آیا چین استراتژی دونالد ترامپ علیه ایران را برهم خواهد زد؟

سرویس بین الملل- یک پژوهشگر مرکز مطالعات امنیت دانشگاه جورج تاون به همراه یک پژوهشگر مرکز مطالعات علوم و امنیت دانشگاه «کینگز کالج» لندن در مقاله ای تحت عنوان «آیا چین استراتژی ترامپ در قبال را برهم خواهد زد»؟، می نویسند: ایران درصدد است تا حمایت چین را به نفع خود کسب کند تا از تحقق این آمریکا جلوگیری نماید.

به گزارش آفتاب‎نیوز؛ در این مقاله که در نشریه «فارین افیرز» منتشر شده آمده است: «در ماه ماه ترامپ رییس جمهوری امریکا ان کشور را از توافق هسته‌ای با ایران خارج کرد. چند هفته بعد مایک پمپئو وزیرخارجه امریکا خط مشی تهاجمی جدیدی را علیه ایران در پیش گرفت. به اعتقاد دولت ترامپ این استراتژی ایران را مجبور به بازگشت به پای میز مذاکره می کند و توافقی بزرگتر و بهتر برای امریکا حاصل می شود تا نگرانی ترامپ درباره برنامه هسته ای ایران برطرف شود. برای تهران بازسازی کامل روابط اقتصادی با کشورهای غربی در حال حاضر بعید به نظر می رسد اما این بدان معنا نیست که برنامه های ترامپ در قبال ایران موفق خواهند بود. در طول دو دهه گذشته ایران با ایجاد روابط عمیق‌تر با چین و روسیه مانع از انزوای بین المللی خود شده است. چین اعلام کرده که به واردات نفت از ایران ادامه خواهد داد، حتی پس از آن که امریکا با اقدامات خود درصد به صفر رساندن صادرات نفت ایران باشد. تعامل چینی‌ها با ایران می‌تواند زمینه تضیف فشار امریکا علیه تهران را فراهم کند».

این دو پژوهشگر با اشاره به روابط تاریخی چین و ایران می نویسند: «پس از بحران گروگانگیری دیپلمات‌های امریکایی در ایران، چین به شریک حیاتی تهران تبدیل شد. در طول جنگ ایران وعراق که از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ میلادی ادامه یافت چین تامین کننده اصلی اسلحه برای ایران بود. در دهه‌های بعد نیز چین به بازیگری بزرگ در اقتصاد ایران و روابط تجاری، سیاست خارجی و امور نظامی آن کشور تبدیل شد. در سال ۲۰۰۰ میلادی به این سو زمانی که امریکا و متحدان‌اش تحریم‌ها را عیله برنامه هسته‌ای ایران تشدید کردند، چین تلاش کرد با کسب معافیت‌های اقتصادی و کانال مستقیمی که در شورای امنیت دارد به همراه حمایت های نظامی، تلاش‌های امریکا علیه تهران را خنثی کند. چین به ایران به عنوان منبع اصلی تامین انرژی و بازاری مهم برای محصولات‌اش می نگرد. موقعیت ایران در خاورمیانه و قابلیت دسترسی به اروپا، اسیای مرکزی و خلیج فارس و تنگه هرمز سبب شده تا چین در چشم انداز خود گسترش روابط زیربنایی و افزایش نفوذ سیاسی و اقتصادی در ایران را در دستور کار خود قرار دهد».

در ادامه این گزارش آمده است: «اگرچه چین در سال ۲۰۱۰ میلادی از تحریم سازمان ملل علیه ایران حمایت کرد با این حال، کماکان به مشارکت با ایران ادامه داد و با این کار جلوی انزوای بیشتر ایران را گرفت. ایران همکاری اقتصادی مداوم با چین دارد. هیچ کشور دیگری به جز روسیه از چنین سطحی از روابط دوجانبه با ایران برخوردار نیست. با این حال، اگرچه دو کشور همکاری عملگرایانه خود را حفظ کردند، در طول زمان این رابطه تلخی‌هایی هم داشت. از زمانی که مذاکرات هسته‌ای در سال ۲۰۱۲ میلادی از سرگرفته شد، مصرف کنندگان ایرانی با مشاهده محصولات چینی در بازار آن کشور با دیده بی اعتمادی به چین نگریستند. در دوران تحریم بین المللی ایران گزینه دیگری جز نزدیکی به چین و دریافت کالا از آن کشور پیدا نکرد. در نتیجه، بازار ایران از کالاهای کم کیفیت چینی پر شد. اما گلایه اصلی ایرانیان از کالاها نبود بکه مشارکت چینی‌ها در ایران باعث ایجاد شغل نشده بود».

آنان در ادامه می نویسند: «امروز نیز همزمان با افزایش فشار امریکا بر ایران، تهران امیدوار است که چین باعث جلوگیری از تبعات آسیب های اقتصادی بیشتر علیه ایران شود. در حال حاضر شرکت‌های چینی گزینه‌های خود را ارزیابی می کنند. از سوی، آنان نمی‌خواهند در معرض نقض اشکار تحریم های امریکا قرار گیرند، چرا که شرکت‌های چینی جهانی‌تر شده‌اند و در معرض فشار بیشتری در مقایسه با گذشته از سوی امریکا قرار دارند. البته ایران هنوز هم دلیل برای خوش بینی دارد. شرکت‌های عمده چینی هنوز در ایران مشغول به فعالیت هستند و بسیاری از آن ها درصدد برامده‌اند تا رقبای اروپایی‌شان را از بازار ایران حذف کنند. برای مثال، چین همچنان به سرمایه‌گذاری در بخش راه آهن و انرژی ایران ادامه می دهد. در ماه ژوئیه ۲۰۱۷ میلادی، چین با راه اندازی خط ۱.۵ میلیارد دلار راه اهن میان تهران –مشهد موافقت کرد. چین در روند پرداخت ایران انعطاف پذیری بیشتری در مقایسه با گذشته از خود نشان می دهد و تلاش می کند تا اقتصادی کمتر وابسته به دلار داشته باشد، از پول ملی خود برای پرداخت بهای نفت به ایران استفاده کند و از فشار اقتصادی امریکایی بکاهد. این بدان معناست که علیرغم تحریم امریکا، تجارت چین و ایران با یکدیگر ادامه خواهد یافت. چین همچنین نقش مهمی در حصول اطمینان از اجرای مفاد برجام و پابرجا ماندن آن توافق خواهد داشت. اکنون پکن در حال بررسی طراحی دوباره تاسیسات هسته‌ای کلیدی ایران، راکتور اب سنگین اراک است. چین همچنین آماده است تا در سال‌های اینده دور اکتور هسته‌ای در ایران را به اتمام برساند. این موضوع سبب می شود که علاوه بر روسیه که مدت‌ها بازیگر اصلی در برنامه هسته‌ایی ایران بود، چین نیز خود را به عنوان بازیگری کلیدی نشان دهد».

این نشریه در پایان می نویسد:«اکنون اروپایی‌ها در تلاش برای ارائه بسته‌هایی به ایران به منظور متقاعد کردن آن کشور برای ماندن در برجام هستند اما واقعیت آن است که توان اروپایی‌ها برای ایستادگی در برابر امریکا محدود است و اروپا فاقد اراده سیاسی برای جلوگیری از تلاش امریکا به منظور منزوی کردن ایران است. در نتیجه، تهران با همکاری با پکن می‌خواهد مانع از تلاش امریکا در این راستا شود. این موضوع سبب می شود تا در بلندمدت تلاش های امریکا برای توافق هسته‌ای دیگری با ایران کاهش یابد».