ضیایی‌پرور: صدای مردم در رسانه ملی جایی ندارد و بی‌بی‌سی این خلا را پر می‌کند

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب- سرویس رسانه و مطبوعات: در جهنم مارهایی است که آدم از ترس آن‌ها به عقرب پناه می‌برد، روزهایی بود که از وی ‌او ای و بی‌بی‌سی پرشین احساس خطر می‌کردیم ولی آلان فکر می‌کنم با آمدن شبکه‌هایی مثل فارسی وان بهتر است شبکه فارسی بی‌بی‌سی را بازکنیم و اجازه بدهیم مردم با این شبکه‌ها سرگرم شوند.

دکتر حمید ضیایی‌پرور در نشست اهدا ف‌ پیدا و پنهان شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان در مرکز تحقیقات استراتژیک در باره شبکه جهانی بی‌بی‌سی صحبت کرد. وی با اعلام مطلب بالا افزود: متاسفانه الان فعالیت برعکس است یعنی بر روی شبکه فارسی وان پارازیتی ارسال نمی‌شود اما شبکه جهانی بی‌بی‌سی پارازیته بوده، از این رو شاید حدود 6 ماه است که سیاست‌گذاری‌ها در این حوزه بسیار عقب است.

این استاد دانشگاه بحث خود را پیرامون شبکه بی‌بی‌سی جهانی با این سوالات آغاز کرد: اساسا بی بی سی فارسی با چه مقاصدی راه اندازی شد؟ هدف کلان بی بی سی برای راه‌اندازی این شبکه برای فارسی زبانان چه بوده است؟ خط مشی بی بی سی آن چه که رسما در بیانیه‌هایش اعلام کرده چیست؟گردانندگان بی بی سی چه کسانی هستند؟ از 15 الی 16 ماهی که از عمر بی بی سی فارسی می‌گذرد چه تحولاتی در آن صورت گرفته؟ مخاطبانی که برای بی بی سی فارسی تعریف شده‌اند چه کسانی هستند؟
ضیایی‌پرور با اشاره به این مطلب که شبکه بی بی سی شبکه‌ای پاک تر وسالم تر برای خانواده‌ها است و خطر کمتری درنسبت با دیگر شبکه‌ها برای مخاطب ایرانی از ناحیه آن احساس می شود گفت: با این همه به نظر می‌رسد بی بی سی جای خالی‌ای را در ایران از نظر اطلاع رسانی پر کرده که نیاز است به آن توجه بیشتری بکنیم.

وی با اعلام این که رسانه در جایی به وجود می‌آید که مخاطبی وجود داشته باشد و اگر بی بی سی در ایران حضور دارد برای این است که صندلی خالی‌ای در اطلاع رسانی ایران وجود دارد گفت: چرا بسیاری از صاحب‌نظران، سیاسیون و نخبگانی و آدم هایی که درواقع می‌توانند حرف برای گفتن داشته باشند جایی در رسانه ملی ما ندارند؟ چرا مردم صدایشان در این رسانه شنیده نمی‌شود؟ و تمرکز بی‌بی‌سی فارسی حداقل در رخدادهای یک سال گذشته بر این بوده که صدای مردم را با هر گرایشی منعکس سازد.

ضیایی‌پرور با طرح این سوال که چرا دررسانه ملی این گونه انعکاس داده می‌شود که همه مردم یک جور فکر می‌کنند و یک گرایش و سلیقه سیاسی دارند و همه نسبت به دولت و حاکمیت یک جور نگاه می‌کنند گفت: این درحالی است که شما می‌بینید در بی بی فارسی از طیف‌های مختلف از حزب‌اللهی‌ تا منافقین دارای تریبون هستند، لذا این شبکه دو سر طیف را به خوبی پوشش می‌دهد و هیچ کسی در دایره این مخاطب حذف نمی‌شود؛ چیزی که ما کمتر بهش پرداختیم.

وی در ادامه بهترین راه‌کار را آسیب شناسی نظام رسانه‌ای کشور و به خصوص در بخش‌های رادیویی و تلویزیونی ذکر کرد و با اعلام این که خودمان مخاطب را به سوی امثال بی بی سی سوق دادیم افزود: ایجاد موج ترس و وحشت در میان مردم و بگیر و ببند و بازداشت خبرنگار و اتهامات مختلف به او، مخاطبان بیشتری را ترغیب کرد تا به سوی رسانه‌ای مثل بی‌بی‌سی بروند در حالی که اگر از ابتدا چنین محدودیتی اعمال نمی‌شد و حتی اگر اجازه داده می‌شد بی بی سی فارسی در داخل ایران دفتر نمایندگی داشته باشد، در چنین شرایطی قدرت کنترل، نظارت و راهبری ما نسبت به این رسانه خیلی بیشتر بود. 

ضیایی‌فر در ادامه به سرگرمی به عنوان مورد فراموش شده در رسانه ملی و نظام رسانه ای اشاره کرد و گفت: رسانه‌های ما بسیار جدی هستند. شاد بودن بخشی از سرگرمی تلقی می‌شود. رسانه‌های ما بسیار جدی هستند درحالی که بخش عمده‌ای از مخاطبان کسانی هستند که خسته از کار روزانه می‌خواهند برنامه‌ای غیرجدی و سرگرم کننده را ببینند، چند انتقاد بشنوند تا به این نحو تخلیه شده و در خیابان سنگ‌اندازی نکنند.

وی با اشاره به این که ما خط قرمزهای بسیاری در رسانه‌های خود قائل شده‌ایم از این رو مجبوریم در مقابل رسانه‌هایی که از این خط قرمزها عبور می‌کنند با روش سلبی برخورد کنیم با ارائه پیشنهادی گفت: راه اندازی تلویزیون‌های خصوصی راه‌حل مناسبی برای جبران گذشته است. بسیاری از مردم سیاسی نیستند اما نمی‌توانیم ابتدایی‌ترین نیاز اطلاع رسانی این دست از آدم‌ها را تامین کنیم. اجازه بدهید تلویزیون‌های خصوصی راه‌اندازی با گرایش خاص مانند تلویزیون میراث فرهنگی توسط مردم راه اندازی شود آیا ما این ظرفیت را نداریم که 20 تلویزیون تخصصی در کشور داشته باشیم.

در ادامه ضیایی‌فر به تاریخچه تاسیس شبکه رادیویی بی‌بی‌سی و شبکه تلویزیونی بی بی سی پرداخت. وی گفت: کمپانی بی بی سی در 18 نوامبر 1922 توسط گروهی از شرکت‌های بریتانیایی فعال در صنعت بی‌سیم که مارکنی از مخترعین رادیو جزو بنیانگذاران این شبکه است شکل گرفت . در سال 1932 بحث سرویس امپراتوری بی‌بی‌سی راه افتاد و بعد در سال 1988 نامش به سرویس جهانی بی بی سی تغییر یافت. رادیوی بی بی سی در 1940 در اوج جنگ جهانی دوم شکل گرفت. این رادیو از ابتدا از طریق سفارت انگلیس در تهران خوراک‌دهی می‌شد. 
4 سال پیش گردون براون که در آن زمان وزیر خزانه داری انگلیس بود صحبت از این کرد که حدود 15 میلیون لیره استرلینگ برای راه اندازی این شبکه اختصاص داده شده که البته سرمایه گذاری بنیادین آن به حدود 250 میلیون پوند رسید و بعد در 25 دیماه 1387 این تلویزیون رسما کار خودش را آغاز کرده است.

مختصات سازمان خبری بی بی سی

بی بی سی از حدود دو سال قبل تیم بسیار بزرگی از200 خبرنگار ایرانی را که عمدتا در روزنامه‌های اصلاح طلب مشغول به کار بودند از طریق فراخوان رسمی جذب کرد و با مهاجرت دائمی بخش مهمی از این خبرنگاران به انگلستان در نهایت باید گفت که بی بی سی فارسی را درحوزه جمع آوری اطلاعات و خبررسانی و حتی در رده‌های سیاستگذاری کلان ایرانی‌ها اداره می‌کنند. 

ضیایی‌فر با بیان مطلب بالا در ادامه با اشاره به این که بی‌بی‌سی درجدول برنامه‌اش طیف وسیعی از علائق مخاطبان را پوشش می‌دهد در باره سیاست‌های کلان این شبکه گفت: در گام اول برای این شبکه بحث اطلاع‌رسانی مطرح است و درگام دوم بحث سرگرمی و برنامه‌هایی که وقت مخاطبان را پرکند از این رو این شبکه حوزه مخاطبی شامل 100 میلیون مخاطبان فارسی زبان در کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان را برای خود تعریف کرده است.
وی افزود: نسخه تلویزیونی در واقع مکمل بخشی از پروژه کلان‌تر بی بی سی در قالب رادیو و وبسایت است و در پیام‌هایی که در آخر هر برنامه تلویزیونی به انعکاس برنامه مذکور در وبسایت خود اشاره کرده و به نوعی پشتیبان یکدیگر هستند.

این استاد دانشگاه وبسایت بی بی سی در اینترنت را به عنوان یک سایت تعاملی و چند رسانه‌ای می‌داند که از همه فناوری‌های روز اجتماع ساز یا کندو ساز برای ارتباط میان مخاطب و فرستنده استفاده می‌کند دانسته و می‌افزاید: قرار است با تکنولوژی جدید گوگل تی وی به عنوان یک فناوری جدید که در دسترس همه قرار خواهد گرفت برنامه‌های بی بی سی از طریق اینترنت در تلویزیون‌های خانگی قابل مشاهده باشد. بی بی سی از پادکست نیز نگذشته و یک برنامه را از طرق مختلف دارد منتشر می‌کند به نحوی که هر نوع مخاطب را در هر نوع از فضا جذب می‌کند و برنامه‌ها را در اختیارش قرار می‌دهد.

وی می‌افزاید: درحوزه سیاستگذاری شبکه بی بی سی با تصویب مجلس انگلیس تاسیس و راه اندازی شده به همین دلیل به عنوان یک طرح دولتی مطرح است. از نظر فنی و انسانی دارای امکانات بسیار زیادی است. تعداد خبرنگارهای رسمی اش حدود 200 نفر است. تعداد دفاتر خبری اش 70 مورد در 70 کشورجهان است. تعداد نیروهای فنی اش 50 نفر است. بودجه راه انداری بی بی سی حدود 65 میلیون پوند بوده است . بودجه سالیانه این سازمان خبری 15 میلیون پوند است. مخاطبانش 100 میلیون نفر و ساعات پخش آن 8 ساعت در روز که بنا برحساسیت ها مانند انتخابات در ایران این مقدار افزایش می‌یابد.

ضیایی فر خط مشی اعلامی از سوی بی بی سی را شامل بی طرفی و تعادل درخبررسانی، باز کردن فضای بسته اطلاع رسانی در ایران، انتشار برنامه‌های سرگرم کننده، جبران کمبود اطلاعات ناشی از کنترل دولتی رسانه‌ها ، اعتماد سازی از سوی انگلیس‌ها نسبت به مردم ایران اعلام کرده و در باره روش خبری این شبکه می‌افزاید: سازمان بی بی سی " چه کسی" و "کجا" و " او" و " وی " را تعیین می‌کند و "چه" یعنی چیزی را که اتفاق افتاده را در اختیار گردانندگان بی بی سی می گذارد.

این استاد دانشگاه دو رقیبی که بی بی سی برای خود تصور کرده یکی تلویزیون رسمی ایران و دیگری وی او ای می‌داند و در باره مهمترین مشکلات بی بی سی می‌گوید: عدم ارسال تصویر زنده از ایران به عنوان اصلی ترین چالش بی بی سی مطرح است. چون بی بی سی فارسی فاقد دفتر نمایندگی در ایران است. بنابراین بی بی سی فارسی خبرنگاری در کشور هدف یعنی ایران ندارد. این شبکه متهم به تحریک آشوبگری در ایران شده است.