سم‌زدايی از كشور در گرو برخورد با جريان خودسر و قانون‌ستيز
آفتاب - فروزان آصف‌نخعی: هشتمین اجلاس خبرگان دور چهارم پیام ویژه‌ای دارد: خودسرها سم کشور هستند. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی رییس مجلس خبرگان رهبری با بیان این‌که این جریان خودسر که الان در کشور می‌بینیم حقیقتا سم کشور هستند تاکید می‌کند که در حکومت قانون همه باید بر محور قانون حرکت کنند.
در هفته اخیر احمدی‌نژاد بارها از سوی نمایندگان مجلس و دیگر شخصیت‌های کشوری از جمله احمد توکلی رییس مرکز پژوهش‌های مجلس به استبداد در رای متهم شده است. تا جایی که جوانفکر مشاور رییس‌جمهوری خطاب به احمد توکلی گفت: با استناد به کدام قانون به خود جرات داده‌اید رئیس‌جمهور را به استبداد رای متهم کنید؟
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در ادامه سخنانش می‌گوید هرکس باید در جای خود مسئولیتش را اجرا کند و قانون محور فعالیت‌های هرکس باشد؛ چرا که تخلف از قانون یعنی استبداد، دیکتاتوری و خودسری. پس اگر قانون ضعف دارد باید اصلاح شود اما تا هست باید به آن عمل کرد و مصوبات مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان و مجمع تشخیص باید رعایت شود و تخلف از آنها پسندیده نیست.
اما آیا سخنان ریاست خبرگان حکایت از دور تازه‌ای از برخورد با خودسرها دارد؟ آیا برای اجرای راه‌حل‌هایی که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در آخرین نماز جمعه تهران جهت برون‌رفت از بحران ارائه داد، آیا برخورد با خودسرها یک راه‌حل کلیدی، راهبردی و استراتژیک تلقی می‌شود؟
این برای نخستین‌بار است که با توجه به تهدیدهای خارجی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به صورت آشکار به گروه‌های فشار حمله برده و سعی دارد با ارائه معیارهایی، از خودسری در شرایط موجود تعریف روشنی ارائه دهد.
پیش از این منصور ارضی از رهبران جامعه مداحان با گرایش به اصول‌گرایان میانه‌رو، از گروه‌های خودسر و اصول‌گرایان تندرو انشعاب کرد. حال اگر راه‌حل‌های هاشمی مانند دلجویی از آسیب‌دیدگان حوادث پس از انتخابات مرحله‌ای جدی تلقی شود باید گفت که برخورد با خودسرها نیز می‌تواند راه‌کار جدید ریاست مجلس خبرگان در مرحله جدید تلقی شود.
رییس مجلس خبرگان رهبری با بیان این‌که سیاست‌های کلی نظام، قانون نیست اما از هر قانونی بالاتر است، افزود: سیاست‌های کلی نظام بین قانون اساسی و عرف قرار دارد. پس وقتی رهبری نظام هر روز صحبت از برنامه‌ها، اصل 44، سند چشم‌انداز و غیره می‌کنند و مجمع آنها را برنامه‌ریزی کرده و رهبری آنها را امضا می‌کند این سیاست‌ها باید بالاتر از قانون رعایت شود و اگر نشود پایه وحدت را می‌پاشد.
ظاهرا این سخنان مربوط به مواضع احمدی‌نژاد است که در برابر تصمیم مجمع تشخیص مصلحت نظام در باره پرداخت بودجه مترو به شهرداری مقاومت کرده و از مصوبه مجمع سرباز زده است. این امر منجر به آن شده که نسبت به مدیریت دولت در به کارگیری منابع برای دفاع در برابر شرایط جهانی شبهات جدی ایجاد شود.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه با تاکید بر این‌که باید مراقب تحریم‌ها بود و آنها را کوچک نگرفت، افزود: هیچ‌گاه اخطار تحریم به این شدت نداشته‌ایم. البته اعتقاد ندارم که آنها موفق می‌شوند؛ چرا که با استفاده خوب از امکاناتی که ایران دارد می‌توانیم پیروز شویم اما تردید دارم از امکانات و ظرفیت‌های ایران به درستی استفاده شود. پس در شرایط فعلی باید هوشیاری واقعی داشته باشیم.
در این میان احمد توکلی که رهبری مقابله با قانون گریزی دولت در مجلس را برعهده دارد، با اشاره به اظهارات اخیر احمدی‌نژاد مبنی‌بر این که مصوبه مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره کمک به متروی تهران را قانون نمی‌داند و اجرا نمی‌کند، تاکید کرد: طبق اصل 71 قانون اساسی مجلس شورای اسلامی در عموم مسائل در حدود مقرر در قانون اساسی می‌تواند قانون وضع کند.
وی ادامه داد: در اصل 72 قانون اساسی تصریح شده است که مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند قوانینی را وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد که تشخیص این امر برعهده شورای نگهبان است.
وی با توجه گزارش‌های متعددی که در باره قانونگریزی دولت توسط دیوان محاسبات و دیگر نهادهای قانونی ارائه شده اظهارات احمدی‌نژاد را گردنکشی در برابر قانون اساسی و نشانه استبداد رای خواند و تاکید کرد: طبق قانون اساسی رئیس‌جمهور موظف به ابلاغ و اجرای مصوبات مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
بالاخره رئیس مرکز پژوهش‌ها در نامه‌ای خطاب به احمدی‌نژاد نسبت به بی‌توجهی دولت در رعایت قانون تذکراتی داد و تاکید کرد: احتیاط مجلس در برخورد با قانون‌شکنی‌ها را همیشگی نپندارید، بالاخره، صبر هم اندازه‌ای دارد.
البته تا این جای کار عدم ابلاغ مصوبه‌های مجلس از سوی دولت به آن جا منجر شد که رییس مجلس براساس اختیارات قانونی حود مصوبات مجلس را به بدنه اجرایی دولت ابلاغ کند.
اما مهمتر آن که رییس مجلس خبرگان رهبری پرده از شیوه خودسری درعملکرد جناح رییس جمهوری برمی‌دارد. هاشمی رفسنجانی که پیش از این به این نکته اشاره کرده بود این بار با اشاراتی آشکار تاکید می‌کند که "آنها که تلاش می‌کنند همه مسائل را متوجه رهبری کنند و مرکزیت نظام را مخدوش کنند چه هدفی دارند؟ چرا آدم‌هایی هستند که به اسم ذوب در ولایت، همه کارهای دیگری که در کشور انجام می‌شود را به پای رهبری بگذارند؟."در این اظهارات به نظر می‌رسد هاشمی خود را سپربلای فرماندهی کل قوا کرده تا از این طریق گروق خودسر هزینه‌هایش را قادر نباشد به پای نظام و رهبری آن بنویسد.
علی مطهری در گفت‌و گو با هفته‌نامه سروش تفکرات دولت را شبیه تفکرات گروه فرقان ارزیابی می‌کند. گروق فرقان گروهی بودند که در ابتدای بعد از پیروزی انقلاب تئوریسین جمهوری اسلامی آیت‌الله مرتضی مطهری را ترور کرده و او را به شهادت رساندند.
او براین اساس تاکید می‌کند که امثال ما می‌گفتیم آقای احمدی‌نژاد ایرادهایی دارد و باید فرد دیگری معرفی شود. آقای ولایتی را معرفی کردیم و تلاش کردیم نامزد شود، ولی نشد، چون همه می‌گفتند ما احساس می‌کنیم تمایل قلبی آقا به آقای احمدی‌نژاد است.
مطهری با اشاره به این که اگر شما الان از مسئولان رده بالای دولت انتقاد صریح کنید چاپ نمی‌شود. هر روزنامه‌ای هم بخواهد این انتقادات را بنویسد توقیف می‌شود و یا اگر سایتی بخواهد این حرف‌ها را منتشر کند، برایش دردسر درست می‌کنند، گفت: من قبلاً هم گفته‌ام که این گروه (تیم آقای احمدی‌نژاد) را اصول‌گرا نمی‌دانم؛ نه اصول‌گرا و نه اصلاح‌طلب. این‌ها یک گروه خاصی هستند با مبانی فکری خاص.
مطهری در تعریف این گروه خاص می‌گوید که منظورش این است که "این‌ها نگاهی خاص به اسلام دارند؛ همین نگاهی که به مسائل فرهنگی دارند، آنها را از اصول‌گرایان جدا می‌کند. مشکل دیگر، نگاه آنها به روحانیت است و همچنین نگاهی که به ولایت‌فقیه دارند.
این‌ها ظاهراً مقصودشان از ولایت، ولایت امام زمان(عج) است و کمتر به ولایت‌فقیه توجه دارند. تاکید بیش از حد آنها بر مسأله مهدویت، این احتمال را تقویت می‌کند. این‌ها به نوعی خودکفایی در شناخت اسلام معتقدند، یعنی ما خودمان بدون واسطه می‌فهمیم. به همین دلیل اعتقاد چندانی به روحانیت و مراجع تقلید ندارند، لذا حرف مراجع برای آنها اهمیت چندانی ندارد."
جریان تشکیلاتی خودسرها
هر چند در سخنان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به ریشه گروه‌های خودسر در حاکمیت اشاره شد اما شورای شهر خود سعی کرد برخی از مصادیق گروه‌های خودسر که در هماهنگی با برخی مراکز هستند را اعلام کند. ازجمله مسجد جامعی در جلسه روز سه‌شنبه شورای شهر تهران خواستار آن شد که گزارش شناسایی نیروهای خودسر به شورا ارائه شود.
در هفته‌های اخیر سپاه محمدرسول‌الله با صدور اطلاعیه‌ای از خوسرها اعلام برائت کرد، و نیروی انتظامی نیز 100 نفر ازآنان را که جلوی منزل کروبی دست به تخریب و آشوب زده بودند دستگیرکرد و به مقامات قضایی تحویل داد.
احمد مسجد جامعی در ادامه صحبت‌های خود به اظهارات روز گذشته سردار حسین ساجدی‌نیا، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ در مورد پیگیری شناسایی تجمع‌کنندگان و نیروهای خودسر در تهران و در مقابل منزل مهدی کروبی اشاره و ابراز امیدواری کرد: با اقداماتی از این دست شرایط امنیتی ـ اجتماعی شهر بهبود یابد.
صحبت‌های مسجدجامعی با واکنش خسرو دانشجو همراه شد. دانشجو از دادستان تهران دعوت کرد تا وی برای ارائه گزارش در مورد نحوه برخورد با اغتشاش‌گران اخیر به شورای شهر برود.
اعتراض دانشجو صحبت‌های معصومه ابتکار را در پی داشت. او گفت: بر اساس قانون شوراها، همه بخش‌ها و سازمان‌هایی که در امور شهر دخیل هستند موظف‌اند که به شورای‌شهر در مورد اقدامات خود گزارش بدهند.
اشاره ابتکار به نامه‌ای بود که با امضای 9 نفر از اعضای شورای شهر، برای بازدید از بازداشتگاه‌های تهران برای رئیس سازمان زندان‌ها ارسال شده است. معصومه ابتکار گفت: متاسفانه تاکنون در این مورد پاسخی دریافت نکرده‌ایم.
با این همه این که گروهای خودسر کیستند و چگونه عمل می‌کنند موضوعی است که ابعاد آن هنوز شکافته نشده است. بی‌تردید قانونگریزی در حوزه قدرت به قانونگریزی درحوزه اجتماعی نیز سرایت می‌یابد. همین امر باعث شده تا حسن کامران عضو کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی به دخالت ستادهای انتخاباتی حامیان دولت در امور استانداری‌ها اشاره کند.
حسن کامران، نماینده اصفهان و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به آن‌چه "دخالت ستادهای انتخاباتی حامیان دولت در امور استانداری‌ها" خواند، اعتراض کرد و در ادامه دخالت ستادهای انتخاباتی حامیان دولت در امور استانداری‌ها را از جمله نقاط ضعف دولت دانست و تاکید کرد این مسأله در همه کشور وجود دارد. آیا حسن کامران با اظهارات کوتاه خود تنها خواسته به تشکیلات جریان خودسر اشاره داشته باشد؟ این سوالی است که او باید پاسخ‌گویش باشد.
