آفتابنیوز : آفتاب – سرويس بين الملل: توافقنامه تجاري اي كه بين افغانستان و پاكستان منعقد شد و به افغانستان اجازه مي دهد كه از فضاي ترانزيت كالا از طريق پاكستان استفاده كند، در جريان سفر هيلاري كلينتون صورت گرفت و وي از امضاي اين توافقنامه استقبال زيادي كرد.
به گزارش خبرگزاري هاي بين المللي، كلينتون درباره امضاي اين توافقنامه، از نياز به نزديكي افغانستان و پاكستان به يكديگر سخن گفت. در عين حال وي تلويحا از پاكستان انتقاد كرد و گفت كه امريكا از پاكستان انتظار دارد تا براي مقابله با تندروهاي اسلامگرا، بيش از قبل از خود جديت نشان دهد.
اين توافقنامه بيشتر براي صادرات كالا از افغانستان به هند منعقد شده در حالي كه براي هند، هنوز چنين امكان مشابهي ميسر نيست. از همين رو برخي با توجه به تنش هاي هند و پاكستان معتقدند كه چنين اقدامي الزاما دستاورد تجاري مطلوب و مورد نظر را نخواهد داشت.
فارغ از موضوعات فني و تجاري مربوط به توافقنامه مذكور، به نظر مي رسد خوش بيني اي كه مقامات افغانستان از امضاي اين موافقتنامه از خود نشان داده اند، بيشتر جنبه تبليغاتي دارد. وزير دارايي افغانستان اين توافقنامه را يك دستاورد تاريخي خواند و برخي تحليلگران نيز آن را گامي مهم در جهت حل منازعات ميان افغانستان و پاكستان دانستند؛ همان گونه كه نحوه استقبال وزير خارجه امريكا از امضاي اين موافقتنامه، مويد اين موضوع است.
اما در اين ميان پرسش اصلي اين است كه آيا چنين موافقتنامه هاي تجاري، از چنين ظرفيت هايي برخوردارند كه بتوانند تنش تاريخي و سياسي بين اين دو كشور را از بين ببرند يا از آن در حد قابل قبولي بكاهند؟
منازعات افغانستان و پاكستان، فارغ از دعواي خط ديوراند و ادعاهاي ارضي مبتني بر آن و وجود قوم پشتون در دو سوي مرزهاي كنوني دو كشور، بحث مهم اقتصاد مواد مخدر، رقابت هند و پاكستان در نفوذ به افغانستان، رقابت ايران و پاكستان در منطقه را در كنار چند عامل ديگر از جمله مباحث و ريشه هاي فرهنگي و اجتماعي در بر مي گيرد كه حل آن ها يا حتي كاهش پايدار آن ها را نمي توان در حوزه اقتصاد جستجو نمود. گرچه نمي توان انكار كرد كه اقتصاد نقش مهمي را در افزايش يا كاهش تنش دارد اما در اين مورد خاص، حتي اگر مشكلات فني و اجرايي موجود را هم نداشت، اساسا ظرفيت حل تنش را در چنين وضعيت و شرايطي ندارد. لذا به نظر مي رسد اين عمل بيشتر يك عمل تبليغاتي (به ويژه براي امريكايي ها) بوده و آن را بايد تنها از منظر سياسي (در آستانه كنفرانس كابل) مد نظر قرار داد.