حتما میدانید که کم خوابی شما را بداخلاق و کلافه میکند. اما شاید ندانید که این کم خوابی روی حافظه، وزن بدن، سلامتی، ظاهر شما و حتی رابطه جنسی شما با همسرتان تأثیر میگذارد.
۱- کم خوابی باعث بروز حوادث میشود.
کمبود خواب عامل برخی از بزرگترین حوادث ناگوار در طی تاریخ بوده است، مثل بحران هستهای چرنوبیل در سال ۱۹۸۶.
همچنین کم خوابی یک خطر جدی برای رانندگی در جاده هاست. خواب آلودگی زمان واکنش راننده را آهسته میکند، مثل اینکه فردی در حالت مستی رانندگی کند. تخمین زده میشود که خستگی و خواب آلودگی هر ساله عامل صد هزار تصادف خودرو و ۱۵۵۰ مرگ ناشی از تصادفات رانندگی در ایالت متحده است. این مشکل در بین افراد کمتر از ۲۵ سال بیشتر است.
بررسیها نشان داده است که کم خوابی و کاهش کیفیت خواب باعث تصادفات رانندگی و آسیبهای شغلی میشود. در یک بررسی معلوم شد کارگرانی که از خواب آلودگی شدید در طی روز شکایت داشتند، بیشتر دچار حوادث کاری میشدند و در هر حادثه، تعداد روزهای بیشتری بیمار بودند.
۲- کم خوابی باعث افت ذهنی شما میشود.
خواب کافی در شب نقش مهمی در قدرت تفکر و یادگیری شما دارد. کم خوابی به روند شناختی شما آسیب میزند.
اولا کم خوابی قدرت توجه، هوشیاری، تمرکز، استدلال و حل مشکلات را خراب میکند. این تأثیر، یادگیری و فهم مطالب را سختتر میکند.
ثانیا دورههای مختلف خواب شب، نقش مهمی در تحکیم حافظه در ذهن دارد. اگر شبها به مقدار کافی (۷ تا ۸ ساعت) نخوابید، نمیتوانید آنچه را که در طی روز یاد گرفته اید و تجربه کرده اید، به یاد بیاورید.
۳- کم خوابی باعث بیماریهای جدی و خطرناکی میشود.
اختلالات مربوط به خواب و کم خوابی طولانی مدت خطر ابتلا به بیماریهای زیر را افزایش میدهند:
- بیماریهای قلبی
- حمله قلبی
- نارسایی قلبی
- بی نظمی ضربان قلب
- فشار خون بالا
- سکته مغزی
- دیابت
بر اساس برخی مطالعات معلوم شده است که ۹۰ درصد افراد مبتلا به مرض بیخوابی (یک نوع اختلال خواب که باعث سختی به خواب رفتن و در خواب ماندن میشود)، دچار یک بیماری دیگر هم هستند.
۴- کم خوابی، میل جنسی را از بین میبرد.
متخصصان خواب میگویند زنان و مردان مبتلا به کمبود خواب، دچار کاهش شهوت جنسی و تمایل کمتری به داشتن رابطه جنسی با همسر خود میشوند. بی انرژی بودن، خواب آلودگی و تنش زیاد در اثر کم خوابی از عوامل موثر در کاهش میل جنسی هستند.
آپنه خواب در مردان (یک مشکل تنفسی که باعث قطع خواب میشود)، عامل دیگری در کاهش میل جنسی است. یک بررسی در سال ۲۰۰۲ نشان داد، مردان مبتلا به آپنه خواب مقادیر کمی از هورمون تستوسترون را بدنشان دارند. همچنین در این بررسی معلوم شد تقریبا در بدن نیمی از مردان دچار آپنه خواب شدید، به طور غیرطبیعی مقادیر کمی از هورمون تستوسترون در طی خواب شب ترشح میشود.
۵- کم خوابی باعث افسردگی میشود.
با گذشت زمان، کمبود خواب و اختلالات خواب باعث بروز علائم افسردگی میشود.
در یک نظرسنجی معلوم شد، افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب به احتمال زیاد کمتر از ۶ ساعت در شب میخوابند. مرض بی خوابی که شایعترین نوع اختلال خواب است، ارتباط قوی با بروز افسردگی دارد.
بررسی ده هزار نفر در سال ۲۰۰۷ نشان داد افراد مبتلا به مرض بی خوابی پنج برابر افراد سالم دچار افسردگی میشوند. در حقیقت، مرض بیخوابی اغلب یکی از نخستین علائم افسردگی است. بی خوابی و افسردگی یکدیگر را تقویت میکنند، یعنی کم خوابی علائم افسردگی را بدتر میکند و افسردگی به خواب رفتن را سختتر میکند. از طرفی باید بگوییم درمان مشکلات خواب مثل کم خوابی به بهبود افسردگی و علائم آن کمک میکند و بالعکس.
۶- کم خوابی، پوست را پیر میکند.
بیشتر افراد بعد از چند شب کم خوابی، دچار پوست زردرنگ و چشمهای پف کرده میشوند. کم خوابی طولانی مدت منجر به ایجاد پوست غیر شاداب، خطوط ریز و سیاهی زیر چشمها میشود. وقتی که شما به اندازه کافی نمیخوابید، بدنتان مقادیر بیشتری از هورمون استرس به نام کورتیزول را تولید میکند. مقادیر زیاد هورمون کورتیزول، کلاژن پوست را تجزیه میکند. کلاژن، پروتئینی است که پوست را صاف و کشیده و جوان نگه میدارد.
همچنین کم خوابی باعث میشود بدن مقادیر خیلی کمی از هورمون رشد را آزاد کند.
وقتی که جوان هستیم، هورمون رشد باعث ارتقای رشد بدن میشود. وقتی مسن میشویم، این هورمون به افزایش توده عضلانی، ضخیم شدن پوست و استحکام و تقویت استخوانها کمک میکند، هورمون رشد در طی خواب عمیق آزاد میشود که به عنوان بخشی از ترمیم طبیعی بافتها عمل میکند (ترمیم و وصله کردن ساییدگیها و پارگی ها).
۷- کم خوابی شما را فراموشکار میکند.
اگر میخواهید حافظه خوبی داشته باشید، شبها به مقدار کافی بخوابید.
در سال ۲۰۰۹، محققان آمریکایی و فرانسوی نشان دادند که رویدادهای مغزی به نام امواج هوشیارانه و تیز، مسئول تقویت حافظه هستند. این امواج همچنین اطلاعات یاد گرفته شده را از هیپوکامپ به قشر تازه مغز انتقال میدهند، جایی که حافظه بلندمدت ذخیره میشود.
۸- کم خوابی باعث افزایش وزن میشود.
به نظر میرسد کم خوابی با احساس گرسنگی و افزایش اشتها و احتمالا چاقی ارتباط دارد. بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۰۴ معلوم شد افرادی که کمتر از ۶ ساعت شبها میخوابند، ۳۰ درصد بیشتر از کسانی که ۷ تا ۹ ساعت شبها میخوابند، دچار چاقی میشوند.
تحقیق اخیر رابطه بین خواب و پپتیدهایی که اشتها را تنظیم میکنند بررسی کرد.
گرلین، حس گرسنگی را تحریک میکند و لپتین پیام سیری را به مغز میفرستد و اشتها را سرکوب میکند. کاهش زمان خوابیدن باعث کاهش لپتین و افزایش گرلین میشود. کمبود خواب نه تنها اشتها را تحریک میکند، بلکه میل به مصرف مواد غذایی چرب و شیرین را افزایش میدهد؛ لذا خواب کافی بایستی به عنوان بخش مهمی از برنامه کاهش وزن در افراد چاق در نظر گرفته میشود.
۹- کم خوابی، خطر مرگ را زیاد میکند.
محققان انگلیسی، چگونگی تأثیر الگوی خواب را بر روی مرگ بیش از ۱۰۰۰۰ (ده هزار) خدمتکار انگلیسی بیش از دو دهه بررسی کردند.
نتایج بررسیها نشان داد افرادی که میزان خواب آنها در شب از ۷ ساعت به ۵ ساعت و یا کمتر کاهش یافته بود، خطر مرگ ناشی از علل مختلف در آنها دو برابر شده بود. به خصوص کم خوابی، خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی عروقی را دو برابر کرده بود.
۱۰- کم خوابی، قدرت قضاوت را به خصوص در مورد خواب تخریب میکند.
کم خوابی روی شرح و تفسیر ما از وقایع و رویدادها تأثیر میگذارد. این مسئله به قضاوت صحیح ما آسیب میزند، زیرا نمیتوانیم به درستی وضعیتها را ارزیابی کنیم و عاقلانه بر اساس آنها عمل کنیم. بررسیها نشان داده است، افرادی که به جای هفت یا هشت ساعت خوابیدن در شب، فقط ۶ ساعت یا کمتر میخوابند، در طی زمان فکر میکنند بدن آنها به این کمبود خواب عادت کرده است، در حالیکه اینطور نیست. انجام تستهای بررسی عملکرد و هوشیاری ذهنی در این افراد نشان میدهد، عملکرد ذهنی این افراد با گذشت زمان کم میشود.