آفتاب - سرویس علم و فناوری: درحالی که دکتر خرمشاد معاون پژوهشی وزارت امورخارجه در مرکز تحقیقات استراتژیک از مذمت علوم انسانی و نیروهای فارغالتحصیل بیکار آن درایران سخن به میان میآورد به یاد نداشت که فارغالتحصیلان دانشگاه شریف که دانشگاه تولید نیروی انسانی فنی و مهندسی است، برای کسبو کار به دیار فرنگ مسافرت میکنند.
نیوزویک زیرعنوان "دانشجویان ممتاز جمهوری اسلامی" و با سوتیتر "هاروارد را فراموش کنید-- یکی از بهترین دانشگاههای دوره لیسانس در ایران است" می نویسد: در سال2003، مدیران رشته مهندسی برق در دانشگاه آمریکائی استانفورد تعجب کرده بودند چگونه یک گروه از دانشجویان خارجی توانسته اند درامتحان ورودی بسیار دشوار دوره دکتری این دانشگاه بعضی از بالاترین نمراتی را کسب کنند که پیشتر هیچگاه سابقه نداشته است.
نیوزویک در ادامه میافزاید: اینکه این بچههای باهوش آمریکائی نبودند که چنین نمراتی کسب کرده بودند تعجبی نداشت. دانشجویان آسیائی و مناطق دیگر در برنامههای آمریکائی ممتازند. به گفته مدیران استانفورد آنچه موجب شگفتی بود این بود که اکثراین دانشجویان از یک کشور، و از یک دانشگاه آمده بودند: دانشگاه علمی و فنی شریف ایران.
معروفیت دانشگاه شریف گویای آن است که دانشجویان ایرانی توانستهاند درسطحی جهانی شهرتی در مقام ستارگان برترعلمی برای خود کسب کنند. این شهرت فقط توجه مدیران دانشگاه آمریکائی استانفورد را بهخود جلب نکرده است.
دانشگاههای کانادا و استرالیا نیز که محدودیتهای ویزائی کمتری دارند از افزایشی چشمگیر در شمار دانشجویان ایرانی خبرمیدهند. شرکتهای غربی فعال در فنآوری هم که هیچگاه عقب نمیمانند، شروع به جذب آنان کردهاند.
شرکتهای کامپیوتری مستقردر Silicon Valley از Google گرفته تا Yahoo و نیزانستیتوهای تحقیقاتی در سراسر غرب، صدها فارغالتحصیل ایرانی را در استخدام دارند. برندگان المپیادها بخصوص مورد توجهاند، و به گزارش رسانههای ایرانی قریب 90 درصد آنان کشوررا برای ادامه تحصیل و یا کار در خارج ترک میکنند.
ایران با مشکلاتی جدی، ازجمله تورم مزمن، دستمزدهای راکد و بخش خصوصی ضعیفی روبهروست که سوء مدیریت اقتصادی وضعف قوانین نظارتی عامل آن است. استادان دانشگاه به زحمت ازعهده تامین احتیاجات روزمره زندگی برمیآیند.
حقوقها چنان کم است که بعضی مجبورند با راندن تاکسی، و یا دستفروشی، شغل دومی داشته باشند. تحریمهای بینالمللی نیز زندگی را دشوار کرده است، که معوق ماندن واردات وسائل و تجهیزات علمی، و انزوای بیشتر، نمونههائی از آن است.
با اینحال دانشگاه شریف، و دانشگاههای مشابه آن، به پیشرفت ادامه میدهند. بخشی از این پیشرفت به گفته محمد منصوری، یکی از فارغالتحصیلان دانشگاه شریف و استاد کنونی در نیویورک، ناشی از تمایل والدین ایرانی به سوق دادن فرزندانشان به رشته های پزشکی و مهندسی در مقابل رشتههای دیگر نظیر رشته حقوق است.
دانشگاه شریف همچنین به کادرعلمی برجسته خود میبالد. این دانشگاه در سال 1956 پایهگذاری شد.
موفقیت این دانشگاه درعین حال زمینهساز تراژدی برای کشور بوده است. دانشجویان به محض آنکه فارغالتحصیل میشوند آرزوئی بیشتر از خروج از کشور ندارند.
این برای دانشگاهها و شرکتهای خارجی فعال در فن آوری یک مزیت است اما برای جمهوری اسلامی عامل جدی در فرار مغزهاست.
رامین فرجاد راد، یک فارغالتحصیل دیگر دانشگاه شریف که اکنون در شرکت Aquantia در Silican Valley یکی از مدیران ارشد است میگوید: قضیه خیلی ساده است. برای فارغالتحصیلان در ایران شغل خوب و مناسب به تعداد کافی وجود ندارد.
بدتر ازهمه اینکه دانشجویان ممتازی که در ایران میمانند و سعی میکنند کسب و کاری بهراه بیاندازند با طمع ورزی مقامات دولتی مواجهاند که سهمی از منافع را مطالبه میکنند، و یا با موانعی غیر ضروری روبهرو میشوند.