اختلال خواب نشانه‌ای از زوال عقل یا بیماری پارکینسون است؟
اختلال رفتار خواب سریع (Rapid Eye Movement Sleep Behavior Disorder) یا به اختصار RBD نوعی اختلال خواب است که در آن فرد در مرحله REM خواب (مرحله‌ای که بیشتر رویا‌ها رخ می‌دهند) کنترل عضلانی خود را از دست می‌دهد و رویاهای خود را به صورت حرکتی اجرا می‌کند. این موضوع می‌تواند منجر به حرکات خشن دست و پا، صحبت کردن، بلند شدن ناگهانی یا حتی زخمی شدن فرد یا شریک خواب وی شود.
پژوهش: التهاب مغز و ارتباط آن با RBD
در یک مطالعه جدید، محققان ۱۷۰ بیمار را تحت بررسی قرار دادند:
۸۰ نفر از آنها دچار RBD بودند
۹۰ نفر دیگر یا دچار انواع دیگری از اختلال خواب بودند یا هیچ مشکلی نداشتند
در این مطالعه از دوربین‌های دوبعدی برای ضبط حرکات خواب استفاده شد. نتایج نشان داد:
افراد مبتلا به RBD، در ناحیه‌ای از مغز که مسئول تولید دوپامین (ناحیه سوبستانس نیگرا) است، دچار التهاب بیشتری هستند.
این افراد تمایل بیشتری به بروز بیماری‌های عصبی مثل پارکینسون و زوال عقل دارند.
هوش مصنوعی به کمک تشخیص بیماری‌های عصبی آینده می‌آید
محققان آمریکایی موفق شدند الگوریتمی هوشمند طراحی کنند که قادر است ویدیو‌های خواب ثبت‌شده از بیماران را تحلیل کند و الگو‌های حرکتی غیرطبیعی در مرحله REM خواب را شناسایی کند.
این فناوری می‌تواند:
دقت تشخیص RBD را افزایش دهد
افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی را شناسایی کند
به پزشکان کمک کند تا تصمیمات درمانی شخصی‌سازی‌شده اتخاذ کنند
گفته متخصصان: تشخیص به موقع، کلید پیشگیری است
دکتر امانوئل دوران، استاد عصب‌شناسی در دانشکده پزشکی مانت ساینای نیویورک، در این باره گفت:«این روش می‌تواند در کلینیک‌های خواب به عنوان ابزاری موثر برای تشخیص دقیق و سریع RBD استفاده شود. همچنین کمک می‌کند تا موارد نادیده گرفته‌شده شناسایی شوند و بتوان در مراحل اولیه، برنامه‌های درمانی مناسبی را شروع کرد.»
RBD چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص قطعی RBD نیازمند بررسی‌های خاصی است که به آن ویدئو-پلی‌سمنوگرام (video-polysomnography) گفته می‌شود. این آزمایش در مراکز تخصصی خواب انجام می‌گیرد و شامل ضبط تصاویر، موج‌های مغزی و فعالیت‌های فیزیولوژیک بدن در طول خواب است.
با این حال، این اختلال اغلب ناشناس باقی می‌ماند یا با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود، چرا که علائم آن شبیه به بسیاری از اختلالات خواب دیگر است.
جمع‌بندی و توصیه‌ها
حرکات شدید در خواب می‌تواند تنها علائم فیزیکی قبل از ظهور بیماری‌های عصبی باشد.
RBD ارتباط مستقیمی با بروز زوال عقل و پارکینسون دارد.
استفاده از هوش مصنوعی در آینده می‌تواند نقش مهمی در شناسایی زودهنگام این افراد داشته باشد.
اگر شما یا یکی از اطرافیانتان دچار حرکات غیرکنترلی در خواب است، بهتر است تحت بررسی قرار گیرد —، زیرا این ممکن است تنها یک اختلال خواب نباشد، بلکه یک هشدار اولیه از تغییرات عصبی آینده باشد.
توصیه عمومی:
مراقب الگو‌های خواب خود باشید. خواب آرام و بدون حرکات ناآگاهانه نشانه‌ای از سلامت مغز و اعصاب است. در صورت وجود هرگونه نشانه غیرعادی، دیر نکنید و به یک متخصص خواب یا عصب‌شناس مراجعه کنید.
