهر معطوف بود اما اکنون وقت آن رسیده است که توجه بیشتری بر روی محیط زیست شهری معطوف شود چراکه شهرنشینان خود در مرکز مهم ترین مباحث زیست محیطی قرار دارند. در عین حال خاک در مناطق شهری محل اصلی ته نشست عناصر خطرناک زیست محیطی است و می تواند به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر سلامتی شهروندان اثر بگذارد. 

آن‏ها در قسمت بحث و نتیجه گیری پایان نامه خود آورده اندگرد و خاک و غبار به خصوص در اقلیم های گرم و خشک مانند شهر کرمان یکی از راههای کلیدی است که به وسیله آن عناصر سمی حاصل از رنگ ها، بنزین سرب دار، وسایل نقلیه و و صنایع محلی به طور مستقیم وارد بدن انسان می شود.
آلاینده های بالا دستی شهر کرمان 

در این پایان نامه وجود غبار حاصل کارخانه های سیمان و مواد تولیدی آزبستی که در بالا دست شهر کرمان واقع شده اند از جمله منابع مهم آلاینده خاک در شهر کرمان ذکر شده اند که این گرد و غبار به سمت شهر کرمان حمل می شود. همچنین متذکر شده است که که اصولا فیلترهای موجود کارایی چندان بالایی در جذب ذرات گازی کوچک ندارند و این در حالی است که بسیاری از فلزات کمیاب و سمی تمایل دارند که در این ذرات کوچک تمرکز کنند. 

از سوی دیگر سرب که از بنزین یا گازوئیل سرب دار حاصل می شود، مس، روی و کادمیم که در اثر استهلاک قطعات ماشین مانند سایش لاستیک ها لنت ها و روغن موتور در جو محیط شهری رها می‏شوند و سرب و آنتیموان که در ساخت باطری ماشین کاربرد دارند همگی از عناصر مهم مسمویت زا در محیط شهری کرمان به شمار می آیند. 

در ادامه این تحقیق نیز ذکر شده است: در میان تمامی عناصر فرعی و کمیاب، غلظت عناصر مس و سرب در خاک شهر کرمان بیشترین آلودگی را نشان می دهد. شهر کرمان از لحاظ تمرکز واحدهای صنعتی وکارخانه ها چندان در حد بالایی نیست اما افزایش روزافزونخودروها در خیابان ها و حرفه های وابسته به آن منجر به افزایش غلظت برخی عناصر مسمومیت زا به خصوص در حاشیه خیابان های شلوغ و مقابل برخیواحدها مثل پمپ بنزین ها، باطری سازی ها، تعویض روغنی ها و نقاشی و صافکاری اتومبیل ها شده است. 

افزایش بیش از حد مس و سرب در خاک 

حمزه و حسن زاده در ادامه به این نکته مهم اشاره کرده اند که غلظت سرب در خاک مناطق مسکونی شهر کرمان حدود چهار برابر عیار طبیعی آن در خاک است که در محل هایی مثل پمپ بنزین و باطری سازی ها تا حدود500 برابر مقدار طبیعی آن افزایش نشان می دهد. عنصر مس نیز در برخی مناطق تا 100 برابر عیار طبیعی افزایش نشان می دهد که علت انتشار زیاده از حد این عناصر علاوه بر موارد مذکور بر اثر وجود کارخانه ها و و صنایع متعدد که بیشتر در بالادست شهر کرمان واقع شده اند مانند کارخانه کرمانیت، سیمان و صنایع جنبی مس صورت گیرد. 

اما محمد علی حمزه یکی از نویسندگان این پایان نامه در گفت و گو با خبرگزاری آفتاب اظهار داشت که برای نگارش آن 120 نمونه از سنگ های اطراف کرمان، خاک و همچنین برگهای نارون نقاط مختلف شهر مورد آازمایش قرار گرفت و غلظت عناصر سمی اندازه گیری شد و حتی نمونه هایی هم برای اندازه گیری دقیق تر به کشور کانادا فرستاده شد. 

وی تصریح کرد: به دلیل گرد و غبار دائمی در شهر کرمان، عناصر سمی مانند سرب و مس به راحتی با این گرد و غبار ترکیب می شوند و وارد بدن شهروندان می شوند به همین دلیل در شهری مانند کرمان باید بیش از این در مورد جلوگیری از افزایش غلظت این گونه عناصر حساس بود. 

او همچنین شرایط فعلی در حالی پیش آمده است که شهر کرمان آنچنان صنعتی نیست و در صورت تداوم صنعتی شدن غلظت این آلاینده ها در هوایی که تنفس می شود بیشتر هم می شود.
حمزه، استفاده از بنزین بدون سرب، جمع آوری ضایعات مربوط به باتری سازی و صافکاری و... و رها نکردن آنها در پیاده رو معابر را ازجمله راهکارهای اولیه برای جلوگیری از افزایش این آلودگی ذکر کرد.
این کارشناس ارشد زمین شناسی زیست محیطی همچنین کاشت گیاهانی را پیشنهاد کرد که در جذب عناصر سمی معلق در هوا و یا خاک موثر باشند. 

وی اینکه غلظت مواد سمی نظیر سرب، مس و کادمیم در خاک برخی مناطق شهر کرمان 5 تا 500 برابر از حد نرمال بیشتر است را با وجود گرد و غبارهای دائمی در هوای شهر نگران کننده ذکر کرد و گفت باید گرد و غبار معلق در هوا با این عناصر ترکیب شده و وارد دستگاه تنفس شهروندان می شود.
از دیگر سو علاوه بر آن نفوذ این عناصر در خاک و آب خصوصا در بخش کشاورزی می تواند تاثیرات نامطلوب بر سلامت شهروندان داشته باشد...