گفت وگوی آفتاب با دکتر منصور حکیم جوادی روانشناس اجتماعی:
صحبت از یک جراحی بزرگ است؛ آیا مردم را آماده کردهایم؟
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب - فروزان آصف نخعی: آثار روانی شوک اقتصادی بسیار بیشتر از آثار تورم سنواتی است که به هر حال جامعه و اقتصاد با آن خو کرده بود. در این حال دیگر صحبت از التهاب نخواهد بود. زیرا همانطور که مسئولان نیز گفته اند، صحبت از یک جراحی بزرگ است.
دکتر منصور حکیم جوادی روانشناس اجتماعی و استاد دانشگاه گیلان در گفت و گو با آفتاب با اعلام مطلب بالا تاکید کرد : حال آن که مردم تا چه حد آماده پذیرش شوک ناشی از طرح هدفمند کردن یارانه ها باشند ، و چه عدد و رقم تورمی را پیش بینی کنند در تاثیرات منفی روانی برجامعه نقش عمده ای دارد .
این استاد دانشگاه گیلان با اشاره به این که در کشور ما به دلیل احتراز از شوک اقتصادی ، ظرف سه سال گذشته افزایش قیمتی به حامل های انرژی داده نشد، به طوری که با افزایش تورم قیمت بنزین از آب هم ارزانتر شد و قیمت گازوییل به جایی رسید که قطار ماشین هایی که آن را به پاکستان قاچاق می کنند حتی در تلویزیون نیز نشان داده شد گفت : حال با طرح تحول اقتصادی و همچنین طرح هدفمند کردن یارانه‌ها سعی برآن است که با یک شوک اقتصادی قیمت حامل های انرژی به قیمت واقعی وجهانی آن نزدیک شود از این رو مردم باید بدانند که نسبت به کالاهای اساسی با چه قیمت های جدیدی روبرو خواهند شد . علاوه براین نباید از یاد ببریم که مدیریت بحران ناشی از شوک بسیار مشکل و گاه ناممکن خواهد بود .
حکیم جوادی درادامه با اشاره به این که اقتصاد ایران در 30سال اخیر به رشد تورم عادت کرده است گفت : در واقع بیمار ما به تب آلود بودن خو کرده است . آثار روانی این تورم را می توان در روابط اجتماعی و زندگی روانی توام با ناراحتی مردم به خوبی لمس کرد. برای مثال احساس نا امنی ، مبهم بودن آینده ، و از بین رفتن مفهوم پس انداز از عوارض روانی و اختلاف و درگیری میان افراد متفاوت جامعه بر اثر گرانی های افسار گسیخته از نکات قابل توجه د ر بحث اقتصاد تورمی و میزان نفوذ آن بر اشخاص ، خانواده ها و اجتماع است .
وی افزود : کشور ایران در طی دوره سه دهه اخیر چندین وچند بار حذف یارانه ها از تنها یک کالای خاص را تجربه کرده است .برای مثال هنگامی که دولت کمک های یارانه‌ای خود را از مرغ برداشت ، همه شاهد التهاب ناشی از آن بودیم. حال اگر می خواهد جراحی بزرگ انجام شود و بنزین ، برق ، وکالاهای اساسی دیگر طی یک دوره 5 ساله تغییر کنند ، دولت باید به این پرسش اساسی پاسخ دهد که آیا زمان مناسب را برای این جراحی انتخاب کرده است ؟ چون درست دراین حال می توان وضعیت جامعه را به بیماری تشبیه کرد که برای انجام یک جراحی مراقبت های اولیه ای را از او انجام می دهند تا او آماده یک جراحی موفقیت آمیز شود . پس باید متذکر شد که میزان فشاری که روحیات و روابط مردم درگیر آن خواهند شد در موفقیت آمیز بودن طرح تحول اقتصادی یا طرح هدفمند سازی یارانه ها اهمیت وافری دارد.
وی در ادامه با اشاره به این که یک ترور می تواند قیمت نفت را بالا و پایین کند ، ازاین رو نظریه پردازان اقتصادی معتقدند که تاثیرات روانی شاخص های اقتصادی گاه از خود شاخص ها پر اهیمت تر است گفت : برای مثال ممکن است که مقداری زیادی نفت در نفت کش ها برروی دریا و درذخایر استراتژیک کشورهای مختلف وجود داشته باشد به طوری که به طور واقعی اگر برای مدت صد روز هم نفت تزریق نشود پالایشگاه ها بدون مواد اولیه نخواهند بود اما یک ترور در یک کشور میتواند قیمت جهانی نفت را چندین دلار افزایش دهد. درحالی که واقعیت مخازن تغاییر نکرده است .
وی افزود : این اثر روانی در تمام شاخص های اقتصادی به چشم میخورد . برای مثال در آغاز بحران جهانی ، ورشکستگی بانک لمان برادرز می توانست منجر به انحلال بیمه ای آی جی شود که به همراه خود تمامی اقتصاد آمریکا را از بین می برد . درحالی که در واقعیت اقتصاد واقعی آمریکا با آن حجم و اندازه که تنها در سال 13 هزار میلیارد دلار درآمد دارد ، ورشکستگی تنها یک بانک نباید بزرگترین اقتصاد جهان را این چنین ملتهب سازد . با توجه به دو مثال ذکر شده می توان آثار روانی مربوطه را در اقتصاد های خرد در حوزه جامعه یعنی خانواده ها نیز شاهد بود. یعنی یک خبر ، یک شایعه یا یک پیش بینی مبهم می تواند التهاب را در اقتصاد خانوادده ها جاری سازد برای مثال خبر گرانی یک جنس یا یک کالا در سالی که در پیش خواهد بود تقاضای غیر واقعی برای آن کالا ایجاد کرده و باعث افزایش قیمت ها خواهد شد .
آفتاب - فروزان آصف نخعی: آثار روانی شوک اقتصادی بسیار بیشتر از آثار تورم سنواتی است که به هر حال جامعه و اقتصاد با آن خو کرده بود. در این حال دیگر صحبت از التهاب نخواهد بود. زیرا همانطور که مسئولان نیز گفته اند، صحبت از یک جراحی بزرگ است. دکتر منصور حکیم جوادی روانشناس اجتماعی و استاد دانشگاه گیلان در گفت و گو با آفتاب با اعلام مطلب بالا تاکید کرد : حال آن که مردم تا چه حد آماده پذیرش شوک ناشی از طرح هدفمند کردن یارانه ها باشند ، و چه عدد و رقم تورمی را پیش بینی کنند در تاثیرات منفی روانی برجامعه نقش عمده ای دارد .
این استاد دانشگاه گیلان با اشاره به این که در کشور ما به دلیل احتراز از شوک اقتصادی ، ظرف سه سال گذشته افزایش قیمتی به حامل های انرژی داده نشد، به طوری که با افزایش تورم قیمت بنزین از آب هم ارزانتر شد و قیمت گازوییل به جایی رسید که قطار ماشین هایی که آن را به پاکستان قاچاق می کنند حتی در تلویزیون نیز نشان داده شد گفت : حال با طرح تحول اقتصادی و همچنین طرح هدفمند کردن یارانه‌ها سعی برآن است که با یک شوک اقتصادی قیمت حامل های انرژی به قیمت واقعی وجهانی آن نزدیک شود از این رو مردم باید بدانند که نسبت به کالاهای اساسی با چه قیمت های جدیدی روبرو خواهند شد . علاوه براین نباید از یاد ببریم که مدیریت بحران ناشی از شوک بسیار مشکل و گاه ناممکن خواهد بود .
حکیم جوادی درادامه با اشاره به این که اقتصاد ایران در 30سال اخیر به رشد تورم عادت کرده است گفت : در واقع بیمار ما به تب آلود بودن خو کرده است . آثار روانی این تورم را می توان در روابط اجتماعی و زندگی روانی توام با ناراحتی مردم به خوبی لمس کرد. برای مثال احساس نا امنی ، مبهم بودن آینده ، و از بین رفتن مفهوم پس انداز از عوارض روانی و اختلاف و درگیری میان افراد متفاوت جامعه بر اثر گرانی های افسار گسیخته از نکات قابل توجه د ر بحث اقتصاد تورمی و میزان نفوذ آن بر اشخاص ، خانواده ها و اجتماع است .
وی افزود : کشور ایران در طی دوره سه دهه اخیر چندین وچند بار حذف یارانه ها از تنها یک کالای خاص را تجربه کرده است .برای مثال هنگامی که دولت کمک های یارانه‌ای خود را از مرغ برداشت ، همه شاهد التهاب ناشی از آن بودیم. حال اگر می خواهد جراحی بزرگ انجام شود و بنزین ، برق ، وکالاهای اساسی دیگر طی یک دوره 5 ساله تغییر کنند ، دولت باید به این پرسش اساسی پاسخ دهد که آیا زمان مناسب را برای این جراحی انتخاب کرده است ؟ چون درست دراین حال می توان وضعیت جامعه را به بیماری تشبیه کرد که برای انجام یک جراحی مراقبت های اولیه ای را از او انجام می دهند تا او آماده یک جراحی موفقیت آمیز شود . پس باید متذکر شد که میزان فشاری که روحیات و روابط مردم درگیر آن خواهند شد در موفقیت آمیز بودن طرح تحول اقتصادی یا طرح هدفمند سازی یارانه ها اهمیت وافری دارد.
وی در ادامه با اشاره به این که یک ترور می تواند قیمت نفت را بالا و پایین کند ، ازاین رو نظریه پردازان اقتصادی معتقدند که تاثیرات روانی شاخص های اقتصادی گاه از خود شاخص ها پر اهیمت تر است گفت : برای مثال ممکن است که مقداری زیادی نفت در نفت کش ها برروی دریا و درذخایر استراتژیک کشورهای مختلف وجود داشته باشد به طوری که به طور واقعی اگر برای مدت صد روز هم نفت تزریق نشود پالایشگاه ها بدون مواد اولیه نخواهند بود اما یک ترور در یک کشور میتواند قیمت جهانی نفت را چندین دلار افزایش دهد. درحالی که واقعیت مخازن تغاییر نکرده است .
وی افزود : این اثر روانی در تمام شاخص های اقتصادی به چشم میخورد . برای مثال در آغاز بحران جهانی ، ورشکستگی بانک لمان برادرز می توانست منجر به انحلال بیمه ای آی جی شود که به همراه خود تمامی اقتصاد آمریکا را از بین می برد . درحالی که در واقعیت اقتصاد واقعی آمریکا با آن حجم و اندازه که تنها در سال 13 هزار میلیارد دلار درآمد دارد ، ورشکستگی تنها یک بانک نباید بزرگترین اقتصاد جهان را این چنین ملتهب سازد . با توجه به دو مثال ذکر شده می توان آثار روانی مربوطه را در اقتصاد های خرد در حوزه جامعه یعنی خانواده ها نیز شاهد بود. یعنی یک خبر ، یک شایعه یا یک پیش بینی مبهم می تواند التهاب را در اقتصاد خانوادده ها جاری سازد برای مثال خبر گرانی یک جنس یا یک کالا در سالی که در پیش خواهد بود تقاضای غیر واقعی برای آن کالا ایجاد کرده و باعث افزایش قیمت ها خواهد شد .
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید