سد کرخه منبع اصلی تأمین آب برای حدود ۳۲۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی (معادل نیمی از استان تهران) در خوزستان است و نقشی کلیدی در تأمین معیشت کشاورزان جنوب کشور دارد؛ ضمن اینکه کرخه برای تأمین برق کشور، سد مهمی به شمار میآید، اما بااینوجود در حال حاضر آب این سد کاهش شدیدی داشته است.
این سد در طول دهه ۱۳۹۰ بهطور مکرر از خشکسالی آسیب دید و در سال ۱۴۰۰، وزارت نیرو هشدار داد که سطح آب آن به پایینترین میزان در دو دهه گذشته رسیده است.
اگرچه با بارشها در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ بهبود نسبی یافت، اما به دلیل خشکی شدید زمین، بخش زیادی از این بارشها بهجای افزایش ذخیره سد، جذب سفرههای زیرزمینی شد. ازاینرو، وضعیت سد همچنان بحرانی باقی ماند. اخیراً نیز برخی رسانهها از صفرشدن آب سد کرخه خبر دادهاند.
در این زمینه، احمدرضا لاهیجانزاده، معاون سازمان حفاظت محیطزیست، تأکید میکند که هرچند جریان آب در انتهای رودخانه بسیار کاهشیافته، اما بهطور کامل قطع نشده است. منابع محلی نیز این موضوع را تأیید کردهاند و اعلام کردهاند که هنوز مقداری از جریان باقیمانده که نمیتوان آن را صفر دانست.
وی گفت: بر اساس اطلاعات اعلامشده از سوی منابع محلی در خوزستان، مجوز برداشت ۴۵۰ میلیون مترمکعب آب از سد کرخه برای تأمین نیازهای آبی تالاب هورالعظیم در فصل تابستان صادر شده است. این میزان آب بهصورت «موجی» و در بازه زمانی خرداد تا شهریورماه رهاسازی خواهد شد.
معاون سازمان محیطزیست میگوید که باتوجهبه شرایط موجود، کشت برنج از خردادماه ممنوع میشود. این تصمیم برای جلوگیری از برداشت بیرویه و غیرمجاز آب در فصل پرمصرف کشاورزی گرفته شده است.
لاهیجان زاده همچنین ادامه داد: آبدهی رودخانه کرخه تاحدامکان کاهشیافته تا از کشت برنج جلوگیری شود.
بااینحال، لاهیجان زاده اعلام کرد که برای کشتهای جایگزین حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب پیشبینی شده است که تأمین آن بر اساس برنامهریزی و مدیریت منابع آبی منطقه صورت میگیرد.
از سوی دیگر، علیاصغر فراهانی کارشناس محیطزیست هشدار میدهد که در صورت خشکشدن سد کرخه و ازدسترفتن منابع آبی میتواند اثرات زیستمحیطی جبرانناپذیری به همراه داشته باشد.