چند ساعت تا کنکور؛ چطور ذهنتان را از اضطراب نجات دهید؟
صدای ورق‌خوردن کتاب‌ها، خستگی چشم‌هایی که شب‌ها پشت چراغ مطالعه بیدار مانده‌اند و اضطرابی که در سکوت خانه‌ها جریان دارد، همه نشانه‌هایی است از نزدیک شدن به بزرگ‌ترین میدان رقابت علمی کشور؛ کنکور سراسری.
ماراتنی که اگرچه تنها چند ساعت زمان می‌برد، اما سال‌ها از عمر و احساسات خانواده‌ها را درگیر خود کرده است.
هر سال، همین روزها که به اردیبهشت می‌رسیم، ضربان قلب هزاران نوجوان و پدر و مادر تندتر می‌زند.
خیابان‌ها در صبح روز آزمون حال و هوایی متفاوت دارد، گویی شهر برای لحظاتی متوقف می‌شود تا فرزندانش را راهی آزمونی کند که بسیاری آن را مسیر آینده و سرنوشت می‌دانند.
داستان هر خانه، روایت یک امید
روایت متفاوتی از تلاش، اشک، امید و گاه ترس و خستگی در هر خانه‌ای که فرزندی کنکوری دارد شنیده می‌شود، از مادری که نیمه‌شب آرام و بی‌صدا پتو را روی فرزندش می‌کشد، تا پدری که بدون آنکه حرفی بزند.
هر روز صبح با یک فنجان چای لب‌سوز کنارش می‌نشیند، همه چیز تحت تاثیر این رقابت بزرگ قرار می‌گیرد؛ حتی روابط ساده خانوادگی.
ماراتن کنکور فقط برای نوجوانانی نیست که پشت میز نشسته‌اند و تست می‌زنند، بلکه برای مادرانی است که دل‌نگران سلامت روان فرزندشان هستند و پدرانی که در سکوت از هزینه‌های کلاس و مشاوره و آزمون‌های آزمایشی عبور می‌کنند تا مبادا بار روانی بیشتری بر دوش فرزندشان بیفتد.
اضطراب؛ مهمان ناخوانده این روزها
مشاور تحصیلی در خراسان شمالی در این خصوص می‌گوید: اضطراب کنکور در بسیاری موارد از مرز نگرانی معمول فراتر می‌رود و تبدیل به یک بحران روانی تمام‌عیار می‌شود: متأسفانه شاهد مواردی بوده‌ایم که اضطراب‌های کنترل‌نشده حتی به آسیب‌های جسمی شدید و مواردی مانند سکته یا حملات عصبی منجر شده‌اند.»
دکتر علی افشین ادامه می‌دهد: دانش‌آموزانی که در آستانه کنکور هستند، در موقعیت روانی حساسی قرار دارند و کوچک‌ترین کلام، رفتار یا نگاه می‌تواند بر روحیه‌شان اثر بگذارد.
این مشاور تحصیلی می‌افزاید: آنها نیاز دارند حس کنند که بی‌قید و شرط دوستشان داریم، که نتیجه آزمون چیزی از ارزش آنها کم نمی‌کند و در هر حال، ما پشت‌شان هستیم.
بازگشت به آغوش مادرانه
افشین با اشاره به نکته‌ای روان‌شناختی می‌افزاید: زمانی که فشار روانی بالا می‌رود، مغز انسان مکانیزم‌های دفاعی فعال می‌کند؛ یکی از آنها بازگشت به دوران امن کودکی است، به همین دلیل ممکن است نوجوانان در این روزها رفتاری داشته باشند که برای اطرافیان عجیب به‌نظر برسد؛ حساس، زودرنج، پرخاشگر یا حتی خاموش و گوشه‌گیر و این نشانه ضعف نیست؛ بلکه نشانه نیاز به امنیت روانی و عاطفی است.
او توصیه می‌کند: مثل نوزادی که در آغوش گرفته می‌شود، اکنون فرزند کنکوری شما هم به نوازش، توجه، درک و همدلی نیاز دارد. نه نصیحت، نه تهدید، نه مقایسه و نه تکرار هزینه‌هایی که برایش صرف شده. اگر آرامش می‌خواهیم، باید آرام باشیم.
توصیه‌هایی ساده، اما سرنوشت‌ساز
این مشاور تحصیلی معتقد است که شب قبل از آزمون، نباید به مطالعه یا فشار ذهنی اختصاص یابد؛ بهتر است داوطلبان فیلم شاد ببینند، اندکی پیاده‌روی کنند، غذایی سبک بخورند و زودتر بخوابند.
افشین می‌گوید: از افرادی که استرس منتقل می‌کنند فاصله بگیرند و در روز آزمون بدانند که قرار نیست به همه سؤال‌ها پاسخ دهند؛ بلکه فقط باید روی سؤال‌هایی تمرکز کنند که پاسخشان را می‌دانند.
او می‌افزاید: روز کنکور، بدرقه خانواده بسیار مهم است، نوازش، دعا، بوسه بر پیشانی، رد کردن از زیر قرآن، تدارک صبحانه‌ای مقوی و یادآوری لوازم ضروری مثل کارت ورود به جلسه، مداد نرم، مدادتراش، پاک‌کن و ساعت، همه از نکات ساده، اما موثر در کاهش اضطراب فرزندان است.
در کنکور سراسری امسال، ۱۲ هزار و ۲۵ داوطلب در خراسان شمالی ثبت‌نام کرده‌اند که ۶۴ درصد آنها بانوان هستند.
مرحله نخست این آزمون در نوبت‌های صبح و عصر روز پنج‌شنبه ۱۱ اردیبهشت برای گروه‌های علوم ریاضی، علوم انسانی، هنر و زبان، و در روز جمعه ۱۲ اردیبهشت برای داوطلبان گروه علوم تجربی برگزار می‌شود.
در این روزها، همه نگاه‌ها به آینده دوخته شده است. آینده‌ای که شاید در قالب چند دفترچه سؤال و چند ساعت آزمون خلاصه شده باشد، اما حقیقت آن است که موفقیت واقعی، نه فقط در قبولی که در سلامت روان و پایداری امید و انگیزه‌ای است که این نسل در دل دارد.
