آفتابنیوز : آفتاب – فروزان آصف نخعی: رییس محترم دولت دهم در آستانه عید نوروز سال 1389 جمعه شب در برنامه "سفر به خير" شبکه سوم سيما با تشريح ابعاد اقتصادی اجرای طرح هدفمند سازي يارانهها با اشاره به اينکه با نحوه تصويب لايحه هدفمند سازی يارانهها در مجلس مردم ضرر مي کنند، گفت: "راه حل اين است که از مردم بخواهيم که آيا می خواهند اين قانون اجرا شود يا نه و موضوع را به همهپرسی بگذاريم."
همین که نام همه پرسی در صحبت های ایشان به چشمم خورد بسیار خوشحال شدم . به خودم گفتم عجب فکر جالبی ، ای کاش ایران هم مانند سوییس بود که برای هر امر مهمی می توانست به افکار عمومی مراجعه کند. با این همه فکر می کنم در برابر همه کارهای ریز و درشت صورت گرفته توسط دولت که می توان برآن نقد فراوانی زد، باید گفت که پیشنها مذکور بسیار پیشنهاد مناسبی است ، منتها باید به صورت جزیی روشن شود که در باره چه چیزی قرار است رفراندوم برگزار شود . به نظر می رسد که این امر کلید موضوع باشد . بیتردید اگر موضوع همه پرسی این باشد که برنامه هریک به طور شفاف مطرح شده و سپس مردم در باره آن نظر بدهند بسیار ارزشمند خواهد بود . مثلا می تواند یکی از محورهای رفراندوم این باشد که مردم به نظر مجلس در باره هدفمند سازی یارانه ها گرایش دارند یا به نظر دولت به ریاست آقای احمدی نژاد ؟ در این صورت مجلس و دولت محترم باید به الزامات شفاف سازی به منظور آن که مردم بتوانند به درستی انتخاب کنند تن بدهند . به این معنا که هر یک در این زمینه راه اطلاع رسانی صحیحی را انتخاب کرده ، به ویژه از طریق رسانه ملی اقدام به طرح موضوعات مورد نظر خود کنند. آیا صدا وسیما در این باره از این توانایی برخوردار است که یک بار دیگر هویت اطلاع رسانی خود را مبنی بر بی طرفی میان رقبا به آزمون بگذارد؟ چه در صورت تکرار قضاوت منفی افکارعمومی در باره عملکرد صدا و سیما ، این سازمان بعید به نظر میرسد بتواند از زیر بار عدم اعتماد عمومی کمر راست کند که تا کنون نیز نکرده است .
اما باید به الزامات و پیامدهای رفراندوم هایی از این دست نیز توجه کرد. به این معنا رفراندوم و مراجعه به آراء عمومی در صورتی دارای ارزش خواهد بود که هر یک از طرفین به الزامات آراء اکثریت مردم نیز تن بدهند. از این منظر اگر در باره هدفمند سازی یارانه ها انسدادی میان قوای مجریه و قوای مقننه بر اثر اختلاف نظرها ایجاد شود و دولت مایل نیست در این میان مجلس ، شورای نگهبان و در نهایت مجمع تشخیص مصلحت نظام در باره لایحه دولت داوری کنند پس بهتراست همچون کمیته صیانت از آراء که در شرایط انتخابات 22 خرداد مطرح شد ، بر اساس باور رییس جمهوری ، مردم به عنوان اعضای یک کمیته در سطح ملی مورد پرسش واقع شوند. ولی در نهایت باید یادآوری کرد که در صورت چنین اقدام بی سابقهای کاملا آشکار است در صورتی که مردم به نفع برنامههای آقای احمدی نژاد رای دادند درآن صورت مجلس باید یا منحل شده ، یا تمام و کمال به برنامه آقای احمدی نژاد رای دهد . اما در این میان اگر مردم به برنامه آقای احمدی نژاد رای ندادند طبیعی است که دولت با توجه به رویکردی که به مسایل کشور دارد باید استعفا داده و انتخابات زودهنگام برای تشکیل دولت بعدی فراهم شود که با توجه به برگزاری انتخابات در سال گذشته و حوادث پس از آن به نظر نمی رسد پیشنهاد آقای احمدی نژاد مبنی بر رجوع به افکارعمومی به منظور همه پرسی چندان جدی باشد.
اما از طرف دیگر این دست از همه پرسی و رفراندوم برای آن که از تعیین کنندگی لازم برخوردار شود میباید دارای پشتوانه حقوقی بوده و از منظر اجرایی در سطوح کلان سیاسی کشور نیز اراده لازم برای اجرای آن وجود داشته باشد. با توجه به این بحث اصلاح نظام انتخابات در مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تقدیم به مقام معظم رهبری تدوین شده و هنوز تکلیف آن برای تبدیل به قانون روشن نیست از این منظر پیشنهاد همه پرسی دکتر احمدی نژاد فاقد پشتوانه حقوقی و سیاسی به نظر می رسد .