برنامه هسته ای ايران و دورويی اتمی غرب
آفتاب‌‌نیوز : 
اين سياستمدار بريتانيايی در اين مقاله که تحت عنوان «دورويی اتمی» در شماره روز 30 نوامبر روزنامه بريتانيايی گاردين چاپ شده، يادآور می شود که در حال حاضر، بريتانيا نقشی اساسی را در مذاکرات هسته ای با ايران ايفا می کند و ممکن است در صدد برآيد تا اين موضوع را به شورای امنيت سازمان ملل ارجاع دهد.
آقای بن، که در زمان فعاليت های سياسی خود به جناح چپ حزب کارگر تعلق داشت و در سال های اخير نيز از برخی سياست های دولت کارگری، از جمله حمله به عراق انتقاد کرده، در اين مقاله می افزايد که بريتانيا در حالی اين نقش را برعهده دارد که تونی بلر، نخست وزير، خود در صدد احيای برنامه استفاده گسترده تر از نيروگاه هسته ای در بريتانيا برآمده است.
وی غرب را به دورويی در مقابله با برنامه های هسته ای ايران متهم کرده و می گويد که برای درک عمق اين دورويی، لازم است به تاريخچه فعاليت های اتمی ايران نگاهی انداخت که به نظر می رسد اينک به گونه ای مصلحت جويانه به دست فراموشی سپرده شده است.
به گفته سرپرست سازمان انرژی اتمی ايران در دوران حکومت شاه، ايران در نظر داشت با اجرای يک برنامه هسته ای وسيع، ظرفيت نيروگاه اتمی خود را در خلال حدود بيست سال بعد به حدی بالاتر از ظرفيت نيروگاهی بريتانيا در آن زمان برساند.
اين وزير سابق کابينه بريتانيا از ملاقات خود با محمدرضا پهلوی، آخرين شاه ايران در ژانويه سال 1976 ياد می کند که بخش اعظم آن به گفتگو درباره برنامه دولت وقت ايران برای اجرای يک برنامه وسيع توليد برق از نيروی اتم اختصاص داشت.
آقای بن در اين مقاله می نويسد که قبل از ملاقات با شاه، دکتر اکبر اعتماد، که سرپرستی سازمان انرژی اتمی ايران را برعهده داشت، به وی گفت که ايران در نظر دارد تا سال 1994 نيروگاه های هسته ای به ظرفيتی ايجاد کند که از ظرفيت توليد برق هسته ای بريتانيا در آن زمان بيشتر بود.
تونی بن از قول دکتر اعتماد نقل می کند که ايران به اين منظور، نسبت به خريد دستگاه های سانتريفوژ برای غنی سازی اورانيوم علاقه مند است هرچند اين کشور همچنان بر جلوگيری از گسترش جنگ افزارهای اتمی تاکيد دارد.
کمکهای خارجی به شاه
تونی بن در ادامه مقاله می افزايد که محمدرضا پهلوی در ملاقات با وی گفت که فناوری هسته ای مورد نياز خود را از فرانسويان و آلمانی ها دريافت می کند و مانعی هم نمی بيند که از شوروی در اين زمينه کمک بگيرد.
آقای بن به خاطر می آورد که تنها يک سال پس از اين ملاقات، دکتر والتر مارشال، رييس سازمان اتمی بريتانيا و مشاور خود وی، اعلام داشت که همزمان مشاورت با شاه را هم برعهده دارد و طرحی را در زمينه استفاده از فناوری هسته ای در اختيار رهبر ايران قرار داده است.
شاه ايران ضمن همکاری با فرانسه و آلمان از کمک شوروی نيز استقبال می کرد.
شاه در نظر داشت رآکتورهای دارای سيستم خنک کننده با آب تحت فشار را از شرکت آمريکايی وستينگهاوس خريداری کند و گفته بود که اگر بريتانيا نيز حاضر به خريد اين سيستم و تعويض سيستم آن زمان خود باشد، ايران آمادگی داشت تا اعتبار لازم را در اختيار اين کشور قرار دهد.
تونی بن اظهار می دارد که مصمم بود با چنين اقدامی از سوی بريتانيا به شدت مقابله کند.
سرانجام توافق شد ايران پنجاه درصد از سهام صنايع هسته ای بريتانيا را به منظور ساخت اين رآکتورها خريداری کند.
تونی بن اظهار نظر می کند که در آن زمان، اعتقاد داشت که کمک به ايران باعث می شود تا اين کشور در صدد دستيابی به تسليحات هسته ای برآيد و به همين جهت، با آن نوع کمک اتمی که مورد نظر والتر مارشال بود مخالفت می ورزيد.
در عين حال، نه تنها آقای مارشال، بلکه مديرکل وزارت انرژی نيز، که مستقيما طرف مشورت جيم کالاهان، نخست وزير قرار داشت، ظاهرا از تغيير فناوری اتمی بريتانيا و همکاری با ايران حمايت می کرد.
به نوشته تونی بن، در يکی از جلسات کميته ويژه کابينه بريتانيا، نخست وزير ضمن ابراز نگرانی از گسترش فناوری خطرناک هسته ای، ابراز داشت که در هر حال بهتر است بريتانيا در زمينه توليد انرژی اتمی با ايران همکاری کند زيرا در هر صورت، فرانسه يا آلمان به چنين اقدامی مبادرت خواهند ورزيد.
عدم نگرانی آمريکا
تونی بن در ادامه مقاله خود می نويسد که آنچه بسيار عجيب به نظر می رسيد، اين بود که آمريکايی ها ابدا درباره برنامه ايران برای دستيابی به ظرفيت عظيم هسته ای احساس نگرانی نمی کردند زيرا در آن زمان، شاه يکی از متحدان ايالات متحده محسوب می شد.
به نظر اين سياستمدار بريتانيايی، ديدگاه ايالات متحده و کشورهای غربی نشانه کاربرد معيارهای دوگانه در زمينه دستيابی ساير کشورها به فناوری هسته ای بوده است که با سياست آنها در قبال حمله نظامی صدام حسين، رهبر سابق عراق، به ايران پس از سقوط شاه، و سکوت در برابر زرادخانه اتمی اسرائيل همخوانی دارد.
تونی بن يادآور می شود که اخيرا آژانس بين المللی انرژی اتمی و محمد البرادعی، مديرکل آن، به دليل تلاش در پيشبرد پيمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای موفق به دريافت جايزه صلح نوبل شدند اما به نظر وی، کشورهای دارای تسليحات اتمی در واقع به اين پيمان اهميتی نمی دهند.
در يکی از جلسات کميته ويژه کابينه بريتانيا در سال 1977، نخست وزير ضمن ابراز نگرانی از گسترش فناوری خطرناک هسته ای در جهان، ابراز داشت که در هر حال بهتر است بريتانيا در زمينه توليد انرژی اتمی با ايران همکاری کند زيرا در هر صورت، فرانسه يا آلمان به چنين اقدامی مبادرت خواهند ورزيد.
دليل آقای بن اين است که در پيمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای، اين دسته از کشورها ملزم شده اند که برای دستيابی به توافقی در جهت خلع سلاح اتمی خود تلاش کنند اما هيچ نشانه ای از اقدام در اين مورد به چشم نمی خورد.
نويسنده مقاله با اشاره به امکان ارجاع پرونده هسته ای ايران به شورای امنيت سازمان ملل متحد، اظهار نظر می کند که ممکن است آقای البرادعی خود را در همان موقعيت هانس بليکس، سربازرس تسليحاتی سازمان ملل در عراق، بيابد.
قبل از حمله نظامی ائتلاف به رهبری آمريکا به عراق، بر اساس ادعای وجود تسليحات کشتار جمعی در آن کشور، آقای بليکس اظهار داشته بود که بازرسی های گروه وی چنين اتهامی را تاييد نمی کند.
تونی بن اين احتمال را مطرح می کند که در صورت ارجاع پرونده هسته ای ايران به شورای امنيت، آمريکا برای صدور قطعنامه ای در محکوميت اين کشور تلاش کند و اگر به نتيجه نرسد، به اقدام يکجانبه عليه ايران دست بزند.
در خاتمه مقاله، آقای بن اظهار نظر می کند که اگر مشکل برنامه هسته ای ايران بتواند از طريق آژانس دنبال شود، آنگاه دستيابی به راه حلی براساس توافق دوجانبه مقدور است و توصيه می کند که بايد جهان از چنين راه حلی حمايت کند زيرا، به گفته وی، نه تونی بلر و نه جورج بوش در موقعيتی نيستند که بتوانند در اين زمينه موضعگيری اخلاقی کنند.
تونی بن ضمن ابراز مخالفت با وجود جنگ افزارهای اتمی، تاکيد می کند که نظرات وی را نبايد به منزله حمايت از اقدامات کنونی دولت ايران تعبير کرد.
وی توصيه می کند که با توجه به سابقه ارتباط های هسته ای بريتانيا و ايران، بايد در زمينه برخورد با برنامه کنونی ايران محتاط بود و با استدلالاتی که می تواند برای توجيه جنگ به کار رود مخالفت ورزيد.
اين سياستمدار بريتانيايی در اين مقاله که تحت عنوان «دورويی اتمی» در شماره روز 30 نوامبر روزنامه بريتانيايی گاردين چاپ شده، يادآور می شود که در حال حاضر، بريتانيا نقشی اساسی را در مذاکرات هسته ای با ايران ايفا می کند و ممکن است در صدد برآيد تا اين موضوع را به شورای امنيت سازمان ملل ارجاع دهد. آقای بن، که در زمان فعاليت های سياسی خود به جناح چپ حزب کارگر تعلق داشت و در سال های اخير نيز از برخی سياست های دولت کارگری، از جمله حمله به عراق انتقاد کرده، در اين مقاله می افزايد که بريتانيا در حالی اين نقش را برعهده دارد که تونی بلر، نخست وزير، خود در صدد احيای برنامه استفاده گسترده تر از نيروگاه هسته ای در بريتانيا برآمده است.
وی غرب را به دورويی در مقابله با برنامه های هسته ای ايران متهم کرده و می گويد که برای درک عمق اين دورويی، لازم است به تاريخچه فعاليت های اتمی ايران نگاهی انداخت که به نظر می رسد اينک به گونه ای مصلحت جويانه به دست فراموشی سپرده شده است.
به گفته سرپرست سازمان انرژی اتمی ايران در دوران حکومت شاه، ايران در نظر داشت با اجرای يک برنامه هسته ای وسيع، ظرفيت نيروگاه اتمی خود را در خلال حدود بيست سال بعد به حدی بالاتر از ظرفيت نيروگاهی بريتانيا در آن زمان برساند.
اين وزير سابق کابينه بريتانيا از ملاقات خود با محمدرضا پهلوی، آخرين شاه ايران در ژانويه سال 1976 ياد می کند که بخش اعظم آن به گفتگو درباره برنامه دولت وقت ايران برای اجرای يک برنامه وسيع توليد برق از نيروی اتم اختصاص داشت.
آقای بن در اين مقاله می نويسد که قبل از ملاقات با شاه، دکتر اکبر اعتماد، که سرپرستی سازمان انرژی اتمی ايران را برعهده داشت، به وی گفت که ايران در نظر دارد تا سال 1994 نيروگاه های هسته ای به ظرفيتی ايجاد کند که از ظرفيت توليد برق هسته ای بريتانيا در آن زمان بيشتر بود.
تونی بن از قول دکتر اعتماد نقل می کند که ايران به اين منظور، نسبت به خريد دستگاه های سانتريفوژ برای غنی سازی اورانيوم علاقه مند است هرچند اين کشور همچنان بر جلوگيری از گسترش جنگ افزارهای اتمی تاکيد دارد.
کمکهای خارجی به شاه
تونی بن در ادامه مقاله می افزايد که محمدرضا پهلوی در ملاقات با وی گفت که فناوری هسته ای مورد نياز خود را از فرانسويان و آلمانی ها دريافت می کند و مانعی هم نمی بيند که از شوروی در اين زمينه کمک بگيرد.
آقای بن به خاطر می آورد که تنها يک سال پس از اين ملاقات، دکتر والتر مارشال، رييس سازمان اتمی بريتانيا و مشاور خود وی، اعلام داشت که همزمان مشاورت با شاه را هم برعهده دارد و طرحی را در زمينه استفاده از فناوری هسته ای در اختيار رهبر ايران قرار داده است.
شاه ايران ضمن همکاری با فرانسه و آلمان از کمک شوروی نيز استقبال می کرد.
شاه در نظر داشت رآکتورهای دارای سيستم خنک کننده با آب تحت فشار را از شرکت آمريکايی وستينگهاوس خريداری کند و گفته بود که اگر بريتانيا نيز حاضر به خريد اين سيستم و تعويض سيستم آن زمان خود باشد، ايران آمادگی داشت تا اعتبار لازم را در اختيار اين کشور قرار دهد.
تونی بن اظهار می دارد که مصمم بود با چنين اقدامی از سوی بريتانيا به شدت مقابله کند.
سرانجام توافق شد ايران پنجاه درصد از سهام صنايع هسته ای بريتانيا را به منظور ساخت اين رآکتورها خريداری کند.
تونی بن اظهار نظر می کند که در آن زمان، اعتقاد داشت که کمک به ايران باعث می شود تا اين کشور در صدد دستيابی به تسليحات هسته ای برآيد و به همين جهت، با آن نوع کمک اتمی که مورد نظر والتر مارشال بود مخالفت می ورزيد.
در عين حال، نه تنها آقای مارشال، بلکه مديرکل وزارت انرژی نيز، که مستقيما طرف مشورت جيم کالاهان، نخست وزير قرار داشت، ظاهرا از تغيير فناوری اتمی بريتانيا و همکاری با ايران حمايت می کرد.
به نوشته تونی بن، در يکی از جلسات کميته ويژه کابينه بريتانيا، نخست وزير ضمن ابراز نگرانی از گسترش فناوری خطرناک هسته ای، ابراز داشت که در هر حال بهتر است بريتانيا در زمينه توليد انرژی اتمی با ايران همکاری کند زيرا در هر صورت، فرانسه يا آلمان به چنين اقدامی مبادرت خواهند ورزيد.
عدم نگرانی آمريکا
تونی بن در ادامه مقاله خود می نويسد که آنچه بسيار عجيب به نظر می رسيد، اين بود که آمريکايی ها ابدا درباره برنامه ايران برای دستيابی به ظرفيت عظيم هسته ای احساس نگرانی نمی کردند زيرا در آن زمان، شاه يکی از متحدان ايالات متحده محسوب می شد.
به نظر اين سياستمدار بريتانيايی، ديدگاه ايالات متحده و کشورهای غربی نشانه کاربرد معيارهای دوگانه در زمينه دستيابی ساير کشورها به فناوری هسته ای بوده است که با سياست آنها در قبال حمله نظامی صدام حسين، رهبر سابق عراق، به ايران پس از سقوط شاه، و سکوت در برابر زرادخانه اتمی اسرائيل همخوانی دارد.
تونی بن يادآور می شود که اخيرا آژانس بين المللی انرژی اتمی و محمد البرادعی، مديرکل آن، به دليل تلاش در پيشبرد پيمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای موفق به دريافت جايزه صلح نوبل شدند اما به نظر وی، کشورهای دارای تسليحات اتمی در واقع به اين پيمان اهميتی نمی دهند.
در يکی از جلسات کميته ويژه کابينه بريتانيا در سال 1977، نخست وزير ضمن ابراز نگرانی از گسترش فناوری خطرناک هسته ای در جهان، ابراز داشت که در هر حال بهتر است بريتانيا در زمينه توليد انرژی اتمی با ايران همکاری کند زيرا در هر صورت، فرانسه يا آلمان به چنين اقدامی مبادرت خواهند ورزيد.
دليل آقای بن اين است که در پيمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای، اين دسته از کشورها ملزم شده اند که برای دستيابی به توافقی در جهت خلع سلاح اتمی خود تلاش کنند اما هيچ نشانه ای از اقدام در اين مورد به چشم نمی خورد.
نويسنده مقاله با اشاره به امکان ارجاع پرونده هسته ای ايران به شورای امنيت سازمان ملل متحد، اظهار نظر می کند که ممکن است آقای البرادعی خود را در همان موقعيت هانس بليکس، سربازرس تسليحاتی سازمان ملل در عراق، بيابد.
قبل از حمله نظامی ائتلاف به رهبری آمريکا به عراق، بر اساس ادعای وجود تسليحات کشتار جمعی در آن کشور، آقای بليکس اظهار داشته بود که بازرسی های گروه وی چنين اتهامی را تاييد نمی کند.
تونی بن اين احتمال را مطرح می کند که در صورت ارجاع پرونده هسته ای ايران به شورای امنيت، آمريکا برای صدور قطعنامه ای در محکوميت اين کشور تلاش کند و اگر به نتيجه نرسد، به اقدام يکجانبه عليه ايران دست بزند.
در خاتمه مقاله، آقای بن اظهار نظر می کند که اگر مشکل برنامه هسته ای ايران بتواند از طريق آژانس دنبال شود، آنگاه دستيابی به راه حلی براساس توافق دوجانبه مقدور است و توصيه می کند که بايد جهان از چنين راه حلی حمايت کند زيرا، به گفته وی، نه تونی بلر و نه جورج بوش در موقعيتی نيستند که بتوانند در اين زمينه موضعگيری اخلاقی کنند.
تونی بن ضمن ابراز مخالفت با وجود جنگ افزارهای اتمی، تاکيد می کند که نظرات وی را نبايد به منزله حمايت از اقدامات کنونی دولت ايران تعبير کرد.
وی توصيه می کند که با توجه به سابقه ارتباط های هسته ای بريتانيا و ايران، بايد در زمينه برخورد با برنامه کنونی ايران محتاط بود و با استدلالاتی که می تواند برای توجيه جنگ به کار رود مخالفت ورزيد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید