با افزایش سن، نیاز به نور بیشتر برای دیدن و بروز مشکلات بینایی مانند تاری دید نزدیک یا دور، امری شایع است. سلامت چشم و قدرت بینایی، از ارکان اصلی یک زندگی فعال و باکیفیت، بهویژه در نیمه دوم عمر محسوب میشود و عدم رسیدگی بهموقع میتواند این مشکلات را تشدید کند. بیماریهای جدیتری، چون آبمروارید و بیماری چشمی تیروئید نیز ممکن است بدون علامت قبلی ظاهر شوند.
چکاپهای منظم؛ سپر دفاعی چشم شما
انجام چکاپهای منظم چشم، بخش حیاتی از مراقبتهای بینایی است. در این معاینات، عصبهای بینایی و شبکیه برای تشخیص هرگونه تغییر در مراحل اولیه بررسی میشوند تا در صورت وجود مشکل، درمان بهسرعت آغاز شود. توصیه میشود همه افراد حداقل هر دو سال یکبار و افراد مبتلا به دیابت یا پیشدیابت سالانه تحت معاینات چشمپزشکی قرار گیرند. مدیریت کلسترول، فشارخون، قند خون و وزن نیز برای سلامت چشم این افراد حیاتی است.
رژیم غذایی متعادل؛ سوخت سلامت چشم
یک رژیم غذایی سالم و سرشار از ویتامینها، املاح و آنتیاکسیدانها میتواند ریسک مشکلات چشمی را به طور قابل توجهی کاهش دهد. مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئینهای کمچرب و چربیهای سالم توصیه میشود. در مقابل، رژیمهای فاقد آنتیاکسیدان کافی، سرشار از کربوهیدراتهای تصفیه شده و حاوی الکل، احتمال بروز مشکلات بینایی را افزایش میدهند.
ترک سیگار؛ هدیهای به چشمانتان
سیگارکشیدن خطر ابتلا به بیماریهای چشمی مرتبط با سن مانند تباهی لکه زرد (دژنراسیون ماکولا)، آبمروارید و آسیب عصب بینایی را افزایش میدهد. این بیماریها کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار داده و میتوانند منجر به کاهش شدید بینایی یا حتی نابینایی شوند.
محافظت از چشمها در برابر پرتوهای UV
قرارگیری طولانیمدت در معرض پرتوهای فرابنفش (UV) خورشید میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به سلامت چشم وارد کند. بیماریهایی، چون آبمروارید و تباهی لکه زرد از شایعترین عوارض تابش UV هستند. استفاده از عینکهای آفتابی با قابلیت محافظت ۱۰۰ درصدی در برابر UV برای کاهش این خطر ضروری است.
کاهش خستگی چشم ناشی از اسکرینها
استفاده طولانی از ابزارهای دیجیتال منجر به فشار چشم، خشکی چشم و تاری دید، موسوم به سندرم بینایی کامپیوتری (CVS) میشود. قانون ۲۰-۲۰-۲۰ (هر ۲۰ دقیقه، به مدت ۲۰ ثانیه به جسمی در فاصله ۶ متری نگاه کنید) و تنظیمات مناسب نور و کنتراست نمایشگر به کاهش فشار بر چشم کمک میکند. استفاده از قطرههای اشک مصنوعی و پلک زدن مکرر (آهسته و تند) نیز به مرطوب نگه داشتن چشم و کاهش خشکی آن کمک میکند.
ورزش منظم؛ ضامن سلامت عروق چشمی
بیماریهایی نظیر فشارخون بالا، دیابت و چاقی میتوانند به رگهای خونی چشم آسیب رسانده و مشکلات بینایی ایجاد کنند. ورزش منظم با بهبود گردش خون، از این عوارض پیشگیری میکند. انجام حداقل ۳ بار ورزش در هفته و ۲۰ تا ۳۰ دقیقه فعالیت هوازی روزانه توصیه میشود.
خواب باکیفیت؛ ترمیمکننده چشمها
خواب کافی و باکیفیت شبانه (حداقل ۷ ساعت) برای سلامت عمومی و بهویژه سلامت چشمها و بینایی ضروری است. داشتن برنامه خواب منظم، پرهیز از کافئین از بعدازظهر و عدم استفاده از نمایشگرها حداقل دو ساعت قبل از خواب به بهبود کیفیت خواب کمک میکند.
آبمروارید؛ آیا فقط پیری مقصر است؟
آبمروارید یکی از پیامدهای طبیعی سالخوردگی است و حدود ۹۰ درصد افراد تا ۷۵ سالگی به آن دچار میشوند. این عارضه از حدود ۴۰ سالگی با تخریب پروتئینهای عدسی چشم آغاز شده و با تجمع آنها، عدسی کدر میشود و دید را مختل میکند.
هرچند سن عامل اصلی است، اما آبمروارید میتواند مادرزادی باشد یا عواملی، چون سیگار، آسیب چشمی، دیابت، سابقه خانوادگی، فشارخون بالا، چاقی و برخی داروها در بروز آن نقش داشته باشند. با پیشرفت آبمروارید و تأثیر آن بر فعالیتهای روزمره، جراحی برای خارج کردن عدسی کدر و بازگرداندن بینایی توصیه میشود؛ این جراحی عملی بیخطر و بسیار مؤثر است.