اتهام‌زنی گروسی به ایران درباره ماهیت برنامه هسته‌ای
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه و در نشست فصلی شورای حکام آژانس، بیانیه خود را درباره موضوع هسته‌ای ایران قرائت کرد.
گروسی گفت: در چند ماه گذشته، از طریق رایزنی‌های فعالانه با آمریکا و ایران در حمایت از مذارکرات دوجانبه آنها برای رسیدن به توافقی مورد قبول طرفین برای تضمیت ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران، همکاری نزدیک و فشرده‌ای با دو طرف داشتم. هفته گذشته به مصر سفر کردم که در آن‌جا با «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور این کشور، «بدر عبدالعاطی» وزیر امور خارجه مصر و «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران داشتم. قدردان نقش مصر برای تعامل سازنده آن در این زمینه هستم.
مدیکل آژانس با تاکید بر اهمیت نقش آژانس در هرگونه توافق احتمالی گفت: آژانس نقش مهمی و بی‌طرفانه‌ای در پرداختن به این مسائل دشوار و حساس و نقش گریزناپذیری در راستی‌آزمایی هرگونه توافق جدید دارد.
مدیرکل آژانس با اشاره به این که گزارش فصلی او درباره توافقنامه پادمانی منع گسترش تسلیحات اتمی (انپیتی) با ایران شامل ارزیابی جامع و بروز مسائل باقی‌مانده درباره برنامه هسته‌ای ایران است، بیان کرد: همان طور که می‌دانید، آژانس ذرات اورانیوم با منشا انسانی را در هر یک از سه محل اعلام‌شده در ایران، از جمله ورامین، مریوان و تورقوزآباد، یافته است که در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به آن دسترسی تکمیلی داشت. از آن موقع، به دنبال توضیح و شفاف‌سازی ایران درباره حضور این ذرات اورانیوم، از جمله در نشست‌ها و رایزنی‌های بلندپایه بوده‌ایم که شخصا در آن مشارکت داشته‌ام.
گروسی مدعی شد: متاسفانه، ایران چندین بار است که نه پاسخی به سوالات آژانس داده و نه پاسخ‌های موثق فنی برای این سوالات ارائه کرده است. ایران همچنین به دنبال پاکسازی این محل‌ها بوده است که از فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس ممانعت به عمل آورده است.
او افزود: ارزیابی جامع آژانس از آنچه رخ داده است، بر اساس ارزیابی فنی ما از تمامی اطلاعات موجود در زمینه مسائل پادمانی باعث شده است به این نتیجه برسیم که این سه محل و دیگر محل‌های احتمالی، بخشی از یک برنامه هسته‌ای ساختارمند اعلام‌نشده از سوی ایران بوده‌اند که تا اوایل دهه ۲۰۰۰ اجرا می‌شد و این که در برخی از فعالیت‌ها از مواد هسته‌ای اعلام‌نشده استفاده شده است.
گروسی گفت: بر این اساس، آژانس نتیجه گرفته است که ایران مواد هسته‌ای و فعالیت‌های هسته‌ای مرتبط با این سه محل اعلام‌نشده در ایران را اعلام نکرده بود. در نتیجه، آژانس در موقعیتی قرار ندارد که مشخص کند که آیا این مواد هسته‌ای هنوز خارج از چارچوب پادمان‌هاست یا خیر.
او بیان کرد: تصمیم یک‌جانبه ایران برای متوقف کردن اجرای «کد اصلاحی ۳.۱» به کاهش چشمگیر قابلیت آژانس در راستی‌آزمایی ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران منجر شد و با تعهدات قاونی آن در بند ۳۹ توافقنامه پادمانی و ترتیبات فنی مغایرت دارد.
گروسی درباره ذخایر اورانیوم با خلوص بالای ایران گفت: انباشت سریع اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا، چنان که در گزارش دیگرم، «راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل» به تفصیل شرح داده شده، به طور جدی نگران‌کننده بوده و بر پیچیدگی‌های مسائلی می‌افزاید که پیشتر توضیح دادم. آژانس با توجه به پیامد‌های بالقوه اشاعه‌ای، نمی‌تواند انباشت بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا را نادیده بگیرد.
مدیرکل آژانس در سخنرانی خود با مطرح کردن درخواستی از ایران گفت: فورا از ایران درخواست می‌کنم که به طور کامل و موثری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. آژانس مادامی که ایران به آژانس در حل‌وفصل مسائل پادمانی باقی‌مانده کمک نکند، در موقعیتی نخواهد بود که بتواند ماهیت منحصرا صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را تضمین کند. معتقدم تنها راه پیشرفت در این زمینه از طریق راهکاری دیپلماتیک میسر است که با مقررات راستی‌آزمایی آژانس قویا از آن پشتیبانی کند.
او با اشاره به مذکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با میانجی‌گری عمان که تا کنون پنج دور از آن برگزار شده است، گفت: من همچنان آمریکا و ایران را حمایت و تشویق می‌کنم تا از هیچ تلاشی فروگذار نکرده و با خردمندی و شجاعت سیاسی این موضوع را به نتیجه‌ای موفقیت‌آمیز برسانند. تاثیر تثبیت وضعیت برنامه هسته‌ای ایران فوری خواهد بود و غرب آسیا را با یک گام بزرگ به سوی صلح و رفاه نزدیک‌تر خواهد کرد.
